U Švajcarskoj je cijena kokaina „najvišeg kvaliteta“ gotovo prepolovljena, a kako u Bernu kažu da „rat protiv droge nije uspio“, vlasti razmatraju mogućnost da se legalizuje rekreativna upotreba ove psihoaktivne supstance.
Tako glavni grad Bern razmatra pilot projekat kako bi omogućio prodaju narkotika klase A za rekreativnu upotrebu – radikalan pristup jedinstven u svijetu, piše Portal RTS-a.
Švajcarska ima jedan od najviših nivoa upotrebe kokaina u Evropi, sudeći prema podacima dobijenim na osnovu nivoa zabranjenih droga i njihovih metabolita izmjerenih u otpadnim vodama, a Cirih, Bazel i Ženeva su među 10 gradova u vrhu liste u Evropi.
Cijene ove supstance su prepolovljene u posljednjih pet godina, prema podacima Centra za zavisnost Švajcarske, a upotreba raste. Neki političari i stručnjaci kritikovali su potpunu zabranu kao neefikasno sredstvo za rješavanje krize.
„Trenutno imamo mnogo kokaina u Švajcarskoj, po najnižim cenama i najvišeg kvaliteta koji smo vidjeli do sada“, naglašava Frank Zobel, zamjenik direktora Centra za zavisnost Švajcarske.
Cijene kokaina su pale jer je tržište preplavljeno velikim količinama droge. Samo u Antverpenu i Roterdamu je 2022. godine zaplijenjeno više od 160 tona kokaina, a mnogo više je neotkriveno ušlo u Evropu.
Dok su cijene padale, čistoća supstance je rasla. U Švajcarskoj je 70 do 80 odsto prodatih supstanci sada čisti kokain.
„Legalizacija je djelotvornija od represije“
Mnoge evropske zemlje, uključujući Španiju, Italiju i Portugal, više ne izriču zatvorske kazne za posjedovanje kokaina, koji izaziva veliku zavisnost, ali nigdje se nije otišlo toliko daleko da se razmišlja o legalizaciji.
Projekat će zahtijevati da se postojeći nacionalni zakon koji zabranjuje rekreativnu upotrebu droge promijeni, ali parlament Berna podržava projekat, koji bi uslijedio nakon debata koje su u toku oko legalne prodaje kanabisa.
„Rat protiv droge je propao i moramo da razmotrimo nove ideje“, rekla je Eva Čen, članica savjeta Berna iz Partije alternativne ljevice, koja je jedan od kopredlagača.
Ona je rekla da je prerano da se kaže kako će se razvijati naučno nadgledana pilot projekat, uključujući i to gdje će se droga prodavati ili kako će se nabavljati.
Prodaja kokaina bi mogla biti zasnovana na sličnom modelu kao prodaja kanabisa, ali uz strožija pravila.
“Svaki zakon bi bio praćen kontrolom kvaliteta i informativnim kampanjama”, dodala je Čen, sa ciljem da se ograniči trenutno unosno kriminalno tržište.
Uprava za obrazovanje, socijalna pitanja i sport Berna priprema izvještaj o mogućoj parlamentarnoj raspravi oko kokaina, iako to ne znači da će se ono definitivno održati. Biće mnogo političkih prepreka da se predlog stavi na raspravu prije nego što bude sproveden.
Zabrinutost zbog potencijalnih opasnosti
Parlament Berna većinom čine stranke ljevice, ali vlada kantona Bern, jedne od 26 država članica Švajcarske konfederacije, više je desno orijentisana i možda može da blokira potrebnu promjenu nacionalnog zakona.
Ipak, odluka da se o ovome raspravlja mogla bi da dođe na dnevni red za nekoliko godina ili ranije ako trenutna rješenja za prodaju kanabisa – koja se obavlja u apotekama – pokažu uspješne rezultate.
Ali protivnici plana su izrazili zabrinutost zbog potencijalnih opasnosti.
„Kokain je jedna od poznatih supstanci koje izazivaju najjaču zavisnost“, rekao je Boris Kednov, rukovodilac Centra za psihijatrijska istraživanja Univerziteta u Cirihu.
Ističe da su rizici upotrebe kokaina u potpuno drugoj ligi od alkohola ili kanabisa, navodeći vezu sa oštećenjem srca, moždanim udarom, depresijom i anksioznošću.
„Kokain može biti opasan po život i za prve i za dugotrajne korisnike. Posljedice predoziranja, ali i individualna netolerancija čak i na najmanju količinu, mogu dovesti do smrti“, saopštila je vlada Berna.