Gavrilo Princip je sam sebe smatrao teroristom i NIJE se deklarisao kao Srbin

Piše: Miroslav Ćosović

Gavrilo Princip, atentator na austrougarskog prestolonasljednika i njegovu ženu, rođen je na današnji dan 1894. godine u selu Obljaj koje se nalazi u opštini Bosansko Grahovo.

MITROPOLIT AMFILOHIJE: “PRINCIP JE BRANIO SVOJ NAROD”

Princip je 28. juna 1914. ubio Franca Ferdinanda i njegovu suprugu i to je bila kap koja je prelila čašu loših odnosa Austrougarske i Srbije. Nakon atentata izbio je rat između carevine i Srbije, koji je prerastao u svjetski rat.

Više puta sam pisao, ne mari da ponovim – spska istorija koja se predstavlja javnosti Srbije i Crne Gore nije se desila niti su je direktni učesnici istorijskih događaja viđeli na način kako je ta istorija danas predstavljena. Srpska istorija koja je predstavljena javnosti Srbije i Crne Gore nastala je u glavama srpskih nacionalnih radnika iz Beograda (istoričara nižeg ranga, popova, književnika, političara…).

Mitropolit SPC u Crnoj Gori Amfilohije, 19. januara 2014. je o Gavrilu Principu rekao – “Gavrilo Princip je samo branio slobodu i svoj narod. . . ime mu je Gavrilo, anđeosko ime bilo, sve mu je u duhu slobode” (“Mitropolit Amfilohije: Gavrilo Princip je bio borac za slobodu”, portal Kurir, 19. januar 2014)

Mitropolit Amfilohije nije rekao kojem je narodu pripadao Princip, pa mislim da čitaoci portala Aktuelno to treba da saznaju.

Princip se 15. oktobra 1914. na suđenju izjasnio: “Ja sam nacionalista Jugosloven. Moja je težnja ujediniti sve Jugoslovene u kojoj bilo državnoj formi i osloboditi ih od Austrije.”  (Vojislav Bogićević, Sarajevski atentat, Sarajevo, 1954, str 58).

Dakle, Princip, pred očima cijele planete koja je pratila suđenje, sebe nije deklarisao kao Srbina, a to danas ni najmanje ne smeta srpskim istoričarima da ga proglase Srbinom, jer, Srbin je onaj koga srpski nacionalni radnici proglase za Srbina, to je jedini kriterijum. Daću jedan divan primjer u prilog toj tvrdnji. Novinar Darko Šuković je u aprilu 2011. napravio intervju sa poznatim srpskim istoričarem Radošom Ljušićem, pitao ga je “Kako vi znate da je Dado Đurić bio Srbin?” Ljušić je rekao da je to tako odlučio Branko Vujović, urednik za likovne umjetnosti. Branko Vujović je donio odluku da je Dado Đurić Srbin!

Tako se piše srpska etnoistorija!

ČUVENO PITANJE: DA LI JE PRINCIP TERORISTA

U medijima posljednjih godina, kad se Princip pomene, omiljena je tema – Da li je Princip bio terorista? O tome je pisao list Danas u tekstu pod naslovom – Gavrilo Princip: Heroj ili terorista (6. septembar 2013).

Telegraf (jun 2013.) ŠTA MISLITE: Da li je Princip bio terorista?

U emisiji Most krajem juna 2013.na radiju Slobodna Evropa tema je bila – Gavrilo Princip – heroj ili terorista.

List Press je 7. novembra 2011. objavio članak pod naslovom Reforma istorije: Princip bio terorista, Srbija mu dostavila oružje!

I NIN je još prije 20 godina, u februaru 2003. imao istu temu – Gavrilo Princip-terorista!?

Portal Frontal.rs je 17. juna 2014. objavio tekst sa naslovom – Milenko Višnjić: Za koga je Gavrilo Princip terorista?

Blic je 10. juna 2013. u tekstu pod naslovom – “Istoričari: Gavrilo Princip nije bio terorista” prenio mišljenja raznih istoričara i još je dao anketu, u kojoj se 9,6% izjasnilo da Princip jeste bio terorista, a 78% da on to nije bio.

I tako dalje, postoji još mnogo tekstova na tu temu.

Premijer Crne Gore Milo Đukanović je 19. novembra 2014. godine na Svečanoj akademiji povodom 100 godina od početka Prvog svetskog rata, rekao: “Istorijska je činjenica da Crna Gora nije podržala teroristički akt koji je bio povod za Prvi svetski rat”.

Zbog ove izjave na Đukanovića je bilo dosta povike od strane srpskih nacionalšovinista. Nekoliko dana kasnije istoričar dr Živko Andrijašević je  pokazao da je kraljevina Crna Gora u junu 2014. godine Principov akt smatrala kao – teroristički. Portal RTCG je objavio članak, i u njemu:

“I to je potpuno tačno: zvanična Crna Gora je osudila ubistvo austrougarskog prestolonasljednika i njegove supruge u Sarajevu”, kazao za Pobjedu Andrijašević.

On je podsjetio kako je u službenim novinama, „Glas Crnogorca“, u broju 33 od 21. juna 1914. godine, po starom kalendaru, ubistvo u Sarajevu u zvaničnom komentaru okarakterisano kao ,,bezumni teroristički akt usamljenih fanatika“.

Zvanična Crna Gora je, navodi Andrijašević, sto godina prije premijera Đukanovića, ubistvo koje je počinio Gavrilo Princip nazvala – ,,bezumnim terorističkim aktom“.

„Đukanović je u svom govoru samo saopštio jednu istorijsku činjenicu, koju potvrđuje relevantni istorijski izvor“, istakao je Andrijašević, navode í da je i vlada Kraljevine Srbije na sličan način definisala taj akt.

„Ona ga je, jula 1914. godine, nazvala zločinom koji izaziva zgražavanje. Taj dokument je objavljen u knjizi koju je 1980. godine izdala SANU“, rekao je Andrijašević.”

(“Đukanović iznio istorijske činjenice”, portal RTCG, 26. XI 2014)

U tekstu “Mišolovka za Srbiju” (list Danas, 20. sept 2014) Momčilo Đorgović piše da je Vinston Čerčil u svojim memoarima Principa nazvao teroristom, a teroristom ga naziva i britanski istoričar Erik Hobsbaum.

Između dva svjetska rata u Jugoslaviji se na Principa nije blagonaklono gledalo. Tako tvrdi Momčilo Đorgović, on piše:

 “Etablirani beogradski građanski intelektualci između dva rata bili su negativno opredeljeni prema atentatu. Dragiša Vasić ga je smatrao nepotrebnim i štetnim za mladu srpsku državu, a Stanislav Krakov je o mladobosancima mislio kao o fanaticima i nihilistima. Tek u novoj Jugoslaviji, početkom pedesetih, počinje izgradnja kulta Gavrila Principa na postulatima komunističke teorije revolucije kao sredstvu društvenog i nacionalnog oslobođenja.”

(Momčilo Đorgović, Hitlerova pohvala Gavrilu Principu, Danas, 11. jul 2014.)

A ŠTO JE SAMI PRINCIP MISLIO – DA LI JE TERORISTA ILI NIJE

Poslije čitanja tuceta tekstova o tome je li Princip bio terorista ili nije, nijesam primjetio da se u tim tekstovima daje i Principovo mišljenje o tome, iako ga je on u oktobru 1914. na suđenju jasno iznio; sudija ga je pitao – kako je mislio da oživotvori svoje političke ideje. Princip je odgovorio, citiram: “Terorom.”

(Vojislav Bogićević, Sarajevski atentat, Sarajevo, 1954, str 58).

Prema tome – ma što danas mislile hiljade intelektualaca – da li je li Princip bio terorista ili nije, on je sam sebe smatrao teroristom. To je činjenica.

Danas se Princip kod mnogih na Balkanu smatra za heroja, to je nasljeđe iz vremena komunizma, koji nam je ostavio i ulice sa njegovim imenom.  Principa je zvanična Crna Gora prije 100 godina smatrala za teroristu, kao što su ga kao takvog viđeli i Vinston Čerčil i istoričar Hobsbaum. Njega teroristom smatraju i neki savremeni istoričari.

Srpska etnoistorija koja je predstavljena u Srbiji i Crnoj Gori – nema veze sa onim kako su je doživjeli sami njeni akteri. Ta etnoistorija je izmaštana u Beogradu i u Crkvi Srbije.