Novim pravilnicima definisano je da je direktor obrazovno-vaspitne ustanove odgovoran za zakonitost sprovođenja eksternog ispita u školi, a nastavnik koji je test-administrator je odgovoran za zakonitost sprovođenja ispita u ispitnom prostoru tj. učionici, istakli su za Gradski portal iz resora kojim rukovodi ministarka Anđela Jakšić Stojanović u susret maturskim ispitima koji će biti organizovani u aprilu, maju i junu.
Kako je najavljeno iz MPNI, prvi maturski ispit ove godine će se održati 16. aprila, iz predmeta crnogorski-srpski, bosanski, hrvatski jezik i književnost, kao i iz predmeta albanski jezik i književnost.
Testiranje iz prvog stranog jezika zakazano je za 15. maj, dok će ispit iz matematike i nastavnog predmeta po izboru učenika zakazan početi 24. maja, odnosno 6. juna iz stručne teorije.
Crnu Goru je prošle godine potresla afera kada je utvrđeno da su učenici putem vajber grupe masovno prepisivali na eksternom ispitu.
Nakon toga je Vlada smijenila rukovodstvo Ispitnog centra pošto je nakon testiranja utvđeno da je 500 učenika dobilo 0 bodova iz predmeta Crnogorski – srpski, bosanski, hrvatski jezik i književnost, što je diskvalifikacija, jer su, prema ocjeni Ispitne komisije, prepisivali. Revoltirani takvim ishodom polaganja, đaci i roditelji protestovali su ispred Ministarstva prosvjete koje je potom Ispitnom centru sugerisalo da Komisija ponovo pregleda i boduje testove.
“Urađena su tri nova pravilnika za eksterne provjere znanja. Dva za srednje škole — za polaganje maturskog ispita za učenike gimnazije i polaganje stručnog ispita za učenike koji nastavljaju školovanje i jedan za osnovne škole — testiranje učenika na kraju II ciklusa i provjeru znanja na kraju III ciklusa osnovne škole. Pravilnicima je definisano da je direktor obrazovno-vaspitne ustanove odgovoran za zakonitost sprovođenja ispita u školi, a nastavnik koji je test-administrator je odgovoran za zakonitost sprovođenja ispita u ispitnom prostoru tj. učionici. Zvanično se određuju dva test-administratora, od kojih je jedan iz druge škole, a drugi je iz matične ustanove i oni će biti plaćeni za taj rad”, istakli su iz MPNI.
Iz Ministarstva navode i da su definisane sankcije za povrede pravila ponašanja tokom trajanja ispita.
“Kandidat koji narušava red na ispitu (ometa drugog kandidata, osvrće se, razgovara i slično, ili se ne pridržava uputstva glavnog test-administratora i test-administratora), biće opomenut i opomena će se evidentirati u formularu za praćenje ispita. Ako kandidat bude ponovo opomenut, udaljuje se sa ispita u tom ispitnom roku i smatra se da taj predmet nije položio”, kažu u MPNI.
Takođe, dodaju, ako se dogodi da kandidat pokuša da prekine ispit, remeti tok ispita, vrijeđa ili prijeti glavnom test-administratoru ili predstavniku Ispitnog centra, posjeduje papir, udžbenik, mobilni telefon ili drugi elektronski uređaj, narušava tajnost identiteta kandidata potpisivanjem punim imenom i prezimenom ili na drugi način narušava tajnost identiteta, prepisuje od drugog kandidata ili drugom omogućava da prepisuje, udaljuje se sa ispita u tom ispitnom roku i smatra se da taj predmet nije položio .
Moguće održati eksterni i van učionice
Novina je, kako kažu, da ono što ocjenjivači, kada budu pregledali testove u Ispitnom centru, na korici testa obrazlože kao „prepisano“, smatra se dokazom i takav test se vrednuje ocjenom nedovoljan (1).
“Novo je i to da se ispit može organizovati u drugom prostoru koji nije učionica, pa će ove godine biti pilotiran projekat da se u pojedinim školama u Crnoj Gori ispit održi u drugim prostorima. Zahvaljujući sredstvima koje je obezbijedilo Ministarstvo prosvjete, nauke i inovacija, od ove godine biće plaćena i druga dva ocjenjivača — člana komisije, za provjeru znanja na kraju III ciklusa osnovne škole (mala matura), kojima do sada rad nije bio plaćan” ,zaključuju iz Ministarstva.
Predsjednica Udruženja nastavnika društvene grupe predmeta Crne Gore Stanka Vukčević ocijenila je da je neophodno mijenjati sadašnji način polaganja maturskog ispita.
“Kao profesor i odjeljenski starješina bila sam učesnik polaganja maturskog, odnosno stručnog ispita, onog koji se izvodio po ranijim, starijim propisima, i naravno, ovog sadašnjeg koji se polaže po važećim zakonima iz oblasti obrazovanja. Ako maturski ili stručni spit predstavlja provjeru uspješnosti učenika pri usvajanju neophodnih standarda znanja, i ako bi se napravilo neko upoređenje između onog koji se izvodio po ranijim, starijim propisima, i ovog sadašnjeg koji se polaže po važećim zakonima iz oblasti obrazovanja, ja bih rekla da je onaj predhodni, odnosno stariji oblik, u određenim segmentima, bio prihvatljiviji “,ističe Vukčević.
Način polaganja, pristup ispitu, rezultati ispita, a posebno sve ono sto se izdešavalo posljednjig školskih godina, mora biti razlog da se nesto mora promijeniti i uvesti novi sistem polaganja,smatra Vukčević.
“Tadašnji ispit se svodio na polaganje u školi, učenici su sa jednom velikom ozbiljnošću prilazili ispitu, sa predmetnim nastavnicima i odjeljenskim starješinama pripremali nastavne sadršaje koji su se polagali i branili na ispitu. Njihov pristup ispitu je bio relaksiran, slobodan, i kao sto sam kazala izuzetno ozbiljan. To je bilo, mogu slobodno reci, jedno takmicenje izmedju ucenika, odjeljenja i odjeljenskih starjesina, ko ce postici bolje rezultate, odnosno bolje ocjene, jedno zdravo rivalstvo između ucenika i odjeljenja. To je bio jedan svecan cin sa kojim su se ucenici “oprastali”od svojih nastavnika i skole u kojoj su proveli cetiri godine. Daleko od toga da nije bilo učenika koji nijesu zadovoljili na ispitu, oni su morali da ponove ispit u sljedećem ispitnom roku”, kazala je ona.
Prema njenim riječima odlični učenici su bili oslobođeni ispita ili dijela ispita, i to je bio razlog da učenici tokom godine rade više kako bi stekli sto bolji uspjeh.
“Naravno, i tada su nadležne obrazovne ustanove vršile kontrolu polaganja ispita, podnosili se izvještaji o načinu izvođenja i rezultate ispita. U određenom periodu, zavisno od zakonske regulative, i pored polaganja maturskog, odnosno stručnog ispita, polagao se i prijemni ispit na fakultetima, a bilo je i perioda kada, zbog polaganja ovog ispita, nije bilo prijemnog “, objasnila je profesorica.
Današnje zakonske odredbe nalažu drugačiji način polaganja, u gimnaziji eksterno, u srednjim stručnim školama eksterno ili interno, na osnovnom ili višem nivou, u skladu sa ispitnim katalogom, navodi ona.
“Učenici koji se opredijele za interni način polaganja u stručnoj školi, na osnovnom nivou, nemaju mogućnost nastavka daljeg školovanja, što nije dobro. Šta ako se oni nekad odluče za dalje obrazovanje, moraju da pristupe dodatnom, odnosno eksternom obliku polaganja. Odlični učenici se ne oslobađaju ispita ili dijela, što smatram da nije dobro za učenike koji su se za te četiri godine izdvajali u radu i stečenom znanju, zašto ih na kraju ne “nagraditi” za odlične postignute rezultate”, smatra ona.
Dodaje da današnji maturski ili stručni ispit većina učenika stresno preživljava, posebno odlični učenici, iz straha i opterećenja da ne naprave neku grešku koja ih može koštati dobre ocjene ili čak i ispitnog roka.
“Smatram da proceduru i sistem polaganja po sadašnjim zakonskim odredbama treba mijenjati, pojednostaviti, reći ću, i olakšati taj završni čin, kako bi srednjoškolsko obrazovanje učenici završili na način da im taj ispit prođe u jednom lijepom sjećanju na te dane. Naravno, nadležne obrazovne ustanove da primijene sistem dobre i pravedne kontrole. Nadam se da će uskoro doći do izmjena, kako zakona iz oblasti obrazovanja, tako i pravilnika koji regulišu ovu materiju i detaljno objašnjava način izvođenja ispita. Uz sve relevatne subjekte u obrazovanju, u to se moraju, u najvećem broju, uključiti nastavnici i udruženja nastavnika. Oni su neposredni vršioci takvih poslova, oni najbolje znaju probleme i boljke ovog ispita “, zaključila je Vukčević.