“Pred čitalačkom publikom je o studija u kojoj je na sintetizovan način, upotrebom naučnog aparata i u hronološkom nizu predstavljena crnogorska svjetovna i duhovna aristokratija, čime je autor otvorio neke nove horizonte, u iščitavanju ukupne crnogorske prošlosti”, istakao je predsjednik Matice crnogorske Ivan Jovović, na promociji knjige „Crnogorske vladarke, plemkinje i princeze“ Božidara Šekularca koja je održana sinoć u prostorijama Matice crnogorske.
Jovović je dodao da upravo na osnovu biografija srednjovjekovnih crnogorskih vladarki vidimo svu kompleksnost, ali i neposredan uticaj žena na političke i druge društvene tokove, gdje neke od njih, poput Jevdokije Balšić, srednje kćerke Đurđa i Balšića, svojim životopisom zaslužuje sigurno bar jednu epizodu u filmskom serijalu, kakav je, na primjer, „Igre prijestolja“.
“Knjiga „Crnogorske vladarke, plemkinje i princeze“ sadrži spektar različitih ličnosti koje su svojim habitusom internacionalizovale crnogorski kulturni kod, povezujući ga sa ostalim evropskim narodima i državama. Sve te poveznice autor je prilježno obradio, stvarajući jednu zaokruženu tematsku cjelinu, koja predstavlja polaznu osnovu za dalju nadogradnju odnosno istraživanje. Ovo iz razloga što je sam autor u predgovoru ove publikacije napomenuo da ova radnja ne obuhvata brojne plemićke porodice koje su postojale u urbanim centrima na crnogorskom primorju tokom srednjega vijeka, a koje su ostavile dubok trag u brojnim sferama društvenog života naših srednjovjekovnih komuna, uključujući i onu kategoriju plemstva u unutrašnjosti Crne Gore koja je u raznim istorijskim izvorima intitulisana kao vojvode i kneževi. Ova sugestija, bolje reći napomena, profesora Šekularca treba da bude podstrek budućim istraživačima da se prihvate izrade zahtjevne naučne sinteze o plemstvu na crnogorskom prostoru”, rekao je Jovović, koji je urednik ovog izdanja.
Profesor Šekularac je, uz zahvalnost Matici crnogorskoj, osvijetlio i neke od vrlo logičnih činjenica.
“Ukoliko se uzme u obzir da su se crnogorski/dukljanski/zetski vladari ženili princezama iz vladarskih, odnosno carskih, kraljevskih, patricijskih, plemićkih porodica, onda postaje jasno da su i oni sami bili ugledni vladari, kneževi, kraljevi, duksevi, plemići koji su kao suvereni vladali organizovanom, nezavisnom državom Dukljiom/Zetom/Crnom Gorom. Na taj način postaje besmisleno pitanje jesu li ove države bile samostalne”, rekao je autor knjige „Crnogorske vladarke, plemkinje i princeze“.
Publicista Marijan Mašo Miljić podsjetio je da je prvu knjigu o znamenitim Crnogorskama, kao zbirku angedota, priredio Tomo P. Oraovac pod nazivom „Znamenite Crnogorke“ 1940. godine, a drugu pod istim naslovom 1961. Marko Vujačić.
“Žene zastupljene u ovoj knjizi dr Šekularca spadaju u galeriju znamenitih Dukljanki-Zećanki-Crnogorki, značajnih u svome dobu, važnih i za naše vrijeme. One su u teškim vremenima nadmašivale sebe noseći svoju sudbinu, sudbinu svoje zemlje i naroda. Mnoge od njih treba opet vratiti u narodnu memoriju, podsjetiti na njih, učiniti ih sveprisutnim. One su već u panteonu žena Crne Gore”, rekao je Miljić.
Uz žene o kojima je pisao Šekularac u knjizi „Crnogorske vladarke, plemkinje i princeze“, istoričarka Nada Tomović, profesorica na Filozofskom fakultetu u Nikšiću, podsjetila je i na one koje uglavnom ostaju nepomenute i koje ne pripadaju vladajućim dinastijama.
“Ako se i pisalo, to je bilo o pojedinkama koje su bile upamćene kao heroine iz mnogih oslobodilačkih ratova, ali i onim ženama koje su bile u sjenci svojih muževa ili braće, i dale neizmjerni doprinos npr. u balkanskim ratovima ili u Prvom svjetskom ratu. One su, osim što su ostale stub porodice, bile i bolničarke, nosile hranu na ratište i mnogo toga još”, rekla je Tomović.
Svaka cast Gospodo. Respekt.