Kreatori politika na zapadnom Balkanu treba da izbalansiraju finansijske sektore u svojim zemljama da bi se podstakao dugoročni rast u regiji, navodi se u novom izvještaju Svjetske banke (SB).
U izvještaju pod nazivom Rizici i prinosi: Upravljanje finansijskim izborima u svrhu inkluzivnog rasta u Evropi i centralnoj Aziji (ECA), koji je danas predstavljen u Beču, navodi se da preveliko oslanjanje na kredite doprinosi nedovoljnoj razvijenosti tržišta kapitala i velikom broju nekvalitetnih kredita u cijeloj regiji.
Kako je saopšteno iz SB, u izvještaju se dodaje i da razvoj finansijskog sektora mora ići dalje od olakšanja pristupa bankarskom kreditu, omogućavajući izbalansiran razvoj finansijskog sistema u bankarskom i nebankarskom podsektoru, posebno tržišta kapitala i osiguranja, da bi se podržao inkluzivan rast u ECA.
– Iako je u regiji, nakon početka svjetske finansijske krize, ostvaren napredak, finansijski sektor može učiniti mnogo više na podsticanju prilika za održiv i ravnomjeran rast, rekao je guverner austrijske Narodne banke, Ewald Nowotny.
On je dodao da izvještaj analizira ključne dimenzije razvoja u cilju podsticanja inkluzivnog rasta i nudi širu strategiju za implementaciju reformi finansijskog sektora na zapadnom Balkanu i u cijeloj ECA regiji.
Skup u Beču se, kako su kazali iz SB, fokusirao na specifične izazova na zapadnom Balkanu, uz učestvovanje predstavnika najvišeg nivoa, uključujući guvernere centralnih banaka Albanije, Crne Gore, Kosova, Makedonije i Srbije.
Zapadni Balkan, kako je saopšteno, bilježi 16 odsto nekvalitetnih kredita, što spada među najviše na svijetu.
– U široj ECA regiji, tek oko 38 odsto odraslih ima neki vid štednje, u poređenju s prosjekom razvijenog svijeta od 54 odsto, a tek nekoliko procenata koristi osiguranje. Nepovjerenje u banke je takođe veće nego u bilo kojoj drugoj regiji svijeta, objasnili su iz SB.
Glavni ekonomista za ECA regiju, Hans Timmer, ocijenio je da je prevazilaženje tog nepovjerenja i sve veća raznovrsnost finansijskog sistema u regiji od ključnog značaja za održiv i inkluzivan rast.
– Za to je potrebna dalja međunarodna saradnja, jer raznovrstan i stabilan finansijski sistem zahtijeva veći obim nego što mogu pružiti zemlje u ovoj regiji pojedinačno, poručio je Timmer.
U izvještaj se navodi da za ostvarivanje održivog i inkluzivnog rasta zemlje regije treba da izbalansiraju finansijski razvoj između nekoliko dimenzija – stabilnost, efikasnost, inkluzija, dubina.
Direktor SB za zemlje zapadnog Balkana, Ellen Goldstein, saopštila je da zemlje zapadnog Balkana mogu najbolje unaprijediti inkluzivan rast fokusirajući se više na jačanje finansijske efikasnosti, povećanje štednje i razvoj tržišta kapitala.
U izvještaju se dodaje da su tokom 1990-ih zemlje širom ECA regije izabrale model brzog finansijskog razvoja, fokusiranog na rast bankovnih kredita, često finansiranih stranim kapitalom.
– Taj je model pomogao jačanju finansijske inkluzije firmi i domaćinstava, ali je i bio praćen manjom finansijskom efikasnošću i povećanom osjetljivošću. Kao posljedica, regija je bila pogođena s dvije velike bankarske krize, prva krajem 1990-ih, i potom opet nakon 2008, zaključuje se u saopštenju.
Izvor: Mina-business