Prevalencija bolničkih infekcija u Crnoj Gori mjerena u deset crnogorskih bolnica, s ciljem utvrđivanja stope učestalosti – pokazala je da je prevalencija pacijenata sa najmanje jednom bolničkom infekcijom iznosila 3,3 odsto, dok je prevalencija bolničkih infekcija uopšte iznosila 3,7 odsto – što je na nivou evropskog prosjeka. Koristeći standardni protokol, lokalni timovi ljekara i medicinskih sestara posmatrali su više od 1000 pacijenta u crnogorskim bolnicama. U vrijeme izvođenja studije 34 pacijenta imala su ukupno 38 bolničkih infekcija (4 pacijenta su imala po dvije infekcije). Od tog broja je 31 infekcija (81,6 odsto), stečena tokom tekuće hospitalizacije.
To je pokazala Nacionalna studija o prevalenciji bolničkih infekcija i potrošnji antibiotika u Crnoj Gori, koja je predstavljena na današnjem Nacionalnom sastanku koji su Ministarstvo zdravlja i Kancelarija Svjetske zdravstvene organizacije u Crnoj Gori (SZO) organizovali povodom Svjetskog dana zdravlja 7. aprila.
“Studija je sprovedena u cilju sagledavanja učestalosti bolničkih infekcija, njihovih uzročnika i rezistencije na antimikrobne lijekove, kao i upotrebe antibiotika u bolnicama. Rezultati ovog istraživanja omogućiće planiranje daljih aktivnosti na planu prevencije bolničkih infekcija i racionalne upotrebe antibiotika”, navodi se u saoppštenju Ministartva zdravlja.
Ministar zdravlja dr Vojislav Šimun, kazao je da susret Svjetskom danu zdravlja važno da se još jednom skrene pažnja opšte i stručne javnosti na najznačajnije javnozdravstvene probleme, koji opeterećuju cjelokupnu populaciju.
„Između ostalog, zabrinjavajuće je što je javno zdravlje sve više ugroženo i antimikrobnom rezistencijom (AMR). Svjetska zdravstvena organizacija je uvrstila antimikrobnu rezistenciju među 10 najvećih prijetnji globalnom zdravlju. Crna Gora se priključila globalnim naporima za savladavanje i kontrolu rezistencije. Za takvo opredjeljenje imamo veoma ozbiljne razloge – nacionalne podatke o potrošnji antibiotika, koji nas svrstavaju među najveće potrošače ovih dragocjenih lijekova u Evropi i ono što je iz toga proizašlo – zabrinjavajuće podatke o visokoj stopi rezistencije važnih patogenih bakterija na ključne antibiotike“, naglasio je Šimun.
On je dodao da je „poznato da su najčešći uzročnici bolničkih infekcija upravo rezistentne bakterije, koje zahtijevaju dugotrajnu terapiju potentnim i uglavnom skupim antibioticima, što opet dodatno podstiče otpornost na antibiotike, pa i na one najefikasnije. Ovaj začarani krug zahtijeva angažovanje svih potencijala i snagu cijele zajednice – i profesionalaca i opšte javnosti. Zbog svega navedenog, rezultati Studije značajni su za identifikaciju ključnih problema i uspostavljanje prioriteta u suzbijanju bolničkih infekcija i antimikrobne rezistencije, kao i za unapređenje organizacije službi za nadzor i sprovođenje mjera prevencije“, ocijenio je ministar Šimun.
Šefica kancelarije SZO u Crnoj Gori, dr Mina Brajović podsjetila je da podaci SZO ukazuju, da bolničke infekcije predstavljaju ozbiljan javnozdravstveni problem i da nijedna bolnica u svijetu nije imuna na bolničke infekcije.
,,Prema podacima SZO, na 100 hospitalizovanih, 7 pacijenata u visoko razvijenim zemljama, odnosno 15 pacijenata u zemljama niskog i srednjeg nivoa razvoja – dobije neku infekciju povezanu sa pružanjem zdravstvene zaštite tokom hospitalizacije. U prosjeku, 1 na 10 inficiranih pacijenata umre upravo zbog infekcije. Posebno su ranjivi pacijenati na odjeljenju intezivne njege i novorođenčad’’, kazala je Brajović.
Ona je dodala, da je iskustvo sa COVID-19, tokom pandemije, podsjetnik da je prevencija i kontrola bolničkih infekcija okosnica kapaciteta zdravstvenog sistema za pripremljenost i odgovor na vanredne situacije. ,,Ono što situaciju čini dodatno kompleksnom jeste neracionalna upotreba antibiotika, posebno onih rezervnih koje moramo čuvati i koristiti samo kao poslednju liniju odbrane od infekcija.
Međutim, ohrabruje činjenica da je do 70% bolničkih infekcija moguće prevenirati implementacijom troškovno isplativih mjera na planu prevencije i kontrole infekcija’’, rekla je Brajović.
Dr Brajović je podsjetila da je kvalitetna i bezbjedna zdravstvena zaštita u „čistim“ rukama. Podaci SZO upućuju da higijena ruku i poštovanje standarda higijene u zdravstvenoj ustanovi smanjuju rizik od smrtnosti usled infekcije rezistentnim patogenom za gotovo 50%.
,,Nažalost, i danas higijena ruku u zdravstvenim ustanovama širom svijeta predstavlja ozbiljan problem – budući da manje od 50% zdravstvenih ustanova širom svijeta dosledno sprovodi mjere higijene ruku’’, kazala je dr Brajović.
Ona je pozdravila napore Ministarstva zdravlja na transformaciji zdravstvenog sistema kako bi kvalitetna i bezbjedna zdravstvena zaštita bila pravo svih, a ne samo privilegija odabranih.
,,Da bi ovaj cilj postao realnost, a naše bolnice hramovi zdravlja, neophodno je planirati održiva rešenja za bolje zdravlje kroz sinergiju sistemskog rada na prevenciji i kontroli infekcija, racionalnoj upotrebi antibiotika, i kontroli antimikrobne rezistencije’’, zaključila je dr Brajović.
Autorka Studije, prof. dr Ljiljana Marković-Denić kazala je da je važno istaći da ,,bolničke infekcije nisu rezultat greške rada osoblja, već često mikroorganizmi iz organizma samog pacijenta mogu da izazovu infekciju usled smanjenog imuniteta pcijenta zbog njegove osnovne bolesti. Zadatak bolničkih epidemiologa, ali i osoblja zdravstvenih ustanova je da nizom mjera spriječe da se takvi mikroorgnaizmi – vrlo često otporni na antibiotike, prenesu na druge pacijente. Svi rezultati dobijeni u nacionalnoj Studiji su na nivou prosjeka za evropske zemlje, a definitivno poređenje moći će da se uradi kada se objave i zvanični rezultati studije zemalja Evropske Unije – u kojoj je po prvi put učestvovala i Crna Gora’’.
Specijalista epidemiologije i načelnica Odjeljenja za nadzor nad bolničkim infekcijama i antimikrobnom rezistencijom dr Radica Raičević, istakla je važnost Studije ,,jer se na osnovu rezultata mogu definisati kratkoročne i dugoročne mjere za smanjenje bolničkih infekcija, uzročnika bolničkih infekcija, racionalnu primjenu antibiotika, smanjenje razistencije bakterija kao i poboljšanje uslova rada i organizacije u bolnicama.
“Drago mi je da je prva nacionalna Studija prevalencije bolničkih infekcija i upotrebe antibiotika u Crnoj Gori sprovedena u okviru treće evropske Studije prevalencije, koju su zajedno organizovali SZO i Evropski centar za kontrolu i prevenciju zaraznih bolesti, korišćenjem validirane metodologije’’, zaključila je Raičević.
Izradu Nacionalne studije o prevalenciji bolničkih infekcija i potrošnji antibiotika u Crnoj Gori ekspertski i finansijski je podržala Kancelarija Svjetske zdravstvene organizacije (SZO) – u cilju jačanja kvaliteta zdravstvene zaštite kao temelja prosperitetnog društva.