Članovi Zajedničkog konsultativnog komiteta Evropske unije i Crne Gore pozvali su parmentarne stranke da, kako se navodi u deklaraciji, prevaziđu polarizovanu političku klimu, te da prekinu opstruktivnu praksu bojkota Skupštine i da se uključe u dijalog kako bi se što prije formirala nova i stabilna vlada.
Komitet je razmatrao je stanje odnosa EU i Crne Gore i osnove procesa pristupanja EU, sa posebnim osvrtom na ekonomske kriterijume, javne nabavke, statistiku i finansijsku kontrolu i stanje civilnog društva u Crnoj Gori.
Oni su političkim akterima poručili da građani od njih očekuju da zajedno rade i prevaziđu svoje razlike kako bi Crna Gora, “najnaprednija država među zemljama kandidatima za članstvo u EU, mogla da preduzme i sprovede vitalne reforme i izbori svoje mjesto u EU”.
Crnogorska ekonomija se oporavlja
– Članovi komiteta sa zadovoljstvom konstatuju da se crnogorska ekonomija kontinuirano oporavlja. Ovo je uglavnom zahvaljujući snažnom učinku sektora turizma u 2021. godini, nakon što je bio teško pogođen pandemijom koronavirusa, iako se tek treba vratiti na nivoe prije pandemije – navodi se u zajedničkoj deklaraciji u koju je Portal Pobjede imao uvid.
Osvrnuvši se na nagli pad budžetskog deficita u 2021. godini i napomenuli su da se čini da se stopa nezaposlenosti vraća na nivoe prije pandemije, ali su izrazili i zabrinutost zbog njenog stalno visokog nivoa (15 odsto) i porasta nezaposlenih građana.
Pohvaljene sankcije Rusiji
Članovi komiteta su ukazali na to da su svjesni potencijalnih ekonomskih i društvenih posljedica po Crnu Goru zbog sankcija uvedenih Rusiji, imajući u vidu visok udio Rusije u stranim direktnim investicijama, većinom u sektorima nekretnina i turizma, kao i visok procenat turista iz Rusije i Ukrajine koji tradicionalno posećuju zemlju.
Međutim, oni crnogorske vlasti pozivaju da nastave da u potpunosti prate EU i mehanizme.
Komitet pozdravlja činjenicu da Crna Gora kao zemlja kandidat za članstvo u EU, nastavlja da se u potpunosti usklađuje sa zajedničkom spoljnom i bezbjednosnom politikom EU, uključujući sankcijame EU protiv Rusije zbog invazije na Ukrajinu, i glasnu podršku inicijativama EU i UN.
– ZSO podstiče Crnu Goru da preduzme neophodne korake da brzo i u potpunosti implementira usvojene restriktivne mjere. Takođe ohrabruje Crnu Goru da nastavi sa ovom dobrom praksom – poručili su oni.
Članovi komiteta su pozdravili izvještaj Evropske komisije o Crnoj Gori za 2021. godinu te izrazili žaljenje što je napredak Crne Gore na njenom putu ocijenjen ograničenim.
– Crna Gora bi trebalo da uloži sve neophodne napore da ispuni privremene standarde za poglavlja 23 i 24, koja određuju ukupan tempo pregovora, i predstavljaju prekretnicu prije nego što se krene ka privremenom zatvaranju drugih poglavlja ili klastera, što bi takođe trebalo ostati u fokusu. ZSO pozdravlja proaktivan pristup ubrzavanju glavnih aktivnosti u okviru pregovaračkog procesa, što se može vidjeti u pokretanju vladinog akcionog plana za adresiranje ključnih preporuka u izvještaju Evropske komisije o Crnoj Gori za 2021. godinu – navodi se u zajedničkoj deklaraciji.
Prekinuti praksu političkih preplitanja i nepotizma
Članovi komiteta su istakli da politika ne bi trebalo da ima prednost nad vladavinom prava i da sva imenovanja moraju biti depolitizovana, transparenta, sprovedenaprema dobro utvrđenim kriterijumima.
– Trebalo bi prekinuti kontinuiranu praksu bliskog preplitanja političkih partija i administracije koja vodi nepotizmu – poručili su oni.
Članovi su kazali da su zadovoljni značajnim skokom podrške građana Crne Gore članstvu zemlje u EU (71 odsto za u poređenju sa 54 odsto u junu 2020. godine), te istakli da jeEU najveći strani finansijski donator u Crnoj Gori, kao i da je entitet sa kojim Crna Gora ima najjače političke, ekonomske i trgovinske veze.
Zajednički konsultativni komitet EU i Crne Gore (JCC) je jedno od tijela uspostavljenih u okviru Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju između Evropske unije i Crne Gore. Omogućava obostranim organizacijama civilnog društva da prate napredak Crne Gore ka pridruživanju Evropskoj uniji i da usvoje preporuke za pažnju crnogorske Vlade i institucija EU.
Čini ga dvanaest članova, po šest sa svake strane, koji predstavljaju EESC i crnogorsko civilno društvo. Njime kopredsedavaju tokom sadašnjeg mandata (2020–2023) Andrej Zorko, član EESC i izvršni sekretar Upravnog odbora Slovenačke asocijacije slobodnih sindikata, i Pavle D. Radovanović, potpredsjednik Komore privrede Crne Gore.