Zajednica opština Crne Gore i Udruženje vodovoda Crne Gore su, uz podršku evropskih partnera (RCDN), sačinili Smjernice saradnje namjenjene opštinama i vodovodnim društvima.
“Njihov cilj je da pruže stručnu podršku u sprovođenju procedura i donošenju bitnih odluka u oblasti vodosnabdijevanja i odvođenja otpadnih voda kako bi se kvalitet vodnih usluga podigao na viši nivo. Pravo na sigurnu i čistu vodu za piće i sanitarne potrebe je Rezolucijom UN iz 2010. god. utvrđeno kao „ljudsko pravo esencijalno za potpuno uživanje u životu i svim ljudskim pravima“ pa je jasno da se ovoj oblasti mora pristupiti sa posebnim senzibilitetom i ništa ne prepustiti slučaju”, kazali su iz Zajednice opština Crne Gore.
Sekretarka Odbora Zajednice za komunalne djelatnosti i zaštitu životnre sredine Sanja Živković kazala je da su prije izrade Smjernica prethodila istraživanja, na osnovu kojih su prepoznati ključni problemi.
„Smjernicama su prethodila istraživanja na osnovu kojih smo prepoznali ključne probleme koji mogu uticati na kvalitet usluga vodosnabdijevanja građana i privrede i odvođenja i tretmana otpadnih voda. Utvrdili smo sva pitanja i procedure u kojima postoji prostor za unapređenje i dali odgovarajuće preporuke. Ovo se odnosi na neka statutarna pitanja vodovodnih društava, njihov godišnji program rada, uslove za izbor i imenovanje izvršnog direktora i Odbora direktora, način donošenja opštinskih propisa, investiciono i tekuće održavanje infrastrukture, održavanje seoskih vodovoda, atmosferske kanalizacije, javnih česmi, hidrantskih mreža, upravni nadzor, zaštitu prava korisnika vodnih usluga i cjenovnu politiku. Pored objašnjenja pojedinih spornih pitanja, Smjernice sadrže i detaljne zakonske procedure koje će, nadamo se, pomoći donosiocima odluka u opštinama, zaposlenima u vodovodnim društvima i resornim sekretarijatima da efikasnije i kvalitetnije obavljaju ovu suštinski važnu djelatnost“, kazala je Živković koja je i jedan od autora Smjernica.
Iz Zajednice objašnjavaju da su poseban akcenat u ovom dokumentu stavili na preporuke opštinama i vodovodnim društvima.
“U tom pogledu, radi preveniranja neadekvatnog upravljanja vodovodnim društvima ali i odgovornosti članova odbora direktora i izvršnog direktora za pričinjenu štetu, Smjernicama se preporučuje da se na ove funkcije imenuju lica koja imaju VII1 nivo kvalifikacije obrazovanja različite vrste i to ekonomske, inženjerske/tehničke i pravne i najmanje tri godine radnog iskustva na poslovima rukovođenja ili osam godina radnog iskustva na istim ili sličnim poslovima u odnosu na djelatnost vodovodnog društva. Takođe se preporučuje da resorni sekretarijat vrši redovan upravni nador nad vodovodnim društvima i to ne samo kada odlučuje po žalbama i prigovorima građana-korisnika usluga već i u dijelu zakonitosti i cjelishodnosti poslovanja tih društava, pa i inspekcijskog nadzora kada ocjeni da je potreban”, pojasnili su iz Zajednice.
U odnosu na neohodnu finansijsku stabilnost vodovodnih društava preporučeno je da se iskoriste zakonski mehanizmi dotacije nedostajućih sredstava koje vrši opština u slučaju primjene privremenih cijena, kao i subvencioniranje dijela cijena pruženih usluga ranjivim korisnicima komunalnih usluga.
“Svjesna značaja zaštite ovih kategorija stanovništva, Zajednica je već pripremila model odluke kojom se uređuje njihovo subvencioniranje i ponudiće ga svojim članicama kao vid stručne pomoći. Takođe, jedna od ključnih preporuka u Smjernicama je i kontinuirana obuka svih aktera u procesu vodosnabdijevanja kroz programe edukacija koje sprovode Zajednica opština Crne Gore i Udruženje vodovoda Crne Gore. Obuke su neophodne zbog složenosti propisa kojima se uređuje obavljanje vodnih usluga, koji često dovode do nedoumica, stvaraju nesigurnost u sprovođenju procedura i utiču na međusobne odnosa aktera, što, u krajnjem, za posledicu ima negativan uticaj na kvalitet pružene usluge”, poručuju iz Zajednice.