Danas je u Podgorici održan Okrugli sto „Zadužbine i fondacije u Crnoj Gori“ u organizaciji Crnogorske akademije nauka i umjetnosti i Univerziteta Donja Gorica.
Cilj ovog skupa je naučni pogled na stanje filantropije sa istorijskog, pravnog, kulturološkog, sociološkog i ekonomskog aspekta, sa posebnim osvrtom na Crnu Goru i zemlje iz okruženja.
Govoreći na otvaranju Okruglog stola, Bogdanović je naglasio da Crna Gora njeguje načela filantropije još od Statuta Bokeljske mornarice iz 1463. godine, kao i da je „i crnogorska tradicija čojstva, kao načelo zaštite drugoga od sebe, osnov za razvoj filantropije na našim prostorima“.
Bogdanović je takođe skrenuo pažnju da su pokretači filantropskih aktivnosti nekada bili i vladari, plemstvo i crkva, pa otuda danas imamo raznovrsna arhitektonska umijeća kao kulturna dobra koja su podigli pojedinci, kao svoju zadužbinu, za dobrobit i unaprjeđenje društvenih prilika zajednice.
Osvrćući se na istoriju filantropije u našoj zemlji, Bogdanović je izdvojio značaj očuvanih vakufa kao izraz dobročinstva bogatijih pripadnika islamske vjeroispovijesti, čiji je najpoznatiji primjer vakuf Husein-Paše Boljanića u Pljevljima. Na Okruglom stolu je naglašeno da su neki od najznačajnijih dobrotvora u našoj istoriji Kralj Nikola I Petrović, Andrija Zmajević, Spiridon Gopčević, Vasilije Vaso Ćuković, barski nadbiskup Nikola Dobrečić i mnogi drugi.
Govoreći o normativnom uređenju načela filantropije, on je naglasio da je to načelo prepoznato u Opštem imovinskom zakoniku za Knjaževinu Crnu Goru, kasnije u zakonima s kraja Drugog svjetskog rata, a danas kroz Zakon o nevladinim organizacijama.
Bogdanović je zaključio da je „načelo filantropije i dio dva strateška dokumenta, koji se tiču civilnog sektora, kao što je i dodatno normirano zakonima o porezu na dobit pravnih i fizičkih lica.
“Tim se zakonima definišu poreska oslobađanja kada je u pitanju davanje za opšte dobro, čime je dodatno uređeno preko 20 oblasti od javnog interesa, i po prvi put se pored davanja u novcu, kao rashod priznaje i davanje u robi i uslugama. Na ovaj način afirmišemo nove modele filantropije i mogućnosti koje donosi novo vrijeme, a koje nam omogućava da dobra djela činimo i brže i efikasnije“.
Na otvaranju Okruglog stola govorio je i akademik Zoran Rašović, koji je naglasio da je događaj posvećen naučnom sagledavanju stanja zadužbinarstva i filantropije sa svih aspekata u Crnoj Gori i susjednim zemljama, s posebnim osvrtom na evropske prakse i iskustva u ovoj oblasti.
Akademik Rašović je dodatno naveo da će na Okruglom stolu posebno biti promovisane etičke vrijednosti naroda zemalja okruženja, kao i humanitarni sadržaji zadužbinarstva i načini za unaprjeđenje stanja u ovoj oblasti.
Zaključeno je da će organizatori skupa učiniti napore da rezultati naučnog osvrta na ovu bitnu temu budu dostupni javnosti objavljivanjem Zbornika sa referatima svih učesnika.
U I sesiji govorila je ministarka javne uprave Crne Gore, Suzana Pribilović, na temu „Djelovanje nevladinih organizacija u Crnoj Gori sa posebnim osvrtom na fondacije“.
Ona je saopštila da prema podacima iz oktobra 2019. godine, u Crnoj Gori je registrovano 5 629 nevladinih organizacija, od čega 5.308 nevladinih udruženja, 202 nevladine fondacije i 119 predstavništava stranih nevladinih organizacija. Od toga najveći broj registrovanih organizacija aktivan je u oblasti kulture, zaštite ljudskih i manjinskih prava, umjetnosti, institucionalnog i vaninstitucionalnog obrazovanja, poljoprivrede i ruralnog razvoja i socijalne i zdravstvene zaštite, kao i organizacija koje se bave raznim oblicima humanitarnog rada, odnosno dobročinog davanja.
Govoreći o filantropiji u Crnoj Gori, Pribilović je istakla da je u poslednje vrijeme aktuelizovano pitanje razvoja filantropije za jače građansko društvo, koje je inicirano od pojedinih fondacija i gdje kroz Analize poreskih propisa od značaja za razvoj filantropije u Crnoj Gori i Analize pravnog okvira za osnivanje i djelovanja zadužbina u Crnoj Gori, proizilazi zaključak da u Crnoj Gori nije potrebno donošenje posebnog zakona ili izmjene postojećeg Zakona o NVO koje bi uredile zadužbinu kao posebni pravni oblik nevladine organizacije.
Ona je zaključila da je potrebna veća popularizacija mogućnosti koje Zakon o NVO nudi kad je riječ o osnivanju fondacija koja funkcionalno djeluju kao zadužbina, kako bi se na taj način podstakao razvoj zadužbinarstva i dobročinog davanja u Crnoj Gori.
Učesnici Okruglog stola bili su renomirani pravnici i istoričari iz Crne Gore i zemalja iz okruženja.