Prema očekivanju banaka, tokom narednog kvartala može doći do ublažavanja kreditnih uslova za privredu i stanovništvo, u vidu nižih kamatnih marži, provizija i naknada, te blagog pooštravanja standarda po kojima će biti odobravani krediti privredi, uz nastavak ublažavanja kreditnih standarda za mikro, mala i srednja preduzeća, saopšteno je na današnjoj sjednici Savjeta Centralne banke Crne Gore.
Savjet CBCG je usvojio je Izvještaj o poslovanju i sprovođenju politike te banke za oktobar 2021. godine, u kojem je konstatovano da su aktivnosti ove institucije tokom posmatranog perioda sprovedene u skladu sa planiranim obavezama.
“Savjet je donio Odluku o minimalnim standardima za upravljanje rizicima u kreditnim institucijama, u cilju usaglašavanja nacionalne regulative sa novim ažuriranim EBA (European Bank Authority) smjernicama. Ova odluka, koja će se primjenjivati od 1. januara naredne godine, predstavlja značajno unapređenje postojeće odluke u dijelu upravljanja kreditnim rizikom, a sadrži i nove odredbe koje se odnose na upravljanje rizicima informacionog sistema. Njome se utvrđuju standardi stabilnog i sigurnog poslovanja koje su kreditne institucije dužne da osiguraju i sprovode u procesu upravljanja svim značajnim rizicima kojima su izložene ili kojima mogu biti izložene u svom poslovanju, uključujući i informacionim sistemom i rizicima koji proizilaze iz njegove upotrebe, čime su stvoreni preduslovi za uspostavljanje supervizije informacionih sistema u skladu sa međunarodnim standardima”, navodi se u saopštenju.
U cilju ispunjavanja obaveze koja proističe iz Zakona o kreditnim institucijama, koji će se primjenjivati od 1. januara 2022. godine, Savjet je donio Odluku o stopi kontracikličnog bafera kapitala.
“Razmatrajući Kvartalni izvještaj o poslovanju banaka na 30.09.2021. godine, zaključeno je da na nivou sistema sve ključne bilansne pozicije rastu, kako u trećem kvartalu, tako i u jednogodišnjem uporednom periodu. Aktiva banaka, ukupni krediti i depoziti u ovom kvartalu ostvaruju istorijski maksimum. Banke su veoma likvidne. Ukupna likvidna aktiva banaka čini 27,5 odsto njihove ukupne aktive. Parametri koji su predmet analize kvaliteta aktive bilježe poboljšanje, izuzev kredita koji kasne više od 90 dana koji bilježe rast. Agregatni koeficijent solventnosti je visok i iznosi 18,53 odsto. Sve banke iskazuju koeficijent solventnosti iznad zakonskog minimuma”, piše u saopštenju.
Na današnjoj sjednici, Savjet je razmatrao i usvojio Kvartalni izvještaj o poslovanju pružalaca finansijskih usluga na 30.09.2021. godine.
“Poslovanje Investiciono-razvojnog fonda u trećem kvartalu tekuće godine karakterisao je pad aktive od 1,6 odsto u odnosu na prethodni kvartal, dok su krediti, u istom posmatranom periodu, zadržani na približno istom nivou. Pojačan nivo kreditnog rizika se uočava preko visokog nivoa NPL-a koji, na 30.09.2021. godine, iznosi 10,95 odsto”, dodaje se u saopštenju.
Konstatovano je da je u sektoru mikrokreditiranja u trećem kvartalu ove godine zabilježen pad aktive, kredita i pozajmica u odnosu na kraj prethodnog kvartala, kao i u odnosu na kraj trećeg kvartala 2020. godine.
“U istom periodu, kapital je, na agregatnom nivou, ostvario rast. Bruto nekvalitetni krediti i potraživanja na kraju septembra ove godine predstavljaju 10,04% ukupnih kredita i potraživanja. Što se tiče poslovanja lizing društava, ovaj sektor je u trećem kvartalu tekuće godine karakterisao rast aktive, kapitala i ukupnih pozajmica, a pad potraživanja. Poslovanje faktoring sektora, koga čine dva faktoring društva, karakteriše pad ključnih bilansnih pozicija, izuzev kapitala, u odnosu na prethodni kvartal”, saopšteno je iz Centralne banke.
Savjet je usvojio i Makroekonomski izvještaj Centralne banke Crne Gore za treći kvartal 2021. godine, u kojem je istaknuto da se domaća ekonomija postepeno oporavlja od duboke recesije iz 2020. godine izazvane pandemijom koronavirusa. U trećem kvartalu tekuće godine, rast je zabilježen u sektorima turizma, industrijske proizvodnje i trgovine. Kao rezultat povećanih prihoda po osnovu pružanja usluga u sektorima turizma i transporta, deficit tekućeg računa na kraju septembra 2021. smanjen je za 71,1% u odnosu na isti period 2020. godine.
Na osnovu Izvještaja o kretanju cijena za treći kvartal 2021. godine, koga je usvojio Savjet, konstatovano je da su potrošačke cijene tokom trećeg kvartala ove godine porasle za 0,9 odsto.
“Potrošačke cijene su u septembru 2021. godine, u odnosu na isti mjesec prošle godine, porasle za 2,9 odsto. Na rast cijena u Crnoj Gori uticali su eksterni faktori. Naime, povećanje tražnje koje je nastupilo nakon popuštanja epidemioloških mjera, uz ekspanzivnu politiku centralnih banaka i novčanu pomoć koju su pružale države širom svijeta, u kombinaciji sa rastom cijena energenata, metala i hrane, dovelo je do naglog rasta cijena na globalnom tržištu”, navodi se u saopštenju.
U Izvještaju se, dalje, navodi da modelska prognoza za kraj 2021. godine projektuje inflaciju u rasponu od 3,4 odsto do 4,6 odsto, sa centralnom tendencijom od četiri odsto. Sličnu projekciju, u rasponu od 3,5 odsto do 5,5odsto, sa centralnom projekcijom od 4,5, daje i ekspertska prognoza Centralne banke.
“Savjet je usvojio i Izvještaj o rezultatima ankete o kreditnoj aktivnosti banaka za treći kvartal 2021. godine. Prema očekivanju banaka, tokom narednog kvartala može doći do ublažavanja kreditnih uslova za privredu i stanovništvo, u vidu nižih kamatnih marži, provizija i naknada, te blagog pooštravanja standarda po kojima će biti odobravani krediti privredi, uz nastavak ublažavanja kreditnih standarda za mikro, mala i srednja preduzeća. Pooštravanje standarda se može očekivati i prilikom odobravanja stambenih kredita stanovništvu, dok je za potrošačke i ostale kredite stanovništvu moguće ublažavanje standarda”, zaključuje se u saopštenju.