Crnogorski elektrodistributivni sistem je otpočeo pripremne aktivnosti na uvođenju SCADA sistema – najsavremenijeg tehnološkog rješenja za upravljanje, analizu i optimizaciju mreže.
“Trenutno je u toku priprema trafostanica naponskog nivoa 35/10 kV za SCADA sistem koja podrazumijeva potpunu rekonstrukciju primarne opreme i ugradnju komunikacione opreme, nakon čega će uslijediti obezbjeđivanje i uspostavljanje pouzdanog sistema komunikacija sa pratećom opremom, a zatim priprema i ugradnja SCADA sistema u Dispečerskom centru”, saopšteno je iz te kompanije.
Radovi na pripremi trafostanica započeti su u TS “Bioče” u Podgorici.
“SCADA sistem će se u prvoj fazi implementirati u 40 trafostanica naponskog nivoa 35/10 kV, a ranije analize su pokazale da njih 15 nije u stanju da podrži ovaj napredni sistem”, istakao je Sreten Krstajić, rukovodilac Sektora za održavanje 20kV i 35kV i najavio drugu fazu u okviru koje će se vršiti obilazak, snimanje i priprema preostalih 80 trafostanica tog naponskog nivoa.
Aktivnostima u TS „Bioče“ prethodili su, prema riječima Krstajića, određeni pripremni radovi da bi beznaponsko stanje kod korisnika trajalo što kraće.
“Neki djelovi postrojenja pripremaju se i sklapaju u priručnoj radionici Sektora za održavanje 20kV i 35 kV. Najznačajniji dio pripremnih radova odnosi se na ožičavanje i parametrizaciju savremenih digitalnih relejnih uređaja koji rukovaocu u trafostanici omogućavaju uvid u sve najvažnije parametre sistema u realnom vremenu, kao i mogućnost komandovanja rasklopnom opremom, a u kasnijoj fazi projekta i sa staničnog računara, sve do konačne realizacije cjelokupnog projekta kada će sve komponente sistema biti spregnute na način koji omogućava daljinski nadzor i upravljanje iz Dispečerskog centra nad svim trafostanicama”, ističe Krstajić.
Nakon što zaposleni u Održavanju završe svoj dio posla, nastaviće se i sa ugradnjom optičkih kablova do komandne table nakon čega će uklopničar na računaru imati uvid u uklopno stanje svake ćelije pojedinačno, a kada se okonča implementacija ovog projekta, i dispečer u Dispečerskom centru.
Krstajić navodi da je u planu da se radovi u svih 15 trafostanica, od kojih je deset na Primorju, završe do kraja godine. Nakon završetka radova u TS „Bioče“, aktivnosti se usmjeravaju na Primorje kako bi se dio plana realizovao prije početka turističke sezone, kada radovi za koje je neophodno beznaponsko stanje nijesu mogući.
“Podsjećamo da je jedan od strateških projekada CEDIS-a implementacija „pametnih mreža“ u elektrodistributivni sistem, koja podrazumijeva uspostavljanje SCADA/ADMS sistema za daljinsko upravljanje distributivnim trafostanicama (110/35kV, 110/20kV, 110/10 kV, 35/10 kV) na cijelom području Crne Gore, čija je vrijednost projektovana na 25 miliona eura”, navode iz CEDIS-a.
Implementacijom SCADA/ADMS sistema postiže se efikasno upravljanje elektordistributivnom mrežom na osnovu informacija o procesima na mreži u realnom vremenu, uključujući i vizualizaciju mrežnih procesa i mogućnost blagovremene reakcije u cilju izbjegavanja preopterećenja, samim tim i smanjenje broja prekida, odnosno sigurnije i kvalitetnije napajanje električnom energijom za korisnike.
“Potpuna transparentnost dešavanja na mreži omogućiće i značajne uštede kroz dodatno snižavanje nivoa guditaka u elektrodistributivnom sistemu. Takođe, napredni sistemi upavljanja elektrodistributivnom mrežom predstavljaju nezaobilaznu potporu procesu „zelene tranzicije“ jer omogućavaju detaljnu informaciju i efikasno upravljanje tokovima energije iz obnovljivih izvora”, zaključuju u saopštenju.