Zasipanje močvarnih staništa i plavnih livada građevinskim materijalom, očigledno je ozbiljna i sve prisutnija prijetnja po prirodu u Crnoj Gori. Nakon neodgovornog ponašanja izvođača radova na izgradnji puta Podgorica-Danilovgrad koji je nepoštujući zaštićeno područje i važna staništa koje se tamo nalaze, svojim postupcima značajno devastirao plavne livade u drugoj zoni zaštite Parka prirode „Dolina rijeke Zete“,na Marezi, danas svjedočimo istom vidu devastacije na četredesetak kilometara udaljenosti, saopštili su iz Centra za zaštitu i proučavanje ptica.
“Očigledno je trenutno najlakše graditi na zaravnima koje su nam najpristupačnije. Tako se za kratko vrijeme oslobodimo građevinskog otpada, zemljanog iskopa i ne moramo dodatno uređivati lokaciju za nastavak radova. Ovako ne samo da se uništavaju naši najranjiviji ekosistemi (jezerca, potoci, plavne livade) već se postepeno paralizuje infrastruktura na kojoj počiva jedna čitava zajednica. Tako zbog par nasipa i nekoliko skladištnih hala usporavate priključenje na saobraćajnu mrežu i sve to usporava saobraćaj a onda i sve korisnike i ostale djelatnosti tog mjesta”, navode u saopštenju.
Prema njihovim riječima, kazali su da su iznenađeni i šokirani obimom radova u dijelu polja Vrtac, Nikšićko polje, gdje se vrši iskopavanje zemlje, deponovanje i zasipanje livada, nasipanje puteva i fragmentacija staništa o čemu svedoči i foto/video materijal.
“Najviše od svega zabrinjava činjenica da, kako su nam saopštili iz EPCG koja je naručilac posla, procjena uticaja na životnu sredinu nije rađena. Ako Agencija za životnu sredinu smatra da za ovakav projekat ne treba uraditi procjenu rizika po ekosistem i zdravlje čovjeka onda Agencija štiti profiterske a ne građanske interese”, poručuju u saopštenju.
Kako su istakli, Nikšićko polje je i ranije prepoznato kao područje od značaja za ptice – potencijalo IBA (Important Bird Area) područje, a novija istraživanja su i potvrdila da se posle Ulcinjske solane i Skadarskog jezera radi o najbitnijem području za migraciju i zimovanje ptica vodenih staništa, ne isključujući njegovu važnost za gnjezdarice.
“Takođe je prepoznato kao buduće Natura 2000 područje. Izvorni oblik Nikšićkog polja zadržan je manjim segmentima, obzirom da je dalo danak urabanizaciji, industializaciji, hidroenergiji i drugim vidovma eksplotacije prirode, kao i nebrizi. Sa stanovišta ornitofaune, ali i drugih grupa životinja, kraška polja predstavljaju oazu u pustinji, čija uloga je nemjerljiva a samim time i potreba za očuvanjem”, dodaju u saopštenju.
Navode vrste sa Aneksa i Ptičije direktive, koje trebaju posebnu brigu, obzirom na ugroženost, i koje ispunjavaju kriterijume koji definišu Nikšićko polje kao buduće Natura 2000 područje su glavoč, ždral, vivak, zlatni vivak, sprudnik ubojica, sivi svračak, kosac i druge.
“U reonu izvođenja radova nalaze se i ugrožene biljne vrste sa Crvene liste i to dalamtinsko zvonce i livadski procjepak. Kombinacija plavnih livada, pašnjaka, ostataka prirodnih rečnih tokova, neintezivne poljoprivrede, doprinijeli su šarolikosti i brojnosti ovih i drugih vrsta. Međutim, projekti kao što je revitalizacija kanala Opačica i Moštanica, prevođenje rijeke Zeta u Krupac, projekti su velikim uticajem koji je vidljiv i trajan”, sugerušu.
Dodaju da u cilju zaštite i očuvanja ovih važnih staništa, potrebna je hitna reakcija nadležnih institucija počevši od ekološke inspekcije kojoj je već upućena inicijativa za inspekcijski nadzor, kao i Agencije za zaštitu prirode i životne sredine koja treba ponuditi rješenje za sanaciju i revitalizaciju prostora.
“Jer očuvanje prirode nije barijera investicijama već putokaz pametnog razvoja, mudrog upravljanja resursima”, zaključuju iz CZIP-a.