Rat Izraela i Hamasa ušao je u 161. dan. Šef EU za humanitarnu pomoć Janez Lenarčič upozorio je da već postoje “džepovi gladi” u Gazi, kao i da je potrebno da Izrael otvori više puteva za isporuku pomoći. SAD su finalizovale nacrt rezolucije za Savejt bezbjednosti UN-a o sporazumu o primirju između Izraela i Hamasa, izvještava novinska agencija Reuters, što je vjerovatno posljednji korak prije glasanja o njemu.
U objavi na platformi X, izraelski premijer Benjamin Netanjahu rekao je da se Hamas ”i dalje drži nerealnih zahtjeva” u vezi uspostave primirja. Izrael je navodno pristao na šestosedmično primirje u zamjenu za oslobađanje nekih svojih zarobljenika koji su još uvijek u Gazi. Ali Hamas insistira da će prihvatiti samo dogovor koji dolazi s ”trajnim prekidom vatre” i potpunim povlačenjem izraelskih trupa.
Predsjednik Palestinske uprave Mahmud Abas imenovao je za novog premijera Muhameda Mustafu, predsjednika palestinskog investicionog fonda, kojeg je zadužio da formira novu vladu.
Hamas traži oslobađanje više od 1.000 zatvorenika u zamjenu za oslobađanje 40 talaca
Hamas, u svom odgovoru na najnoviji okvir sporazuma o taocima, traži od Izraela da oslobodi više od 1.000 palestinskih zatvorenika, uključujući oko 100 doživotno osuđenih zatvorenika za ubistvo Izraelaca u zamenu za oslobađanje 40 žena, starijih i ranjenih talaca.
Odnos zatvorenika i talaca manji je nego što je bio u prethodnom odgovoru Hamasa, ali je i dalje više nego dvostruko veći od okvira na koji je Izrael pristao prošlog mjeseca tokom samita u Parizu sa šefovima obavještajnih službi iz Izraela, SAD i Egipta koji je predviđao da Izrael oslobodi 400 zatvorenika, uključujući 15 osuđenih na doživotnu kaznu zbog ubistva Izraelaca.
Za oslobađanje svake od pet žena vojnika za koje se vjeruje da su među prvih 40 koje će biti puštene tokom šestonedjeljne prve faze sporazuma o primirju Hamas zahtijeva 50 zatvorenika, uključujući 30 osuđenih za ubistvo.
Dva najteža Hamasova zahtjeva za Izrael su, međutim, da se IDF povuče sa koridora koji je stvorio južno od grada Gaze kako bi spriječio povratak Palestinaca u sjevernu Gazu i da Izrael pristane na trajni prekid vatre tokom druge faze dogovora.
Ovo bi uslijedilo nakon početnog šestonedjeljnog prekida vatre i bilo u zamjenu za oslobađanje preostalih muških talaca. Izrael će takođe morati da oslobodi veliki broj palestinskih zatvorenika u zamjenu za preostale muške taoce.
U trećoj fazi, kada Izrael traži oslobađanje tijela koja drži Hamas, teroristička grupa zahteva sporazume u vezi sa rekonstrukcijom Gaze i uklanjanjem izraelske blokade.
UN: Od 7. oktobra izraelski vojnici i doseljenici ubili 418 osoba na Zapadnoj Obali
Najmanje 418 Palestinaca ubijeno je na okupiranoj Zapadnoj obali od izbijanja sukoba između Hamasa i Izraela 7. oktobra prošle godine, saopštila je Kancelarija Ujedinjenih nacija za koordinaciju humanitarnih pitanja.
Kako se navodi, izraelski vojnici ubili su 407 Palestinaca, dok su doseljenici ubili još devet osoba. Za dvije osobe se ne zna da li su ih ubile izraelske trupe ili doseljenici.
Pored toga, od 7. oktobra je povrijeđeno 4.690 Palestinaca na okupiranim teritorijama, uključujući 724 maloljetna lica, navodi se u izvještaju.
Iz Kancelarija Ujedinjenih nacija za koordinaciju humanitarnih pitanja ističu da je od početka ove godine ubijeno 109 Palestinaca na Zapadnoj obali, što je veliko povećanje u odnosu na isti period prošle godine kada ih je ubijeno 80.
Liban: Francuski plan za primirje Hezbolaha i Izraela korak ka stabilnosti
Liban vidi francuski predlog za okončanje neprijateljstava sa Izraelom i rješavanje graničnog spora kao mogući “značajan korak” ka miru, navodi se u pismu libanskog ministarstva spoljnih poslova.
Hezbolah preko južne granice Libana od oktobra napada Izrael, a diplomatski napori su usmjereni ka zaustavljanju neprijateljstva kako bi se spriječio širi regionalni sukob.
Francuski plan dostavljen je Libanu prošlog mjeseca, i sadrži tri faze u kojima bi vojne operacije prestale, libanske oružane grupe bi povukle borbene snage i trupe libanske redovne vojske bi bile raspoređene na jugu.
Da bi uspio, bilo koji dogovor bi trebalo da dobije odobrenje Hezbolaha koji podržava Iran, a koji ima značajan uticaj na libansku državu.
Hezbolah kaže da neće prestati da se sukobljava sa Izraelom dok se ne postigne prekid vatre između Izraela i Hamasa u Gazi.
U svom pismu upućenom francuskoj ambasadi, libansko ministarstvo spoljnih poslova je saopštilo da Bejrut „veruje da bi francuska inicijativa mogla biti značajan korak“ ka miru i bezbednosti u Libanu i širem regionu.
Bajden: Šumer je održao dobar govor o Izraelu, njegovu zabrinutost dijele mnogi Amerikanci
Američki predsjednik Džozef Bajden rekao je da je Čak Šumer održao “dobar govor” u kojem je lider većine u Senatu pozvao na nove izbore u Izraelu i smjenu izraelskog premijera Benjamina Netanjahua, kojeg je označio kao prepreku miru.
“Održao je dobar govor. Izrazio je ozbiljnu zabrinutost, koju ne dijeli samo on, već i mnogi Amerikanci”, rekao je Bajden, dodajući da su njegovi saradnici bili unaprijed obaviješteni o sadržini Šumerovog govora.
Blinken: SAD rade na premošćivanju praznina u sporazumu o taocima u Gazi
Sjedinjene Države intenzivno rade sa Izraelom i posrednicima Katarom i Egiptom kako bi premostile preostale praznine za sporazum o taocima koji bi doveo do pauze u borbi između Izraela i Hamasa, rekao je američki državni sekretar Entoni Blinken.
“Da, postojao je kontrapredlog koji je iznio Hamas. Očigledno ne mogu da ulazim u detalje šta to uključuje, ali ono što mogu da vam kažem je da intenzivno radimo sa Izraelom, sa Katarom, sa Egiptom, da premostimo preostale praznine i pokušamo da postignemo sporazum”, rekao je Blinken.
“Imamo razgovore koji se sada odvijaju, dok govorimo ovde, i uveren sam da će se nastaviti u narednim danima”, rekao je američki državni sekretar.
Galant: Palestinska uprava najmanje loša opcija za upravljanje Gazom
Ministar odbrane Joav Galan rekao je na sastanku bezbjednosnog kabineta da će najbolja opcija koju Izrael ima za vladavinu Gazom biti lokalni Palestinci povezani sa Palestinskom upravom, prenosi Kanal 13.
Premijer Benjamin Netanjahu je skoro odbacio tu ideju, umjesto toga pokušavajući da promoviše klanove koji nijesu povezani sa Hamasom ili PA, uprkos tome što se ta ideja smatra potpuno neodrživom.
Galant je ministrima rekao da se Izrael suočava sa nekoliko opcija, a najgora je nastavak vladavine Hamasa ako IDF ne uspe u potpunosti da demontira njihovu vojnu infrastrukturu.
Manje loša opcija bila bi trajna izraelska okupacija Gaze, koja bi IDF skupo koštala, uz smanjeno prisustvo na Zapadnoj obali i na granici sa Libanom.
Drugi potencijalni scenario bi bio haos u Gazi – poput onog koji je doveo do prošlomjesečnog incidenta u blizini konvoja pomoći kada je ubijeno više desetina ljudi.
Prema riječima ministra odbrane, najmanje loša opcija bi bila da lokalna Palestinska uprava ima vlast i u Pojasu Gaze.
Ovakav stav razljutio je ministre Likuda Miri Regev i Jariva Levina koji su optužili Galanta da “promoviše palestinske vlasti”.
Galant je uzvratio rekavši da su oni koji plaćaju cijenu neodlučnosti vlade po ovom pitanju vojnici IDF-a.
Uprkos izraelskim ograničenjima, 80.000 muslimanskih vjernika u Al Aksi
Oko 80.000 palestinskih vjernika obilježilo je prvi džuma-namaz u ovogodišnjem ramazanu, mjesecu posta, klanjajući se u džamiji Al-Aksa u istočnom Jerusalimu, uprkos izraelskim ograničenjima.
Desetine hiljada Palestinaca prošlo je vojne kontrolne punktove između Zapadne obale i Jerusalima i krenulo prema Al-Aksi.
Izraelska policija je od jutra stacionirana u blizini Al-Akse, gdje je gvozdenim barijerama zatvorila puteve oko Starog grada.
Netanjahu odbacuje zahtjeve Hamasa, odobrava plan IDF-a za operaciju u Rafi
Premijer Izraela Benjamin Netanjahu odbacio je najnoviji predlog Hamasa za oslobađanje talaca u zamjenu za palestinske zatvorenike i primirje, rekavši da su njihovi zahtjevi “još uvijek apsurdni”.
Izraelski premijer je takođe odobrio plan IDF-a za ulazak u Rafu na jugu Gaze, navodi se u saopštenju njegove kancelarije nakon sastanka ratnog kabineta.
“Izraelske odbrambene snage (IDF) su spremne za operaciju u Rafi kao i za evakuaciju civilnog stanovništva iz tog grada”, navode u saopštenju.
Odluka je doneta uprkos široko rasprostranjenim upozorenjima međunarodne zajednice, uključujući SAD i Egipat, da se ne ulazi u Rafu gdje se nalazi oko 1,5 miliona raseljenih Palestinaca.
U saopštenju se takođe navodi da će Izrael poslati delegaciju u Katar da nastavi razgovore o sporazumu o primirju “kada bezbjednosni kabinet bude razgovarao o stavu Izraela”.
Palestinske vlasti: Broj poginulih u Gazi porastao na 31.490
Najmanje 31.490 Palestinaca je ubijeno, a 73.439 je ranjeno u izraelskim napadima na Pojas Gaze od 7. oktobra, saopštilo je Ministarstvo zdravlja u toj enklavi.
Kako se dodaje, u protekla 24 sata u izraelskim udarima poginula su 149 Palestinca, a 300 ih je povrijeđeno, dodaje ministarstvo.
Hamas podnio prijedlog prekida vatre u tri faze
Izvori iz Hamasa rekli su Al Jazeeri da je grupa podnijela plan primirja u tri faze koje uključuje omogućavanje dostave pomoći i vraćanje raseljenih Palestinaca njihovim domovima.
Svaka od tri faze trajala bi 42 dana.
U prvoj fazi, izraelske snage bi se povukle van ulice Salah al-Din u blizini grada Gaze kako bi omogućile nekim od raseljenih da se vrate kući. Hamas bi oslobodio jednu izraelsku vojnikinju zarobljenu u Gazi za svakih 50 palestinskih zatvorenika koje bi Izrael oslobodio.
Druga faza sastojala bi se od trajnog prekida vatre koji bi se objavio prije nego što Hamas oslobodi zarobljene izraelske vojnike.
U završnoj fazi, grupa predlaže kraj izraelske opsade Gaze i početak obnove.
Hezbolah: Iran neće biti uvučen u potencijalni rat sa Izraelom
U slučaju ofanzive Izraela na sjever Libana, Hezbolah će se boriti bez pomoći Irana, poručio je lider te grupe Said Hasan Nasralah na sastanku sa vođom specijalnih jedinica Iranske Revolucionarne garde Kuds Esmail Kani.
Hezbolah je od početka rata u Gazi pružao podršku palestinskoj grupi Hamas, te je zbog mogućeg proširenja rata Nasralah napomenuo da ne želi da Iran bude uvučen u takav sukob.
Zvaničnici bezbjednosnih službi Izraela tvrde da ne žele širi sukob, dok je ministar odbrane izraela Joav Galant ukazao da Izrael želi da udalji borce Hezbolaha sa granice, ali i da postoji prostor za diplomatska rješenja.
Ujedinjene nacije: U Gazi 23 miliona tona ruševina
Više od pet mjeseci izraelskih napada na Gazu ostavilo je gotovo 23 miliona tona ruševina, prema podacima Ujedinjenih naroda.
Za čišćenje tih ruševina, zajedno sa neeksplodiranom municijom, trebaće godine, procjenjuje UN.
The destruction across the #GazaStrip 📍 has created nearly 23 million tons of debris
It will take years to clear the rubble & unexploded ordnance
Houses, schools, clinics & other civilian infrastructure have been impacted
The lives of +2 million people have been devastated pic.twitter.com/2DkprZTY73
— UNRWA (@UNRWA) March 15, 2024
Wafa: “Hiljadama” palestinskih vjernika zabranjen pristup Al-Aksi
Snimak koji je objavila novinska agencija Wafa prikazuje Palestince koji žele ići u džamiju Al-Aksa u okupiranom Istočnom Jerusalimu na molitvu petkom, postrojene na vojnoj kontrolnoj tački u blizini Behtlehema.
Ovo je jedna od brojnih vojnih kontrolnih tačaka za provjeru Palestinaca koji žele ući u Jerusalem. Do sada su službenici kontrolnih punktova vratili hiljade vjernika “pod obrazloženjem da nemaju potrebne dozvole”, piše Wafa.
Izvještaj: Izraelske snage gađale ljude koji su čekali pomoć na Kuvajtskom kružnom toku
Muhamed Ghurab, direktor hitne službe u bolnici u sjevernoj Gazi, navodno je rekao da su ljudi ranjeni iz vatrenog oružja na Kuvajtskom kružnom toku u gradu Gazi.
Novinskoj agenciji AFP je kazao da su okupacijske snage “direktno pucale” na ljude koji su čekali kamion sa hranom.
Novinar AFP-a na mjestu događaja vidio je nekoliko tijela i ranjenih ljudi, navodi agencija.
Izraelska vojska tvrdi da je ubila 10 boraca u centralnoj Gazi
Izraelske trupe sukobile su se sa palestinskim borcima širom centralnog dijela Pojasa Gaze, uključujući i bliske borbe tokom proteklog dana, ubivši u tom području najmanje deset boraca, prema najnovijem ratnom ažuriranju izraelske vojske.
Izraelske snage takođe su u protekla 24 sata ubile nekoliko boraca tenkovskom i snajperskom vatrom u području Kan Junisa, navodi se u saopštenju vojske.
Izraelski vojni napadi u Gazi takođe su ubili desetine civila tokom prošlog dana, uključujući najmanje 20 ljudi u koji su čekali pomoć u sjevernoj Gazi, na koje je pucao izraelski helikopter.
El Sisi: Egipat nastoji da postigne prekid vatre u Gazi
Egipat nastoji da postigne prekid vatre u Gazi, poveća unos pomoći i omogući raseljenima sa juga enklave da se presele na sjever, rekao je predsjednik Abdel Fatah el Sisi.
Sisi je, takođe upozorio na opasnost od izraelske kopnene ofanzive na Rafu.
Vojska SAD: Dronovi pobunjenika Huta oboreni na Crvenom moru, nema povrijeđenih osoba
Američke snage saopštile su jutros da su uništile devet protivbrodskih balističkih raketa i dvije bespilotne letjelice jemenskih pobunjenika Huta.
Američka komanda za Bliski istok (Centcom) “uništila je devet protivbrodskih balističkih raketa i dvije bespilotne letjelice na teritorijama pod kontrolom pobunjenika Huti, a taj napad je predstavljao neposrednu prijetnju američkim ratnim brodovima u regionu”.
Američka vojska je u saopštenju poslije raketnih napada pobunjenika u Adenskom zalivu i Crvenom moru, istakla i da oni nisu izazvali štetu i da nema povrijeđenim osoba.
Eksplozija je prijavljena u četvrtak u blizini broda, jugoistočno od jemenskog lučkog grada Adena, saopštila je britanska agencija za pomorsku bezbjednost UKMTO.
Eksplozija se, kako je navela, dogodila “na određenoj udaljenosti” od broda koji “nije pretrpio štetu. Posada je dobro”, dodao je isti izvor koji nije bliže opisao plovilo.
Huti koje podržava Iran, bespilotnim letjelicama i raketama napadaju teretne brodove na Crvenom moru u znak odmazde zbog ofanzive Izraela u Gazi. Jemenski pobunjenici su ranije saopštili da to rade u “znak solidarnosti” sa Palestincima.
SAD finalizovale nacrt rezolucije SB UN o primirju u Gazi
SAD su finalizovale nacrt rezolucije za Savejt bezbjednosti UN-a o sporazumu o primirju između Izraela i Hamasa, izvještava novinska agencija Reuters, što je vjerovatno posljednji korak prije glasanja o njemu.
Nacrt u koji je Reuters imao uvid sugeriše da SB UN-a usvoji formulaciju u kojoj se kaže da “nedvosmisleno podržava međunarodne diplomatske napore za uspostavu trenutnog i trajnog prekida vatre kao dijela sporazuma kojim se oslobađaju taoci i koji stvara osnovu za trajniji mir za ublažavanje humanitarne patnje”.
Nije jasno kada će se glasati za usvajanje rezolucije.
Vašington je ranije bio nesklon korištenju riječi prekid vatre u bilo kojoj rezoluciji SB UN-a i stavio je veto na tri prethodna nacrta, od kojih su dva zahtijevala trenutni prekid vatre, ali je promijenio stav posljednjih sedmica.
Izraelski premijer: Zahtjevi Hamasa za prekid vatre ‘nerealni’
U objavi na platformi X, izraelski premijer Benjamin Netanjahu rekao je da se Hamas ”i dalje drži nerealnih zahtjeva” u vezi uspostave primirja.
Izrael je navodno pristao na šestosedmično primirje u zamjenu za oslobađanje nekih svojih zarobljenika koji su još uvijek u Gazi. Ali Hamas insistira da će prihvatiti samo dogovor koji dolazi s ”trajnim prekidom vatre” i potpunim povlačenjem izraelskih trupa.
Ministarstvo zdravlja: Najmanje 31.341 Palestinac ubijen od 7. oktobra
Ministarstvo zdravlja u Gazi, koje vode Hamas, prijavilo je da je najmanje 31.341 Palestinac ubijen od 7. oktobra u izraelskih napadima na palestinsku enklavu.
Palestinsko ministarstvo, takođe, navelo je da je u protekla 24 sata najmanje šest ljudi stradalo dok je čekalo u redu za humanitarnu pomoć.
Šef EU za humanitarnu pomoć Janez Lenarčič, istovremeno, upozorio je da već postoje “džepovi gladi” u Gazi, te da se stvaraju novi, kao i da je potrebno da Izrael otvori više puteva za isporuku pomoći.
Visoki predstavnik EU Žozep Borelj poručio je da je humanitarna kriza u palestinskoj enklavi djelo ljudi, a ne prirode.
U međuvremenu, predsjednik Palestinske uprave Mahmud Abas imenovao je Muhameda Mustafu, predsjednika palestinskog investicionog fonda, za premijera i zadužio ga da formira novu vladu.
Američki senator Čak Šumer izjavio je da Izrael treba da raspiše nove izbore, ali i da Abas treba da podnese ostavku.
Stranka “Likud” premijera Benjamina Netanjahua, međutim, odgovorila je Šumeru da je Izrael nezavisna i demokratska zemlja, a ne “banana država”, dok je Bijela kuća navela da su Šumerovi stavovi isključivo njegovi, a ne administracije predsjednika Džozefa Bajdena.