Bliže se evropski izbori, kampanja u Njemačkoj se zahuktava. U ovoj zemlji za evropske izbore nema cenzusa – već sa oko 0,5 odsto neka partija dobija barem jednog predstavnika u Evropskom parlamentu, piše Dojče Vele.
Trenutno, prema anketama, ubjedljivo vode Demohrišćani sa oko 30 odsto podrške. Zeleni i Socijaldemokrate su na po petnaestak odsto, slično kao i Alternativa za Njemačku.
Slijedi „Savez Sare Vagenkneht“ sa oko sedam odsto, dok po tri-četiri odsto imaju Liberali i Ljevica.
Zeleni hoće federalno uređenje
Nijedna druga njemačka stranka ne ide tako daleko u viziji budućnosti EU kao Zeleni. Oni žele da EU postane „federalna evropska država“.
Ova formulacija sada stoji i u koalicionom ugovoru savezne vlade koju čine Socijaldemokrate, Zeleni i Liberali. Za Zelene, njemački interesi su istovremeno i evropski interesi, bez ikakve razlike ili kontrasta.
Evropska unija bi trebalo da postane „strateški suverena“, što znači da bi trebalo da može djelovati nezavisno u spoljnoj i odbrambenoj politici. Zeleni žele još jače podrže Ukrajinu. Vide je kao buduću članicu EU i žele da što prije započnu pregovori o pristupanju Kijeva. Sve druge njemačke stranke su opreznije po ovom pitanju.
Zeleni se i dalje fokusiraju na klimatsku politiku. Žele više investicija u ovom području, čak i ako to znači dodatno zaduživanje. Takođe podržavaju liberalnu politiku azila, uprkos kritici većine Njemaca prema takvoj politici.
Socijaldemokrate za jačanje radničkih prava
Solidarnost i socijalna sigurnost ključni su pojmovi u programu Socijaldemokratske partije Njemačke. Identifikacija minimalnih standarda socijalnih sistema u EU i uspostavljanje minimalne zarade na nivou EU su dio tog programa.
SPD želi više novca putem novih zaduženja i povećanjem poreskih stopa.
„Do 2050. ćemo od Evrope napraviti prvi održivi i neutralni kontinent po pitanju emisije štetnih gasova“ – ta rečenica bi mogla stajati i u programu Zelenih, ali stoji kod Socijaldemorata.
Dosljedna klimatska politika, veći standardi u pravima azilanata, masovno povećanje javnih investicija – sve ovo zvuči veoma slično onome što Zeleni promovišu.
Međutim, SPD se razlikuje od konkurencije u jednoj tački: „Mir u Evropi nije moguć protiv, već samo s Rusijom.“ SPD se smatra „miroljubivom partijom“ koja, uprkos kršenju međunarodnog prava od strane Rusije, traži „novu evropsku politiku prema Istoku“.
Liberali su štedljivi
Treća stranka u saveznoj vladi, liberalna FDP, fokusira se na sasvim drugačije stvari u svom programu, dok istovremeno kritikuje konkurenciju.
„Inicijative predsjednice Evropske komisije Ursule fon der Lajen – poput birokratskih smjernica EU o lancima snabdijevanja ili zabrani grijanja na lož-ulje i gas – mogu rezultirati dodatnim opterećenjem privrede i građana“, navodi se u programu njemačkih liberala.
Umjesto „stalnih novih regulativa i zahtjeva“, FDP se zalaže za otvorenost prema svim tehnologijama. To uključuje ne samo sisteme grijanja, već i slobodu izbora pogonskih sistema za automobile – FDP demonstrativno ne staje na stranu električnih automobila.
FDP takođe želi više da podrži Ukrajinu u budućnosti, ali ističe da se finansijska sredstva, bez obzira na namjenu, moraju prvo zaraditi – prije nego što se počnu trošiti.
Umjesto novih dugova, FDP se zalaže za štednju, pa čak i u okviru EU. Broj komesara bi trebalo smanjiti sa 28 na 18, a Evropski parlament ubuduće ne bi trebalo da zasjeda na dvije lokacije (Strazbur i Brisel), već samo na jednoj.
Demohrišćani za jačanje odbrane
Hrišćansko-demokratska unija (CDU) i bavarska Hrišćansko-socijalna unija (CSU) se definiše kao posljednja opštenarodna partija u Njemačkoj, stranka koju biraju građani iz širokog spektra društvenih grupa.
Program CDU zato izgleda ovako: zaštita klime, ali bez pritiska; tržišna ekonomija, ali sa uz socijalne mehanizme; evropska solidarnost, ali uz domaćinsku budžetsku politiku.
Međutim, ova ravnoteža ne uspijeva uvijek. CDU se distancira od svoje članice, predsjednice Evropske komisije Ursule fon der Lajen, jer CDU želi da poništi briselski plan po kojem bi proizvodnja motora sa unutrašnjim sagorijevanjem bila dozvoljena samo do 2035. Kada je riječ o zaštiti klime ili migracijama, CDU zastupa mnogo restriktivnije stavove nego što je to bio slučaj za vrijeme bivše kancelarke Angele Merkel.
Ako postoji nešto što je jedinstveno za CDU u kontekstu evropske politike, to je u ovom predizbornoj kampanji aspekt sigurnosti i odbrane – nakon ruskog napada na Ukrajinu.
CDU želi da znatno pojača proces naoružavanja Evropske unije, uključujući i sopstvene nosače aviona i raketne odbrane.
Alternativa za Njemačku protiv EU
Alternativa za Njemačku (AfD) je čista suprotnost Zelenima, i to ne samo kada je riječ o evropskoj politici. To je jedina stranka u Bundestagu koja se zalaže za ukidanje EU u postojećem obliku.
„Mi smatramo da se EU ne može reformisati i smatramo je propalim projektom“, to je tekst izbornog programa AfD-a. Stranka zagovara „savez evropskih nacija“, evropsku ekonomsku i interesnu zajednicu koja bi tek trebalo da se formira, zajednicu u kojoj bi suverenost članica bila zagarantovana. Unutarnje tržište EU žele da zadrže.
Kada je riječ o migracionoj politici, AfD zahtijeva uspostavljanje „tvrđave Evrope“, gdje bi EU trebalo da pomogne članicama u zaštiti spoljnih granica i protjerivanju migranata.
Zaštita klime, prema AfD-u, nepotrebna je i suvišna, jer kako kažu, klima se ionako stalno mijenja. Zbog toga stranka odbacuje sve mjere koje se preduzimaju radi smanjenja emisije ugljen-dioksida, na primjer u sektoru saobraćaja ili grijanja.
AfD zastupa radikalno drugačije stavove i po pitanju odnosa prema Rusiji. Zahtijeva ukidanje ekonomskih sankcija i ponovno približavanje Moskvi.
Ljevica za novi početak
Stranka Levice načelno ne dovodi pod znak pitanja opstanak EU, ali se zalaže za drastične reforme, uključujući povećanje poreskih stopa za bogate.
Kroz povećanje poreza, posebno za velike kompanije, Ljevica želi da značajno proširi obim socijalnih programa. Na primjer, Ljevica zagovara uvođenje četvorodnevne radne sedmice u Njemačkoj uz istu platu, minimalnu zaradu od 15 eura po satu (trenutno 12,41), ili uvođenje socijalnih davanja na nivou EU radi pomoći porodicama sa djecom.
Kada je riječ o politici azila i izbjeglica, Ljevica se protivi bilo kakvim restrikcijama, a jedna od nosilaca liste za EU izbore je aktivistkinja Karola Rakete, poznata po podršci migrantima u nevolji na Sredozemnom moru.
Ipak, postoji i jedna tačka u kojoj se paralele mogu povući sa AfD-om: i Ljevica priželjkuje ponovno približavanje Rusiji, a protivi se slanju naoružanja Ukrajini.
BSW hoće od svega pomalo
Poslanica u Bundestagu, Sara Vagenkneht, prije nekoliko mjeseci je napustila Ljevicu i ulazi u kampanju za evropske izbore prvi put sa novom strankom – „Savez Sara Vagenkneht“ (BSW).
BSW je stranka koja spaja neke programe njene bivše političke kuće sa zahtjevima AfD. I BSW, kao i Ljevica, hoće još više socijalnih davanja i masovna javna ulaganja. Takođe se zalaže za ponovno približavanje Rusiji.
BSW i AfD dijele zajednički zahtjev za restriktivnijom migracionom politikom, iako BSW svoje zahtjeve formuliše manje oštro od Alternative za Njemačku. Po mišljenju BSW-a, Njemačka je preopterećena velikim brojem migranata – i naglašava kako cijenu te situacije plaćaju siromašni građani, na primjer kroz skok kirija.
BSW nije tako radikalan kada je riječ o zaštiti klime, ali se ipak žali na „slijepu akciju i nepromišljene mjere“ koje „ne pomažu klimi, ali ugrožavaju naše ekonomske temelje, poskupljuju život ljudi i smanjuju spremnost javnosti da prihvati smislene mjere zaštite klime“.