Pismo grupe intelektualaca i aktivista VDT-u: Sankcionišite veličanje četničkog pokreta

Grupa intelektualaca/ki i građanskih aktivista/inja je zatražila od vršioca dužnosti Vrhovnog državnog tužioca Ivice Stankovića da se izjasni da li u Crnoj Gori postoji prikladan pravni okvir koji je u stanju da brzo i efikasno procesuira sve slučajeve koji su u vezi sa promocijom i veličanjem četništva i ratnih zločinaca ili ga je potrebno oznažiti i učiniti jasnijim kroz izmjenu i dopunu postojeće ili donošenjem nove regulative.

“U crnogorskom društvu sve više se tolerišu i sve su intenzivniji primjeri otvorene reafirmacije i promocije četničkog pokreta. Zabrinuti smo, što umjesto stida i kajanja, sve su vidljiviji pokušaji rehabilitacije četništva, uvjereni da to nije opravdano zbog istorijskih činjenica, moralnih i političkih razloga ali i zbog građanskog i multietničkog karaktera naše zajednice”, navedeno je u pismu.

“Sve je više građana koji na javnim mjestima, na medijskim portalima i na društvenim mrežama, bez prikrivanja identiteta, ističu simbole četničkog pokreta i fotografije ratnih zločinaca. Policiji su prijavljeni članovi i funkcioneri određenih političkih partija koji na društvenim mrežama objavljuju slične sadržaje i obilježja četničkog pokreta. Evidentirani su primjeri da određeni građani, tokom treninga, u sportskim objektima u Podgorici i drugim opštinama nose majice sa likom Draže Mihajlovića ali i ratnih zločinaca, poput Radovana Karadžića i Ratka Mladića, koji su u periodu 1991-95 realizovali, između ostalog, i ravnogorsku ideju Velike Srbije”, saopštila je grupa intelektualaca/ki i građanskih aktivista/kinja u pismu vršiocu dužnosti Vrhovnog državnog tužioca Crne Gore Ivici Stankoviću.

“Smatramo da je suočavanje s prošlošu dugoročno koristan i opravdan proces koji pomaže utvrđivanju i prihvatanju istorijskih istina. U tom pogledu svaka vrsta manipulacije je neprihvatljiva i opasna, doprinosi namjernoj konfuziji i otežava život građana. Takve objave podstiču govor mržnje koji dalje vodi, kako to prepoznaje i Evropska komisija za borbu protiv rasizma i netrpeljivosti, pogubnim emotivnim i psiholoških posljedicama i fizičkom nasilju”, saopštili su potpisnici.

“Evropa, od Drugog svjetskog rata, razvija kulturu i politiku koja odbacuje fašizam i njegove zločine i protivi se njihovom poricanju, opravdavanju ili relativizovanju. To podrazumijeva da se ne veličaju ni njihovi saradnici koji su činili zločine, bilo u našoj zemlji, bilo u zemljama okruženja”, dodali su.

“Smatramo potrebnim da se unaprijedi krivično-pravno reagovanje države u odnosu na ovakve i slične pojave, jer gotovo zanemarljiv broj slučajeva završi na sudu. Iako su samostalni i nezavisni u svom radu, što poštujemo i posebno ističemo, stiče se utisak da se pojedini državni tužioci prečesto pozivaju na slobodu izražavanja i još češće odlučuju da u prijavljenom govoru mržnje ili širenju netrpeljivosti nema elemenata krivičnog djela ili prekršaja koje se goni po službenoj dužnosti. Građanima je uglavnom nejasno da li promovisanje četništva, isticanje četničkih simbola i veličanje ratnih zločinaca zaslužuje odgovarajuće krivično-pravno procesuiranje što ih često dovodi u međusobne rasprave koje dalje vode produbljivanju distance i konfliktu”, naveli su u saopštenju.

Pismo su potpisali filmska teoretičarka Maja Bogojević, filolog Stefan Todorović, istoričar Boban Batrićević, mirovne i ženske aktivistkinje Fana Delija i Aida Petrović, pisac Andrej Nikolaidis, istoričarka umjetnosti Milena Pejović Eraković, aktivista za ljudska prava Aleksandar Saša Zeković, filološkinja Sanja Orlandić, politički analitičar Ljubomir Filipović, univerzitetska profesorica Jasna Tatar Anđelić, građanski aktivisti Petar Belada i Anto Janković, filolog Adnan Čirgić, građanske aktivistkinje Inesa Gargović, Manja Ljumović, Maja Miličković i Aleksandra Kovačević, politikološkinja Olivera Komar i politikolozi Nemanja Stankov i Nemanja Batrićević, psihijatarka Irina Redžepagić i istoričar književnosti Aleksandar Radoman.