Gomile istovarenih automobilskih guma zarobile su prostor na raskrsnici ulica Đura Čagorovića i Mašana Božovića u Vranićima. Na ovom mjestu nesavjesni mještani napravili su ogromnu deponiju guma i ukoliko se nastavi sa ovakvim odlaganjem prijeti da put bude zatrpan, piše Dan.
Odlaganje guma u prirodi je definitivno kao ekološki incident, te ekolozi pozivaju nadležne inspekcije da reaguju i nadaju se da nekome neće pasti na pamet da ih zapali.
Kako je kazala Nataša Kovačević, iz Grin houma sadržaj gume čini gumeni granulatu vrijednosti od 35 procenata, a prema nezvaničnim podacima godišnje se u Crnoj Gori odbaci oko 200.000 starih guma, od kojih veliki broj završi na livadskim smetlištima i u koritima rijeka.
“Paljenje guma, kao način sticanja sitne profiti od strane pojedinaca degradira kvalitet vazduha više desetina puta šireći kancerogeni i toksični dim, čime se ugrožava zdravlje. Gume sadrže opasne sastojke 25 odsto benzenskih ulja, isto toliko stirena i 25 procenata butaidena, teške metale i druga kancerogena i toksična jedinjenja. Dodatno sa cinkovim oksidima i drugih stotinu jedinjenja oslobođenih prilikom paljenja guma, dovode do oštećenja i upala pluća posebno kod hroničnih bolesnika, starih i djece, asmatičnih napada, oštećenja fetusa kod trudnica i kontaminacije majčinog mlijeka.
Gume se mogu reciklirati, ali je očigledno da privatna preduzeća kao i javna nisu zainteresovani, jer ne vide ovaj posao kao dovoljno unosan iako je zdravlje svih nas u pitanju. Da bi se podstakla prerada guma potrebno je da se kroz privatno javno partnerstvo obezbijedi dodatna podrška, kako bi se započelo sa biznisom. Gumeni granulat čini 65 odsto, 30 odsto žica i pet odsto platno, zbog čega se sve komponente mogu iskoristiti u proizvodnji bilo da je riječ o industriji saobraćaja, građevinarstvu ili poljoprivredi”, objašnjava Kovačević.
Aleksandar Perović iz Ozona kaže da je nekontrolisano odlaganje guma hronični višedecenijski problem koji ima negativne efekte i po životnu sredinu i po javno zdravlje, naročito kada dođe do paljenja, što je česta pojava.
“Otpad je vrijedna sirovina, a ne problem. Stoga mi je potpuno nerazumljivo da nadležne institucije nisu prepoznale mogunost za zaradu od otpadnih guma i još važnije, priliku da pokažu šta zapravo znače društveno-odgovorni projekti. Proširena odgovornost proizvođača je zakonski definisana, kao i infrastruktura koja omogućava odgovoran i ekološki i ekonomski održiv sistem upravljanja otpadnim gumama, koje spadajuu posebne tokove otpada, ali u praksi imamo potpuni haos, što svjedoče česti primjeri stvaranja divljih deponija guma, njihovog spaljivanja”, ističe Perović.
On kaže da ukoliko se gumama ne upravlja adekvatno mogu predstavljati značajan rizik za životnu sredinu i zdravlje.
“Nagomilane gume povećavaju rizik od izbijanja požara, podmetanjem ili zbog slučajnih uzroka, kao što su munje. Kada se gume jednom zapale teško ih je kontrolisati i ugasiti. Mogu da gore mjesecima. Goreći, one proizvode dim, ulje i toksične procjedne tečnosti koje zagađuju zemljište, vodu i vazduh. Neadekvatno odlaganje guma može da predstavlja potencijalnu opasnost po zdravlje. Osim što mogu da gorenjem zagade vazduh, nagomilane gume mogu postati „raj” za glodare ili druge štetočine, kao što su komarci”, ističe Perović.