Medicinski fakultet Univerziteta Crne Gore jedini je fakultet, među srodnim fakultetima u balkanskim zemljama sa slovenskim jezicima, koji nudi obrazovanje iz genetike čovjeka kroz dva obavezna predmeta na nivou studija medicine, i to bazično obrazovanje iz humane genetike na prvoj godini i kliničko obrazovanje iz medicinske genetike na petoj godini studija, saopšteno je sa Univerziteta Crne Gore (UCG).
To je, kako su naveli, pokazalo međunarodno istraživanje koje je realizovano u okviru 22 medicinska fakulteta, u šest balkanskih zemalja: Bosni i Hercegovini, Sloveniji, Hrvatskoj, Republici Sjevernoj Makedoniji, Srbiji i Sloveniji.
Istraživanje je objavljeno u međunarodnom časopisu Frontiers in Genetics, a pored prof. dr Olivere Miljanović, sa Medicinskog fakulteta Univerziteta Crne Gore, potpisuju i profesori doktori Nina Pereza, Rifet Terzić, Dijana Plaseska-Karanfilska, Ivana Novaković, Željka Poslon, Saša Ostojić i Borut Peterlin.
„Medicinska genetika je jedna od najsloženijih i najsveobuhvatnijih multidisciplinarnih medicinskih specijalnosti koja pokriva sve faze života čovjeka i sve organske sisteme, sa posebnim osvrtom na etičke, pravne i društvene implikacije koje nam donosi fascinantni tehnološki napredak u analizi humanog genoma. Zemlje Zapadne Evrope odavno prepoznaju značaj podizanja nivoa genetičke pismenosti studenata medicine, kao budućih predstavnika zdravstvenog sistema koji će biti uključeni u brigu o pacijentima sa genetskim poremećajima“, objašnjava profesorica Miljanović, sa Medicinskog fakulteta u Podgorici.
U zemljama Zapadnog Balkana, navodi se u ovoj studiji, napredak medicinske genetike nije uvijek bio praćen adekvatnim nivoom primjena u kliničkoj praksi niti podizanjem genetske pismenosti među studentima medicine.
“Nadalje, većina zemalja još uvijek nije uvela medicinsku ili laboratorijsku genetiku kao medicinsku specijalnost, kao ni obavezne predmete iz bazične i kliničke/medicinske genetike u integrisanom sistemu dodiplomskog i postdiplomskog medicinskog obrazovanja. U svim ovim zemljama, pretežno se nudi ili jedan (osnovni – humana genetika) ili drugi (klinička genetika) predmet izučavanja. Jedino su na Medicinskom fakultetu u Podgorici zastupljena oba predmeta i ovaj se model u zaključku istraživanja navodi kao najbolji primjer za integrativni pristup sveobuhvatnom obrazovanju budučih doktora medicine iz oblasti genetike, koji nudi osnovno obrazovanje iz humane genetike na prvoj godini i kliničko obrazovanje iz medicinske genetike na petoj godini studija”, navode sa UCG.
Medicinska genetika je i osnovna nauka i klinička specijalnost, stoga je obrazovanje studenata medicine iz oblasti genetike čovjeka ključni preduslov za odgovarajući pristup i tretman pacijenata sa genetskim poremećajima u 21. vijeku.
“Imajući u vidu da se saznanja o humanom genomu prostiru u gotovo sve kliničke oblasti medicine, na Medicinskom fakultetu UCG je prilikom akreditacije 2016-2017. godine, uveden novi predmet kliničke genetike na petoj godini, pored prethodno postojećeg bazičnog predmeta humana genetika na prvoj godini”, saopšteno je sa UCG.
Rezultati ove studije naglasili su, ističu, potrebu za budućom saradnjom u postizanja konsenzus o obrazovanju medicinske genetike u balkanskim zemljama sa slovenskim jezicima.
“Ovo je prvo istraživanje o aktuelnom statusu edukacije iz bazične i kliničke genetike na integrisanim studijama medicine u šest balkanskih zemalja sa slovenskim jezicima. Realizovano je sredinom 2021. godine, a objavljeno početkom 2022. godine. Rezultiralo je zaključkom da su dalja istraživanja na ovu temu opravdana zbog analize uspješnosti osnovnih studijskih programa, kao i uvođenja kliničkih programa iz medicinske genetike u više godine studija širom zemalja Zapadnog Balkana”, zaključuje se u saopštenju.