Vasojevići su dukljansko/zetsko pleme, slavni istoričar Jireček navodi đe su obitavali prije 600 godina

Piše: Miroslav Ćosović

Konstantin Jozef Jireček, češki storičar i univerzitetski profesor rođen je u Beču je 24. jula 1854. godine. Jireček je na univerzitetu u Pragu studirao istoriju, geografiju i filologiju. Godine 1874. pośetio je Beograd i obišao Srbiju, na osnovu čega je potom objavio putopis.

Bio je vrlo zainteresovan za bugarsku istoriju, te je doktorsku disertaciju napisao na osnovu bugarske istorije. Izučavao je arhivsku građu primorskih gradova i Dubrovnika na osnovu čega je nastala studija “Trgovački putevi i rudnici Srbije i Bosne u srednjem vijeku” i rasprava “Srpski car Uroš, kralj Vukašin i Dubrovčani”.

ČUVENI ISTORIČAR NAPISAO PRVU OZBILJNU ISTORIJU SRBA

Bio je profesor istorije na univerzitetu u Pragu, potom profesor univerziteta u Beču na katedri za slovensku filologiju i nauku o starinama. Od 1879. do 1882. bio je generalni sekretar Ministarstva prosvjete i ministar prosvjete Bugarske. Bio je član Bečke akademije nauka, član Češke akademije nauka, član Srpske kraljevske akademije.

Pored mnogobrojnih radova i spisa napisao je 1911. godine prvu knjigu “Istorija Srba” – period do Maričke bitke. Drugu knjigu – period do 1537. godine – nije uspio da dovrši. Na osnovu Jirečekovih rukopisa i arhivskih ispisa “Istoriju Srba” i “Državu i društvo u srednjovekovnoj Srbiji” dovršili su Vatroslav Jagić i Jovan Radonić. Akademik Rade Mihaljčić je blago kritikovao to što u Jirečekovim radovima nema smjelijih poteza i zaključaka, smatra da se Jireček isuviše držao dokumenata a van dokumenata i istorijskih izvora nije htio ništa da promišlja. Ovako u pogovoru Jirečekove knjige piše prof dr Rade Mihaljčić: “S druge strane ne bi trebalo gubiti iz vida da je Istorija Srba prvo delo ovakve vrste, i pored toga što Jirečeku nedostaju smeliji potezi i zaključci.” (Konstantin Jireček, Istorija Srba – Druga knjiga (kulturna istorija), Zmaj, Beograd, 1990, str 519 i 520).

Dakle, Jireček je napisao prvu istoriju Srba, možda je bolje reći – prvu ozbiljnu istoriju Srba, iako se to kod Mihaljčića izgleda podrazumijeva; one koji su prije Jirečeka pisali istorije Srba, Mihaljčić uopšte ne konstatuje.

JIREČEK O PRVOM POMENU VASOJEVIĆIMA, OBITAVALI KOD MEDUNA!

Jireček u knjizi “Istorija Srba – Druga knjiga (kulturna istorija)” (Zmaj, Beograd, 1990) piše o prvim pomenima plemena, kasnije su nađeni i raniji pomeni nekih od tih plemena koje je naveo Jireček, pa još navodi: “Njeguši više Kotora od 1435, Piperi između reke Zete i Morače od 1416. Vasojevići pominju se prvi put 1444, ali tada su oni sedeli kod grada Meduna, u današnjoj oblasti Kuča; u naše doba nalaze se njihova sedišta dalje na istoku na srednjem Limu, na krajnjem istoku Crne Gore.”

Jireček je u fusnoti napisao:

“29. okt 1444. tužio se pred dubrov. sudijama Brajan Prodanić, da je njegov brat Radin ubijen i njegova roba u vrednosti 300 duk., odnesena ali se dalje podrobnosti ne znaju. 30 istog meseca javljao je on da je bilo ‘sexaginta robatores’, ‘ad confinia terreni despot et vaiuode Stiepani’, a među njima Radogna Ruxich et Radosauus Dimitrouich, ambo Bilopaulichi’; oni su poharali 500 castrones, 18 boues, 150 brachia rasie albe, 70 perp. u novcu, 2 equos, arma itd. 7 nov. dodaje se još, da su se tu našli i ‘homines despoti, nominati Piperi et Vasoeuichi, qui stant apud Medonum ad Ricaças’. Pod 6 dec. napominje se, da je Radoe Stauerouich, Vlachus de Dromgnazi, fecit noticiam suprascriptis et incitauit eos da faciendum homicidium’; lupeži su mu dali za to 50 catrones, ali je on htro i konje i ‘partem arobaglie’. Lamenta de foris 1444. f. 124 (Ark. Dubr.) Ricaça potseća na ime jezera i brda Rikavac, koji se pominju u banjskoj hrisovulji (oko 1314), ali je ovaj kraj i suviše daleko na istok od prastaroga grada Meduna koji se pominje odmah pored njega.” (strane 44 i 45)

VASOJEVIĆI NIŠTA IZ SRPSKE ISTORIJE NIJESU PROŽIVJELI, NIŠTA

Vasojevići su dakle u srednjem vijeku bili u Zeti/Duklji, kasnije su se pomjerili na śever.

Danas su Vasojevići u velikoj mjeri posrbljeni. Presudni događaj u posrbljavanju Vasojevića, ali i drugih Crnogoraca širom Crne Gore, bio je raspad DPS-a 1997. godine. U članku ”Poslanik SNP-a Šćepan Dragović svjedoči 1997. god. da su Vasojevići Crnogorci, poslije su posrbljeni” (14. jun 2022) sam pokazao kako je 1997. u Skupštini Crne Gore crnogorčio Vasojević Šćepan Dragović, govorio da Vasojevići nijesu ništa manji Crnogorci od Cetinjana.

Etnogeneza svih naroda počinje prije 500 godina, ili prije 1500 ili čak i više. Crnogorski Srbi su jedini narod na svijetu koji svoju starinu dokazuju pjesmicama Njegoša i kralja Nikole, iz 19. i 20. vijeka. Tako Vasojevići kao jedan od glavnih dokaza da su Srbi citiraju stihove iz neke pjesmice kralja Nikole, koji glase:

“Vasov trag je jedrog zdravlja,

Lijepijeh crta lica,

On je stožer Raškoj zemlji,

I kitna joj perjanica”

I tako, na osnovu riječi iz ove fantazije kralja Nikole, valjda se zaključuje da su Vasojevići Rašani, premda svi Vasojevići znaju da je matica Vasojevića Lijeva Rijeka koja se i danas nalazi u opštini Podgorica! No, viđeli smo da je još starije obitavalište Vasojevića bilo kod Meduna, u današnjim Kučima.

Na mnogo mjesta na internetu može se naći Nikolino đečije fantaziranje o Vasojevićima kao o stožeru Raške zemlje. Tako je u članku “Kiković, Otašević i Lalić na naučnoj konferenciji u Beogradu” (IN4S, 28. sep 2017.) te stihove naveo Goran Kiković koji ima diplomu istoričara. Isti Kiković je iste stihove u kojima Vasojeviće vezuje za Rašku zemlju citirao u članku “Vasojevići između Srbije i Crne Gore” (Dan, 10. III 2015)

Na Twitteru su 29. XII 2019. uz sliku mitinga podrške Srpskoj crkvi citirani su ti stihovi kralja Nikole.

Jedan Vasojević koji živi u Australiji se u raspravi na internetu još 1997. godine, na sajtu Montenegro.org.au pozvao na pomenute Nikoline stihove. Itd.

Vasojevići su živjeli i u srednjevjekovnoj Duklji i u njenoj nasljednici državi Zeti, bili su podanici Vojislavljevića, Balšića i Crnojevića i ništa iz srpske istorije nijesu proživjeli, nijesu učestvovali u najvažnijim događajima srpske istorije.

Nijesu učestvovali u bitkama, na: Marici 1371, Kosovu 1389, Mišaru, Čegru, Ivankovcu, Ceru, Kajmakčalanu, Solunskom frontu.

Vasojevići nikoga nijesu poslali u pomoć Karađorđu u njegovom ustanku protiv Osmanlija, ali su se borili 1796. protiv Turaka kad su Turci slali pomoć Bušatliji koji je napao Crnu Goru.

Sve u svemu, posrbljavanje Vasojevića je samo rezultat propagande – najjačeg oružja u istoriji.  Vasojevići su dukljansko/zetsko pleme.