Više od 250 predstavnika civilnog društva iz država Zapadnog Balkana uputilo je apel Evropskoj uniji (EU), Sjedinjenim Američkim Državama (SAD) i vladama zemalja članica NATO-a i pozvali ih da preduprijede trenutna dešavanja na Zapadnom Balkanu, za koja su ocijenili da “potencijalno vode u nasilje”.
U apelu se, pored ostalog, ukazuje na „non-pejper“, koji govori o prekrajanju granice Srbije i Kosova, mogućem otcjepljenju entiteta Republika Srpsa u Bosni i Hercegovini, pripajanju dijelova Crne Gore i Sjeverne Makedonije s albanskom većinom Albaniji, te priključenje dijela BiH, zapadne Hercegovine, Hrvatskoj.
Potpisnici apela su naveli da, bez obzira na to kojeg je porijekla non-pejper, nesumnjivo postoji “čitava kohorta pristalica takvih etnonacionalističkih programa”.
“Ne bi se trebalo zavaravati da bi bilo kakav pokušaj ostvarenja pomenutih ciljeva prošao bez masovnog nasilja i protjerivanja stanovništva”, navodi se u apelu i dodaje da je “važno da predsjednica Evropske komisije i predsjednik Savjeta EU postojanje tog prijedloga demantuju i odbiju, ili pak potvrde“.
Podsjetili su da je odnos većine zapadnih vlada sve do 2018. godine bio u potpunosti u skladu sa idealom “cjelovite, slobodne i mirne Evrope”, koji je podrazumijevao i stav da dalja promjena granica ili etnoteritorijalizacija neće biti dozvoljena.
“Međutim, nacionalni autoritarni populizam koji podsjeća na nacionalizam viđen u bivšoj Jugoslaviji od kraja osamdesetih, postao je sve očigledniji i u nekim državama članicama EU, kao i u SAD poslije izbora Donalda Trampa za predsjednika SAD”, piše u apelu.
Potpisnici apela su naveli da su ti faktori „ubrzali negativnu dinamiku u vezi sa demokratijom na Zapadnom Balkanu“ i pozvali zapadne lidere „da prepoznaju jasnu i neposrednu opasnost koju predstavljaju njihove trenutne politike i da ih shodno tome promijene“.
Apel je upućen predsjedniku SAD Džou Bajdenu, čelnici Evropske komisije Ursuli fon der Lajen, predsjedniku Evropskog savjeta Šarlu Mišelu, generalnom sekretaru NATO-a Jensu Stoltenbergu, kao i šefovima vlada vodećih država članica EU i NATO.
Apel su, između ostalih, potpisali brojni univerzitetski profesori sa Zapadnog Balkana i iz svijeta.
Među potpisnicima su: Kristijan Švarc Šiling, Vesna Pusić, Latinka Perović, Sonja Biserko, Danijel Server, Aleksandra Tomanić, Stefan Švarc, Nevenka Tromp, Svetislav Basara, Milivoj Bešlin, Fglorijan Biber, Nenad Čanak, Davor Gjenero, Aleksandar Hemon, Nerma Jelačić, Jadranka Jelinčić, Husnija Kamberović, Ivo Komšić, Adil Kulenović, Slaviša Lekić, Peter Lipman, Srđan Mandić, Nataša Mićić, Dino Mustafić, Džefri Najs, Tamara Nikčević, Andrej Nikolaidis, Boris A. Novak, Aleksandar Olenik, Senad Pećanin, Mirko Pejanović, Milenko A. Perović, Valeri Peri, Tanja Petovar, Vesna Pešić, Milorad Popović, Branka Prpa, Božo Repe, Nikola Samardžić, Abdulah Sidran, Dubravka Stojanović, Emir Suljagić, Darko Šuković, Srđan Šušnica, Petar Todorov, Rada Trajković, Boris Varga, Dion van den Berg, Miodrag Vlahović, Azem Vlasi, Zoran Vuletić, Bodo Weber, Olga Zirojević.