U organizaciji Sekretarijata za kulturu i sport Glavnog grada Podgorica, sinoć je u Kuslevovoj kući upriličen književni debatni program posvećen piscima mlađe generacije postjugoslovenskog književnog korpusa – članovima Foruma mladih pisaca KIC-a “Budo Tomović” i prijateljima. Program “Postjugoslovenski književni korpus – pisci mlađe generacije” realizovan je u sklopu martovskog programa promocija Zajednička čitaonica.
U prvom razgovoru “Između kultura i klasa: migracije i identiteti”, učestvovali su Barbara Delać i Stevan Tatalović.
Na početku razgovora, moderatorka Valentina Knežević istakla je da se Stevan i Barbara, u svojoj poeziji, dominantno bave temom egzila, što je i jedna od tema u knjizi “Zajednička čitaonica”. Knežević je, takođe istakla, da se i Delać i Tatalović u svojim prvim nagrađenim pjesničkim zbirkama bave temama savremenog društva: tranzicije, post-tranzicije, kapitalizma, neoliberalizma, te ljudima na margini…
Iako nije ni bio pisac u egzilu, Stevan je, istakao, referišući na esej Dubravke Ugrešić iz “Zajedničke čitaonice”, “kako pisci imaju unutrašnji egzil”, tako da on zapravo i ne mora zaista da im se desi.
Tatalović je pojasnio da smo zapravo svi mi na nekoj vrsti margine, a da je poezija svakako ta koja je na margini, stavljajući se na stranu tih marginalizovanih ljudi – na neki način braneći ih.
Barbara Delać istakla je da je tema egzila izuzetno aktuelna u zemljama bivše Jugoslavije, a da je život u Berlinu dodatno angažovao u istraživanju teme. Delać se kroz poeziju bavi klasom neprivilegovanih, bilo da se radi o polu, rasi, religiji, seksualnoj orijentaciji, te smatra da upravo kroz umjetnost, u ovom slučaju poeziju, može da im da neku vrstu prostora.
U okviru drugog razgovora “Između kultura i jezika: jezik i identiteti”, predstavili su se Natalija Milovanović i Luka Boljević.
Milovanović i Boljević bave se u svom stvaralaštvu pitanjem jezika, s više aspekata, na različite načine.
Govoreći o slovenačkim piscima mlađe generecije, čija je predstavnica, i njihovom odnosu prema postjugoslovenskoj književnoj sceni, Milovanović je kazala da se “ti pisci uopšte ne osjećaju dijelom postjugoslovenske scene i književnosti, upravo zbog prevođenja na slovenački koje je masovno prestalo nakon 1992, kada je i ukinut srpskohrvatski jezik u školama, a knjige koje su bile obavezna lektira širom ex-YU, prestale su da to budu u Sloveniji. Fokus se potpuno prebacio na domaću i stranu književnost”, istakla je Milovanović uz napomenu da nove generacije u Sloveniji mahom ne razumiju naše jezike.
Boljević je sugerisao da je jako bitno raditi na povezivanju mladih autora u regionu, te da su odlični povodi za to upravo književni konkursi, naročito za autore koji dolaze iz malih sredina, kakva je crnogorska. Takođe smatra da bez obzira što Jugoslavije više nema, književnost koja nastaje na našim jezicima zapravo se u potpunosti razumije, te da se taj zajednički književni prostor uopšte nije razjedinio.
Podsjećamo da će u okviru manifestacije “Zajedničkog”, do kraja marta u Kuslevovoj kući biti otvorena izložba “Marginalije zajedničkog” kustoskinje Nele Gligorović, u okviru koje su predstavljeni radovi umjetnika/ca Lane Čmajčanin, Adrijane Gvozdenović, Igora Grubića, Vladana Jeremića/Rene Redle.
U subotu 19. marta, u 13 časova, takođe u Kuslevovoj kući, biće organizovana tzv. “zajednička čitanja” umjetnice Adrijane Gvozdenović, koja predstavljaju dio njenog rada “Od danas do sjutra. Ko je Adrian Lister?” u okviru te izložbe.