Evropa će se ovog ljeta suočiti sa jačim, dužim i češćim toplotnim talasima, kao i sa sušama, poplavama i požarima, koji ugrožavaju prirodu, zdravlje ljudi i ekonomiju, upozorila je danas Evropska agencija za životnu sredinu (EEA).
U južnoj Evropi bi moglo da bude više od 60 ljetnjih dana tokom kojih su uslovi opasni po ljudsko zdravlje, što znači veći broj smrtnih slučajeva i hospitalizacija, posebno starijih i bolesnih, ako se ne sprovedu mjere prilagođavanja.
„Toplotni talasi su najsmrtonosniji ektremni vremenski događaji u Evropi i sve veća ranjivost evropskog stanovništva usljed starenja i urbanizacije zahtjeva hitnu primjenu mjera u cilju sprečavanja gubitka života“, saopštila je EEA.
Predviđaju se i veće količine padavina u većem dijelu Evrope, što će izazvati više poplava, posebno u sjeverozapadnom i centralnom dijelu kontinenta.
EEA podsjeća da su poplave od 1980. do 2021. izazvale štetu od gotovo 258 milijardi eura i da taj iznos svake godine u prosjeku raste za više od dva odsto.
Više od polovine Evrope je od 2018. bilo pogođeno ekstremnim sušama, i zimi i ljeti, a prošle godine suše su znatno smanjile prinos usjeva kukuruza, soje i maslina.
„Još jedna sušna zima ne sluti dobro za ovo ljeto i izgledi su pesimistični. Izuzetno suva i topla zima značila je nizak sniježni prekrivač i rezultirala je malom vlažnošću zemljišta, malim protokom rijeka i manjom količinom vode u rezervoarima u većem dijelu južne i zapadne Evrope“, saopštila je EEA.
Agencija upozorava da dugoročne klimatske projekcije ukazuju da će južni i centralni djelovi Evrope postati još sušniji i topliji u ovom vijeku sa razarajućim posljedicama po poljoprivredni sektor.
Očekuje se da će ukupni ekonomski gubici u svim ekonomskim sektorima povezanim sa sušom porasti do kraja vijeka sa trenutnih devet milijardi eura godišnje na 25 milijardi eura sa rastom temperature od 1,5 stepena. Pocjene su da bi pri globalnom zagrijavanju od dva stepena gubici bili 31 milijarda godišnje, a od tri stepena 45 milijardi eura.
Suvi i veoma topli periodi sa jakim vjetrovima uticali su i na širenje i uticaj požara. Šumskih požara je najviše bilo na jugu Evrope, ali ih je sve više i u centralnoj, pa čak i sjevernoj Evropi.
Po najtežem scenariju, južna Evropa, posebno Pirinejsko poluostrvo, doživjeće izrazito povećanje broja dana sa visokom opasnošću od požara. Broj ljudi koji živi blizu divljine i koji je najmanje 10 dana godišnje izložen opasnosti od požara porastao bi za 15 miliona u slučaju globalnog rasta temperature od tri stepena.
EEA upozorava i da toplija klima nosi opasnost da se endemične i invazivne vrste žvotinja koje prenose bolesti mogu širiti dalje na sjever ili na više nadmorske visine nego što je do sada bio slučaj.
Predviđa se i da će se povećati klimatska pogodnost za tigraste komarce, koji prenose virus denga groznice, u većim djelovima Evrope, posebno u zapadnoj Evropi koja bi do kraja vijeka mogla postati žarište komaraca.
Malarija bi takođe mogla ponovo da se pojavi u Evropi zbog raširenog prisustva komaraca koji prenose taj virus.
EEA je pokrenula novi vebsajt na kojem se objašnjavaju najveće klimatske promijene povezane s vremenom, a korisnici mogu preko interaktivnih mapa i grafikona da istražuju informacije o toplotnim talasima, poplavama, sušama i požarima koji su se već desili, šta se može očekivati i koliko smo spremni da se s tim suočimo.
„Cilj je da se pruže najnovije informacije i podaci kako bi se podigla svijest donosioca odluka i javnosti o hitnoj potrebi za rješavanje klimatskih promjena i pružanje podrške naporima vlasti u sprovođenju mjera za ublažavanje klimatskih promjena i pripremu društva“, saopštila je EEA.