Piše: BOŽIDAR PROROČIĆ, književnik i publicista
Sjutra 24. februara 2023. godine navršava se tačno godina dana od rata i agresije na Ukrajinu koju vode snage bezbjednosti Rusije. Ruski oligarh i posljednji diktator u Evropi Vladimir Putin je ispisao najkrvavije i najsramnije stranice novije istorije Rusije. Iza sebe svaki rat ostavlja pustoš, tragične posljedice od ubistava, ratnih zločina, pljačke, silovanja, genocida te strašne riječi koje svakom normalnom čovjeku paraju uši a nas na prostoru Zapadnog Balkana podsjećaju na ratove koji su se dešavali u ime jedne ideologije i jednog čovjeka sa početka devedesetih i njegovih sluga. Ukrajina u ovom strašnom ratu brani svoj teritorijalni integritet, identitet, jezik, istorijsko, kulturno, crkveno i duhovno nasljeđe. Moramo se saosjećati sa ovom tragedijom Ukrajine i stalno podsjećati na avet rata koja može da se rasplamsa u ime ,,ruskog svijeta” po čitavoj Evropi. Toliko je stradalih, poginulih i raseljenih Ukrajinaca koji nikada više neće ogrijati sunce rodnog neba. Traume ovog rata će se osjećati decenijama u Ukrajini ali i u Evropi. Pokazalo se koliko je rat surov i koliko ljudski život nema cijenu te strašne slike ,,savremenih jahača apokalipse” koji ne prezaju ni u jednom trenu da odu za pregovarački sto već nastavljaju svoju borbu u ime jednog posljednih diktatora koji želi da obnovi moskovski imperij i potlači ne samo Ukrajince već i sve druge koji mu se nađu na putu.
ŽRTVE I RATNI ZLOČINI
Ukrajinski državni tužilac Andrej Kostin rekao je u septembru da je njegova kancelarija dokumentovala 34.000 potencijalnih ratnih zločina počinjenih od ruskih snaga i da gradi slučaj za genocid. Tačno je godinu dana od početka rata. Tokom ovog vremena pronađene su masovne grobnice, među kojima i neke u kojima su bila tijela civila na kojim se vide znaci torture. Oblasti u kojima su počinjeni ratni zločini i genocid su Buča, Izjum, Mariupolj, Herson i mnogim drugim manjim mjestima. Rusija je za godinu, od početka invazije, na teritoriji Ukrajine počinila više od 31.000 raznih vrsta mučenja i neophodno je žrtavama i njihovim porodicama donijeti pravdu, poručila je u intervjuu za Radio Slobodna Evropa (RSE) dobitnica Nobelove nagrade za mir, Ukrajinka Oleksandra Matvijčuk. Rat u Ukrajinu i zločini ruskih snaga bezbjednosti predstavljaju očigledno kršenje Povelje UN i u javnosti je sve više dokaza da je praćena sistemskim ratnim zločinima počinjenim u svakom regionu đe je prisutna vojska i druge službe bezbjednosti Rusije. Kada rat jednom stane i kada se ruski agresor povuče sa teritorije Ukrajine tek će se brojati žrtve onih koji su ubijeni, pogubljeni i masakrirani od strane pripadnika različitih bezbjedonosnih struktura Rusije ali i njenih paravojnih jedinica. Kako prenosi ,,Glas Amerike”: ,, U SAD-u su u prošli petak američki senatori iz države Zapadne Virdžinije, Joe Manchin, demokrata, i Shelley Moore Capito, republikanka, predstavili u petak dvostranačku rezoluciju kojom se rat Rusije u Ukrajini priznaje kao genocid.
”Putinova ničim izazvana invazija i užasna ratna djela doveli su do genocida nad ukrajinskim narodom”, rekao je Manchin. “Naša je odgovornost kao svjetske sile i demokratskog lidera da podržimo naše saveznike u trenucima potrebe i moramo smatrati Rusiju odgovornom za njene kontinuirane zločine protiv Ukrajine. Naša dvostranačka rezolucija važan je korak ka priznavanju dubine ruskih ratnih zločina i ponovnom potvrđivanju američke opredijeljenosti da podrži ukrajinski narod dok brani svoju zemlju od tiranije.” Sve žrtve zaslužuju pravdu pred međunarodnim sudovima. Svijetu se moraju pokazati zločini, zločinci i njihova lica.
CETINJE SVIJETLI PRIMJER PODRŠKE UKRAJINI
Od početka rata moj rodni grad Cetinje je zajedno sa mnogim entuzijastima, studentima, građanskim aktivistima i civilnim sektorom pokrenuo mirne protestne šetnje protiv rata u Ukrajini. Cetinjanji su željeli da se čuje njihov glas protiv velikoruske agresije i nacional-šovinističke politike tokom čitave godine. Organizatori ovih protesta zaslužuju svo poštovanje i čast kao i svi oni koji su ustali u borbi za pravo Ukrajine ali i bilo protiv kog vida i oblika fašizma. Crnogorci su prošli brojne bolne stranice savremene istorije Crne Gore i duboko se saosjećaju sa tragedijom koja je zadesila ovaj
prijateljski narod. Zato luča slobode sa slobodarskog Cetinja sija jače nego ikad opominjući na sva strahote i zlodjela koja se dešavaju u Ukrajini ali i podsjećajući na svu surovost ,,ruskog svijeta” ali i njihove političke poslušnike kako one u Crnoj Gori tako i one van nje koji zajedno sa SPC I RPC daju podršku ruskoj politici koja je osuđena od Evrope i svijeta. Zastava zlatno-plavih boja Ukrajine zasijaće i vječito će nas podsjećati i opominjati kako se treba boriti za sopstvene intrese u borbi za slobodu i protiv bilo kog vida i oblika fašizma i asimilacije. Borba Cetinja i Cetinjana protiv agresije Rusije na Ukrajinu predstavlja stubove evropskih vrijednosti i civilizacija u koje svi moramo vjerovati. Sloboda ima svoje ime i ona se zove UKRAJINA. Cetinje će uvijek biti na strani pravde i istine braneći najveće civilizacijske tekovine. Velikan Umberto Eko je u svom esej lijepo zapisao: ,, Sloboda i oslobođenje zadaci su kojima nikada nema kraja.”
Slava Ukrajini, slava svim sinovima i šćerima
Ukrajine palim za SVETU I ZLATNU SLOBODU