Velika Britanija napušta Evropsku uniju s mješavinom radosti, ljutnje i ravnodušnosti, odlazeći u nepoznato u jednom od najvećih udaraca dosad u pokušaju Evrope da napravi jedinstvo iz ruševina Drugog svjetskog rata, prenosi Tanjug, pozivajući se na Rojters.
foto RFE/RL
Zastava Evropske unije skinuta je danas sa stalnog predstavništva Velike Britanije u Briselu, što je simboličan potez uoči izlaska te zemlje iz Evropske unije.
U ponoć će EU izgubiti 15 posto ekonomije, svog najvećeg vojnog potrošača i međunarodnu finansijsku prijestonicu – London.
Velika Britanija, pak, mora početi trasirati kurs za sljedeće generacije.
Britanski premijer Boris Džonson planira proslaviti izlazak iz EU-a uz englesko pjenušavo vino i britanske kanapee.
“Ovo je trenutak kada sviće zora i podiže se zavjesa na novi čin”, rekao je Johnson, jedan od vođa kampanje za napuštanje EU-a na referendumu 2016.
Džonson je izjavio da će Vlada, odmah nakon Bregzita, započeti aktivnosti na postizanju novih trgovinskih sporazuma i suočiti se sa podjelama širom Velike Britanije.
Džonson je rekao da Velika Britanija “od danas kreće punom parom naprijed, kako bi ujedinila naciju i svima obezbijedila jednake mogućnosti”.
U saopštenju se ističe da je kabinet razgovarao o budućim planovima, koji uključuju i postizanje novog sporazuma sa EU po ugledu na kanadski Sporazum o slobodnoj trgovini.
“Velika Britanija će biti slobodna da započne pregovore o trgovini sa zemljama širom svijeta, sa ciljem 80 odsto pokrivenosti trgovine takvim sporazumima u periodu od tri godine”, navodi se u saopštenju.
Prekretnica za EU
Najmoćnija evropska čelnica, njemačka kancelarka Angela Merkel, rekla je da je to “prekretnica” za EU, ali da Njemačka želi ostati britanski partner i prijatelj.
Predsjednik Francuske Emmanuel Macron obratit će se na televiziji da bi obilježio “tužni i istorijski dan”, objasnio šta Brexit znači za Francusku i uvjerio Francuze da će braniti interese Francuske i EU-a u predstojećim pregovorima, saopštila je njegova kancelarija.
Vašington je, međutim, saopštio da su Britanci željeli pobjeći od “tiranije” Brisela.
Velika Britanija postaće prva država koja je napustila Evropsku uniju, u kojoj je provela 47 godina.
Koje promjene Brexit donosi turistima
Tokom prelaznog perioda u trajanju od 11 mjeseci, koji nastupa večeras u ponoć izlaskom Velike Britanije iz Evropske unije, uslijediće mnoge promjene koje će se odraziti i na putovanja iz te zemlje i u nju.
Tokom perioda tranzicije Velika Britanija će ostati usko povezana sa EU, ali će do 31. decembra 2020. biti sačinjen novi trgovinski dogovor, bezbjednosni sporazum i zakoni o imigraciji, piše CNN.
Evropski parlament je u aprilu 2019. godine donio odluku da građani Velike Britanije tokom razdoblja tranzicije mogu da nastave da putuju unutar EU bez vize, pa britanski turisti koji putuju u zemlje Evropske unije ne bi trebalo da imaju nikakve probleme, ako u njima ostaju manje od mjesec dana.
U tekstu se međutim, navodi da još nije jasno kako će turisti biti tretirani od 2021. godine, s obzirom na to da Velika Britanija i EU ne mogu legalno da započnu pregovore o svojim budućim odnosima sve do februara.
Bivša britanska ministarka za međunarodni razvoj Priti Patel izjavila je da će, kako god dogovor protekao, sloboda kretanja i mogućnost da građani Evropske unije rade u Velikoj Britaniji bez vize biti ukinuta, prenosi Index.hr.
Trenutno postoje planovi da Velika Britanija od sljedeće godine postane dio nove organizacije “European Travel Information and Authorization System”, koja će omogućiti građanima koji nisu dio Evropske unije da putuju bez vize, iako postoji mogućnost da ona do 2021. ne bude pokrenuta.
Ovo bi omogućilo Britancima da putuju unutar šengenske zone bez vize uz naknadu od 7 evra, a “karta” bi trajala tri godine i mogla bi da se kupi online, ali učešće Britanije u ovoj organizaciji zavisi od njihovog parlamenta koji treba da omogući iste uslove građanima Evropske unije i primjeni sličan elektronski sistem autorizacije prilikom putovanja.
Građani bi, prema dosadašnjim anketama, bili zadovoljni ovakvim ishodom, prije svega jer je to jeftino rješenje koje ne zahteijva mnogo komplikacija i papirologije.
Ipak, velika je vjerovatnoća da Velika Britanija i Evropska unija neće postići sporazum do kraja 2020. godine, što bi, barem na neko vrijeme, moglo da ugrozi slobodno putovanje između njih.
Na samom početku perioda tranzicije neće biti mnogo promjena, evropski posjetioci će i dalje putovati s ličnim dokumentima i elektronskim pasošima, ali čak i ako sporazum bude bio postignut do kraja godine, moguće je da će strani putnici morati da koriste posebne linije na aerodromima i trajektnim terminalima.
To bi moglo da dovede do znatnog povećanja kašnjenja letova i polazaka trajekata, zbog čega bi na aerodromima i lukama moglo da dođe do veće gužve nego sada. Problem bi mogao da nastane kod onih koji iz EU putuju u Veliku Britaniju s ličnim dokumentima, što vjerovatno neće biti moguće od sljedeće godine.
Putovanje automobilom, tunelom ispod Lamanša ili trajektom, u EU i iz Evropske unije ostaće nepromijenjeno do kraja 2020, ali će poslije toga građanima Velike Britanije najvjerovatnije biti potrebna internacionalna vozačka dozvola, kao i različiti dokumenti zavisno od zemlje u koju putuju.
Osim toga, vozači će morati da nabave posebni “zeleni karton” kod svoje osiguravajuće kompanije.
Ovaj problem može da se riješi tokom pregovora, pa je moguće da će EU prema britanskim vozačima biti manje zahtijevna.
Evropska kartica za zdravstveno osiguranje, koja garantuje zdravstvenu negu svom vlasniku, važiće tokom tranzicije, ali to će se vjerovatno promijeniti od 2021. godine.
Malo je vjerovatno da će Velika Britanija ostati dio ovog sistema, što znači da će njeni građani morati da plaćaju zdravstveno osiguranje prilikom putovanja.
Prema sporazumu iz 2017. godine, građani Evropske unije ne plaćaju roming kada su u okviru zemalja EU, što će ostati nepromijenjeno tokom primjene, ali nije poznato hoće li se sve vratiti na staro od 2021.
Za sada se savjetuje da Britanci prije putovanja provjere uslove sa agencijom kako poslije putovanja ne bi morali da plaćaju astronomske račune.
Nijedna mreža u Velikoj Britaniji još nije govorila o povratku rominga za građane EU, ali bi nedostatak propisa u Evropskoj uniji mogao da dovede do toga da roming bude skuplji za putnike iz Velike Britanije.
Otkako je održan referendum o izlasku Velike Britanije iz EU, vrijednost funte je znatno pala u odnosu na evro i dolar.
Izbori na kojima je Boris Džonson izabran za premijera Britanije i postavljanje stabilne vlade nakratko su ojačali funtu, ali će njen pad biti jedna od glavnih tema u 2020. godini, a 2021. je još neizvjesnija po ovom pitanju.
Ovo bi moglo da dovede do drugačije ponude turističkih agencija, koje bi se fokusirale na jeftinije destinacije.
Međutim, britanski turisti bi skuplje plaćali putovanja na destinacije koje su okviru Evropske unije, naročito poslije perioda tranzicije.
