Ekološki pokret ,,Ozon“ upozorava javnost Crne Gore na neodrživo upravljanje vodama, što je na terenu dovelo do trajnih ekoloških i ekonomskih posledica i što je potrebno u najkraćem roku zaustaviti.
“Nepostojanje vodnog informacionog sistema, vodnih karastara, granica vodnog i priobalnog zemljišta za rijeke od državnog i lokalnog značaja, odgovarajuće komunalne infrastrukture, višedecenijska sistemska nebriga i nemoć da se zaštite vode, dovela je do toga da se vodni resursi koriste neplanski, nekontrolisano, čime se negativno utiče na životnu sredinu i društvo”, saopšteno je iz tog pokreta.
Umjesto da je upravljanje vodama jedan od prioriteta sve tri grane vlasti, u praksi imamo situaciju da gotovo nema institucionalne zaštite ni za vode koje imaju status nacionalne, pa i međunarodne zaštite, što otvara prostor za ekokriminal.
“Javnosti nije omogućeno ni pravo na informisanje, čime se dodatno pruža mogućnost za korupciju, prije svega u institucijama koje imaju nadležnosti za davanje koncesija, kao i upravljačkim strukturama na lokalnom i državnom nivo”, piše u saopštenju.
Gotovo da nepostoji rijeka ili jezero u Crnoj Gori, koja nije žrtva pritisaka rasutih i koncentrisanih izvora zagađenja, nezakonitih radnji i gdje nije narušena ekosistemska harmonija.
“Višegodišnje terensko iskustvo koje smo kroz građanski monitoring stekli prateći situaciju na našim rijekama i jezerima, uslovilo je da upozorimo javnost na potrebu preispitivanja koncesija, upravljača, naročito u zaštićenim područjima i sprečavanje daljih pritisaka i štetnih radnjih dok se ne utvrdi činjenično stanje, odnosno urade vodni informacioni sistem, vodni katastri, utvrde granice vodnog i priobalnog zemljišta, bez čega se ne mogu ni definisati vidljivi i mjerljivi ciljevi za zaštitu ekosistema, realizovati procedure poput strateške i procjene uticaja na životnu sredinu i spriječiti dalji negativni trendovi”, kazali su iz OZON-a.
Takođe, smatraju da je potrebno zaustaviti sve aktivnosti koji nesporno negativno utiču na vode, kakvi su planirani hidroenergetski projekti, eksploatacija riječnog materijala, divlja gradnja, krivolov , unaprijediti upravljanje i praćenje rada upravljača, sprovesti neselektivna primjena kaznene politike, izraditi sanacione planove, jer se samo na taj način može zaštiti javni interes.
“Ekološki pokret ,,Ozon“ javno izražava sumnju da se prolongiranjem zakonskih obaveza uspostavljanja vodnog informacionog sistema, vodnih katastara, utvrđivanja tačnih granica vodnog i priobalnog zemljišta, u prethodnom vremenu omogućavala prećutna institucionalna podrška interesnim grupama za lični profit, podsticala korupcija i druge nezakonite radnje, jer ne postoji prihvatljivo obrazloženje kako je drugačije moglo doći do postojećeg alarmantnog stanja na terenu”, dodaje se u saopštenju.
Čak su i projekti koji imaju zaštitarski karakter, poput izgradnje postojenja za prečišćavanje otpadnih voda, lošim upravljanjem obesmišljeni do te mjere da nailaze na odpravdani građanski otpor na svakom koraku, što je neprihvatljivo i povrđuje našu zabrinutost za budućnost.
“Vjerujemo da je učešće javnosti u procesu donošenja odluka jedan od najefikasnijih vidova zaštite voda, a kroz dragocjena iskustva koja smo imali kroz mnogobrojne građanske inicjative širom Crne Gore, uvjerili smo se da građani kad shvate da gube rijeke koje život znače, itekako mogu uticati na institutije”, kazali su iz OZON-a.
Upravo zato i upozoravamo javnost da se više ne može tolerisati institucionalna sistemska nebriga i da se moramo svi zajedno izboriti da naše vode ostanu zdrave i naše.
U suprotnom plaćaćemo i životima i novcem.