Čarmak: Pojedinci vršili pritisak da se Odluka o državljanstvu ne objavi u Službenom listu

Neophodno je da Vlada u cilju ispunjavanja obaveza Evropske konvencije o državljnstvu zatraži od Ministarstva unutrašnjih poslova informaciju o statusu predmeta za prijem u crnogorsko državljanstvo, o kašnjenju njihove obrade u odnosu na rok od godinu dana od dana podnošenja zahtjeva za prijem, te da utvrdi da li se zahtjevi za prijem podjednako brzo i pozitivno rješavaju u odnosu na zemlje sve zemlje porijekla podnosilaca zahtjeva, te u odnosu na vjeru, nacionalnost, pol, rasu i druge osobine zaštićenih antidiskriminacionim odredbama člana te iste Konvencije, saopštio je v.d. generalnog direktrorg Direktorata za krivično i građansko zakonodavstvo Božidar Čarmak.

“Juče objavljenom izmjenom Odluke o kriterijumima za utvrđivanje uslova za sticanje crnogorskog državljanstva prijemom, ispravljena je sistemska zakonodavna diskriminacija prema velikom broju ljudi koji su objektivno, prema odredbama Zakona o crnogorskom državljanstvu i Evropske konvencije o državljanstvu ratifikovane od Crne Gore 2010. godine, stekli uslove za prijem u crnogorsko državljanstvo i ostvarivanje punopravanog ličnog statusa sa drugim građanima, državljanima Crne Gore. Ovime je ostvaren fantastičan uspjeh na polju borbe protiv diskriminacije i realizacije Evropskih obaveza”, tvrdi Čarmak.

Prema njegovim riječima, donošenje i izmjena Odluke nalazi se u isključivoj nadležnosti Vlade Crne Gore, kako u pogledu pripreme predloga, tako i u pogledu usvajanja u skladu sa članom 17 Zakona o crnogorskom državljanstvu.

“Zbog toga čudi pritisak kolega iz drugih oblasti javne uprave koji svoje izjave daju suprotno propisanim zakonskim nadležnostima iz člana 17 Zakona o crnogorskom državljanstvu, šireći svoju nadležnost na obaveze Vlade, umjesto da crpe svoju nadležnost iz naloga i obaveza Vlade. Posebno čudi i zabrinjava pritisak nekih kolega iz javne uprave, sa elementima službenog, ali i javnog navođenja na protivpravni uticaj, na upravu i direktora Službenog lista, da donijetu Odluku ne objavi, suprotno svim svojim službenim obavezama iz Zakona o objavljivanju propisa i drugih akata”, navodi Čarmak u saopštenju dostavljenom medijima.

Naime, tvrdi on, Zakon o crnogorskom državljanstvu propisuje da je uslov za sticanje crnogorskog državljanstva prijemom i da stranac u Crnoj Gori zakonito i neprekidno boravi 10 godina prije podnošenja zahtjeva za prijem u crnogorsko državljanstvo, koja norma u tom roku stoji usklađena sa propisom iz člana 6 stav 3 ratifikovane Evropske konvencije o državljnstvu koja zabranjuje određivanje boravka dužeg od 10 godina prije podnošenja zahtjeva za prijem u državljanstvo.

“Ni Zakon, no Konvencija ne prave razliku između boravka po osnovu stalnog ili privremenog nastanjenja. Zakon i Konvencija zahtjevaju da boravak u periodu od najduže 10 godina bude neprekidan i zakonit. Zakonitost boravka određuje se urednošću prijava i odredbama Zakona o strancima Crne Gore, i ne može se degradirati bilo kojim podzakonskim aktom”, rekao je on.

Član 86 Zakona o strancima, kaže Čarmak, propisuje da se dozvola za stalni boravak može izdati strancu koji je do dana podnošenja zahtjeva za izdavanje dozvole zakonito boravio u Crnoj Gori neprekidno pet godina po nekom od osnova za privremeni boravak u Crnoj Gori.

“Dakle, zakonitost boravka stranaca propisana je odredbama Zakona o strancima, a članom 86 istog zakona propisano je da se dozvola može izdati samo onom licu koje zakonito i neprekidno boravi u Crnoj Gori najmanje 5 godina. Dakle, prilikom upravnog postupka za izdavanje dozvole za stalno nastanjenje stranca, državni organ utvrđuje da je stranac boravio zakonito i neprekidno 5 godina u Crnoj Gori”, navodi on.

Jasno je, kaže Čarmak, da stranac ne započinje „zakoniti boravak“ dobijanjem dozvole za stalno nastanjenje kao što to pogrešno normirala dosadašnja Odluka, već svoj zakoniti boravak započinje ulaskom i nastanjenjem Crnoj Gori u skladu sa Zakonom o strancima.

“Načelo jedinstva pravnog poretka nalaže obavezu da ukoliko isti organ uprave utvrdi da je stranac zakonito i neprekidno boravio u Crnoj Gori pet godina radi dobijanja dozvole za stalno nastanjenje, isti može tu činjenicu „zakonitog i neprekidnog“ boravka u Crnoj Gori kao utvrđenu koristiti i u ostvarivanju drugih prava. Odlukom koja prepoznaje stalno nastanjenje kao jedini vid zakonitog boravka, isključivala se „zakonitost“ boravka utvrđena pravosnažnom odlukom istog organa uprave. Ovako se degradirala odredba člana 86 Zakona o strancima, kao i pisana međunarodna obaveza Crne Gore iz člana 6 stav 3 Evropske konvencije o državljanstvu”, istakao je on.

Čarmak navodi da je članom 9 Ustava Crne Gore propisano da su međunarodni ugovori i opšte prihvaćena pravila međunarodnog prava sastvni dio unutrašnjeg prava i da imaju primat nad nacionalnim zakonodavstvom.

“Evropska konvencija o državljanstvu propisuje zabranu državi potpisnici da kod utvrđivanja uslova za naturalizaciju ne može propisati period boravka duži od deset godina prije podnošenja zahtjeva. Konvencija ne sužava vrstu i oblik boravka na „stalni boravak“ ili bilo koji drugi specifični oblik boravka, pa je dosadašnja Odluka predstavljala flagrantno kršenje i izigravanje Evropske konvencije o državljanstvu. Ovako formulisanim propisom period „zakonitog i neprekidnog“ boravka u Crnoj Gori bio je suprotno Zakonu i Konvenciji povećan sa 10, na 15 godina. Proboj maksimalno dozvoljenog roka boravka sa 10 na 15 godina zakonitog i neprekidnog boravka je izričito zabranjen citiranom odredbom Konvencije”, zaključio je Čarmak.