Ministarstvo pravde Crne Gore, tačnije Direktorat za organizaciju pravosuđa, krivično zakonodavstvo, donio je Nacrt Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o sudovima.
– Ove godine, 29. maja, 94 advokata opština Kotor, Budva i Tivat zajednički su potpisali i dostavili primjedne Direktoratu oko Zakona o sudovima. Dakle jedinstven stav, što ohrabruje. Struka je ustupila mjesto politici, što se kod nas izuzetno rijetko dešava- potvrdila je za Skala radio kotorska advokatica Danijela Radulović, članica Upravnog odbora Advokatske komore Crne Gore.
Ona je kazala da su advokati pokazali građansku svijest i prioritet dali interesima građana Kotora i Crne Gore. Stav advokata južne regije, odnosno Kotora, Tivta i Budve bio je jednoglasan. Oni su učestvovali u kreiranju primjedbi koje su dostavili Ministarstvu pravde. Nijesu advokati samo potpisali primjedbe, već su aktivno učestvovali u edukaciji građana objašnjavajući im kakve bi bile posljedice donošenja ovakvog zakona.
Primjedbe je podržavo potpisima preko 1500 građana i jedan veliki broj koji su se mejlom obratili i iznijeli svoje mišljenje o Nacrtu.
Radulovićeva je kazala da se članom 3. Nacrta zakona predlaže da za teritoriju Opštine Budva mjesna nadležnost bude Osnovni sud na Cetinju. Za to, po njenim riječima ne postoji ni jedan opravdan razlog, kako u organizaciono-pravosudnom smislu, tako ni u demografskom, socijalnom, a na kraju i tradicionalnom, koji bi opravdali donošenje navedene izmjene mjesne nadležnosti. Prema srednjoročnom planu racionalizacije pravosudne mreže kao osnovni kriterijumi se uzimaju broj stanovnika, geografska udaljenost i opterećenost suda.
Podaci koji se iznose nijesu ažurirani pa nije jasno po kojim kriterijumima se predlagač izmjene zakona rukovodio i opravdao prijedlog da se mjesna nadležnost Opštine Budva prenese Osnovnom sudu na Cetinju. Da li se smanjio broj stanovnika ili promijenio geografski položaj Budve ili treba ekonomski opravdati formiranje suda koji je u 2019. godini do juna mjeseca imao samo 100 novih predmeta?
Naprotiv, kada se uzme u obzir broj stanovnika Opštine Kotor, Tivat i Budva, a koji je prema neažuriranim podacima iz srednjoročnog plana iznosio preko 40.000,00 stanovnika, te da jedan sudija ide na 3989 stanovnika, dok za Opštinu Cetinje koja prema podacima ima 16.657 stanovnika i jedan sudija na 3.331 stanovnika, to bi prebacivanjem gotovo 50% predmeta Osnovnog suda Kotor dovelo do disbalansa u organizacionom smislu.
Osim toga, neodrživost nacrta zakona prioizilazi iz povrede principa ustavnog uređenja o poštovanju osnovnih ljudskih prava građana, a koja se odnose na zaštitu prava pred sudovima prema mjesnoj nadležnosti i poštovanju ogranizovanja lokalne samouprave.
Sud postoji i osniva se za potrebe zaštite interesa građana lokalne samouprave i bez njegovog postojanja po istom principu nema uporišta u Ustavu i zakonima Crne Gore.
Radulovićeva se pita na kojoj se to analizi zasniva zaključak o potrebi racionalizacije Osnovnog suda u Kotoru na način redukcije njegove mjesne nadležnosti u korist Osnovnog suda na Cetinju?
Ako je Osnovni sud na Cetinju ekonomski neisplativ, zašto nije prepoznata racionalizacija u njegovom pripajanju Osnovnom sudu u Podgorici, koji mu je teritoraijalno bliži?
Očigledno je da je ovo pokušaj da se Kotorsku sud dovede u situaciju neisplativosti, pa potom i njegovog konačnog gašenja. To advokati ova tri grada, ali ni drugi, zajedno sa građanima Kotora neće dozvoliti, kategorična je Radulović, koja ipak vjeruje da će Nacrt zakona biti trajno povučen. To je Advokatskoj komori obećao ministar pravde i potpredsjednik Vlade CG Zoran Pažin. On je kazao da će se obavezno konsultovati Advokatska komora prilikom pisanja tekstova ovakvih i sličnih nacrta zakona.
Primjedbe dajemo i sa razloga što bi se izmještanjem mjesne nadležnosti nanijela velika šteta interesima građana Opštine Tivat, Kotor i Budva, obzirom da je mjesna nadležnost starog austrougarskog premjera i starog katastra pokrivala upravo sve 3 opštine i nije slučajno da postojanje Osnovnog suda Kotor datira više od 600 godina, kao administrativnog centra, upravo zbog postojanja kompletne arhivske građe i edukovanja brojnih kadrova arhiva i geodetskih službi radi omogućavanja efikasnog rada suda u parnicama radi utvrđenja prava svojine (utvrđivanju granica nepokretnosti) po osnovu ranijeg upisa po starom katastru, upravo na teritoriji opština Tivat, Kotor i Budva.
Dakle, Kotorski sud je imao zemljišnu knjigu koja je osnov ogromnog broja predmeta i arhiva cjelokupne dokumentacije, a koja se nalazi u Arhivi grada Kotora koja služi strankama i sudovima za vođenje sporova.
Tranzicioni period u kojem bi cetinjski sud bio osposobljen, kako tehnički tako i kadrovski, da radi na predmetima koji su pod jurisdikcijom kotorskog suda bi produžio svaki postojeći spor godinama.
Podsjećamo, sporovi se rješavaju zbog problema građana, a kojima je ovakvim predlogom povrijeđeno njihovo osnovno Ustavno pravo na sudsku zaštitu, a što je jedno od izvornih prava lokalne samouprave.
Period privikavanja na kompleksnosti rada sa zemljišnim knjigama, austrougarskim kartama, pa i samim mehanizmima i funkcionisanju rada jednog suda koji ima vijekovnu tradiciju rješavanja takvih vrsta sporova bi značio gubljenje beskonačno mnogo vremena i novca .
Pokušajem da se nadležnost suda sa najvećom tradicijom u Crnoj Gori prebaci na Cetinje, za koji ne postoji nijedan validan argument, građani bi postali kolateralna šteta.
Kotor je istorijski i kulturološki dio iste primorske baštine, kojoj pripadaju Tivat i Budva, jer se dugogodišnje tretiranje iste kao Boke ustalilo u narodu u vremenu dužem od 600 godina.
Advokate Kotora, Tivta i Budve podržala je u potpunosti Advokatska komora Crne Gore, kazala je advokatica Danijela Radulović.