Intelektualci i novinari pisali fon der Lajen: Traže sankcije za Vučića

Motivisani zabrinjavajućom političkom situacijom u Crnoj Gori, grupa crnogorskih intelektualaca, novinara i aktivista, uputila je pismo predsjednici Evropske komisije, Ursuli fon der Lajen u kojoj je upozoravaju na postavljanje otvorenog proruskog i prosrpskog političara na čelo parlamenta, miješanje SPC u svetovene poslove u Crnoj Gori, kao što je predstojeći popis, a sve u korist zvaničnog Beograda oličenog u predsjedniku Srbije, Aleksandru Vučiću-  za kojeg, traže sankcije.

U drugom pismu koje su za godinu dana poslali šefici EK, upozorili su i na zabrinjavajući trend stavljanja sudskih organa u funkciju progonjenja političkih neistomišljenjika, kao što je profesor dr. Boban Batrićević, a što sve predstavlja kontinuirani pritisak na FCJK.

Poštovana gospođo fon der Lajen,

Obraćamo Vam nakon našeg prethodnog pisma, koje smo uputli u oktobru 2022. i vašeg odgovora od 15. januara 2023. Mi predstavljamo grupu zabrinutih crnogorskih aktivista, akademskih predstavnika i intelektualaca, različiih polova i porijekla. Istovremeno želimo da vam poželimo srdačnu dobrodošlicu i da vas obavijestimo da jedinstvo našeg djelovanja potiče iz posvećenosti rješavanju gorućih izazova u našem društvu, te i da sami nastojimo da doprinesmeo traženju odgovora na brojna kritična pitanja koja utiču na razvoj Crne Gore danas.

U protekle tri godine, pripadnici vladajuće većine u Crnoj Gori nanijeli su značajnu štetu osnovnim vrijednostima sadržanim u našem Ustavu. Posebno nas brine predstojeća sjednica Skupštine Crne Gore, koja će se održati 30. oktobra 2023. godine, kada će Skupština Crne Gore imenovati gospodina Andriju Mandića, bivšeg lidera anti-NATO i proruskih stranke, Demokratski front, za novog predsjednika Skupštine. Pored toga, očekuje se da će mandatar Milojko Spajić svoju poziciju osigurati uz podršku iste koalicije stranaka. Ova perspektiva implicira da će gore pomenute stranke imati značajan uticaj na parlamentarne odluke, potencijalno ometajući svaki zakonodavni napredak.

Uz to, naša zajednica novinara i aktivističkih grupa osjeća se nesigurno, jer se često suočavaju sa opasnošću od ekstremističkih srpskih skupina povezanih sa Srpskom pravoslavnom crkvom (SPC), kao i pojedinom kriminalnim organizacijama u regionu.

Nadalje, posebno smo zabrinuti zbog vladinog insistiranja na održavanju popisa od 1. do 15. 2023. godine, uprkos nedavnoj rezoluciji Evropskog parlamenta koja poziva na odgađanje popisa zbog političke nestabilnosti. Činjenica, da je predsjednik Republike Srbije, Aleksandar Vučić, sa sasvojim zvaničnicima jedan od aktera ovog procesa ukazuje na hitnost našeg poziva za podršku u suzbijanju destruktivnog uticaja gospodina Vučića, koji se manifestovao kroz obimna finansijska ulaganja u destabilizaciju Crne Gore, prije svega preko Srpske pravoslavne crkve, tokom protekle decenije.

U kontekstu svih ovih hitnih pitanja, tražimo vašu podršku za uvođenje sankcija Srbiji i drugih neophodnih mjera za zaustavljanje dalje destabilizacije i uništavanja Crne Gore i šireg regiona.

Takođe vam skrećemo pažnju na još jedan zabrinjavajući primjer kršenja ljudskih prava u Crnoj Gori.

U proteklih godinu dana vodi se koordinirana kampanja protiv Fakulteta za crnogorski  jezik i književnost (FCJK). Kampanja je dostigla  vrhunac podnošenjem krivične prijave Višeg državnog tužilaštva (VDT) protiv profesora Bobana Batrićevića (https://www.cdm.me/english/prosecutors-office-against-batricevic-this-is-your-order -ovo-je-vaš-mir/ ), koji je prominenti član fakulteta. Navodni prestup profesora Batrićevića bio je njegovo izražavanje stavova o aktivnostima Srpske pravoslavne crkve u Crnoj Gori. Više državno tužilaštvo smatra da su njegovi stavovi u suprotnosti sa zakonom o javnom redu i miru.

Imperativ je ovdje podvući da Crna Gora nije teokratija, a pravo na slobodu govora je garantovano Ustavom.

Evropski parlament je na sjednici održanoj 9. marta 2022. godine usvojio rezoluciju „Strano miješanje u demokratske procese u Evropskoj uniji“. Dio rezolucije optužuje SPC da „promoviše Rusiju kao zaštitnicu tradicionalnih porodičnih vrijednosti i jača odnose između države i crkve“ (https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-9 -2022-03-09_EN.html).

Uz najbolje želje u daljem radu, nadamo se da će ove informacije doprinijeti sveobuhvatnijem razumijevanju trenutne stvarnosti u Crnoj Gori.

Potpisnici :

Jelena Nikolić, inžinjer

Sonja Nedović, nastavnica

Violeta Senić, građanska aktivistkinja

Ratko Tošković, građanski aktivista

Željko Kavaja, hemičar

Bojan Zvicer, građanski aktivista

Milovan Gojović, građanski aktivista

Žarko Božović, novinar

Nino Šćepović, javni funkcioner

Nebojša Mrvaljević, građanski aktivista

Slobodan Jovanović

Veljko Martinović, ekspert za edukaciju

Tanja Šuković, novinarka

Mirka Dević, novinarka

Tanja Pavićević, novinarka

Snežana Rakonjac, novinarka

Danica Nikolić, novinarka

Tinka Đuranović, novinarka

Bojana Dabović, novinarka

Jadranka Prelević, novinarka

Julijana Žugić, novinarka

Časlav Vujotić, novinar

Rosanda Mučalica, novinarka

Kaća Krsmanović, novinarka

dr Jelena Šušanj, univerzitetski profesor

Aleksandra Radoman-Kovačević, konsultant za razvojne programe

Mirjana Beko, doktorant

Prof. dr Aleksandar Radoman, filolog, dekan FCJK

Đorđe Šćepović, književnik

Prof. dr Adanan Čirgić, filolog, univerzitetski profesor

Prof. dr Milan Marković, generalni sekretar PEN centra CG

Prof. dr Rajko Cerović, novinar, intelektualac

Žarko Begović, građanski aktivista