Američki predsjednik Džo Bajden naredio je u četvrtak da se izvrše vazdušni napadi u istočnoj Siriji. Prema saopštenju Pentagona, gađana je infrastruktura ekstremističkih grupa koje podržava Iran, a akcija je izvedena kao odgovor na nedavne raketne napade na američke ciljeve u Iraku.
Vazdušni napadi, o kojima je vijest prvo objavila agencija Rojters, po svemu sudeći su bili ograničenog obima, što smanjuje rizik od eskalacije. To je prva američka vojna akcija od kada je Bajden postao predsjednik.
Badjenova odluka da SAD izvrše udare samo u Siriji, a ne i u Iraku, bar za sada, takođe daje vrijeme iračkoj vladi da sprovede sopstvenu istragu napada 15. februara u kojem su ranjeni Amerikanci.
“Prema direktivi predsjednika Bajdena, američke vojne snage su večeras izvršile vazdušne udare na infrastrukturu koju koriste ekstremističke grupe koje podržava Iran u istočnoj Siriji”, saopštio je portparol Pentagona Džon Kirbi.
“Predsjednik Bajden će reagovati da zaštiti američko i koaliciono osoblje. U isto vrijeme, postupili smo na promišljeni način čiji je cilj – deeskalacija stanja u istočnoj Siriji i Iraku”, rekao je Kirbi.
On je dodao da je u napadima uništeno više objekata kod jednog graničnog punkta, koje koristi nekoliko militantnih grupa koje podržava Iran, uključujući Kataib Hezbolah (KH) i Kataib Sajid al-Šuhada (KSS).
Jedan američki zvaničnik, koji je želio da ostane anoniman, izjavio je za Rojters da je odluka da se izvrše napadi trebalo da pošalje signal da, dok SAD žele da kazne ekstremističke grupe, Vašington ne želi da situacija preraste u širi konflikt. Taj zvaničnik je rekao da je Bajdenu predstavljeno više opcija, i da je izabrana jedna od onih najviše ograničenog obima.
Još nije poznato kolika je šteta nanijeta i da li je bilo žrtava u američkoj akciji. Američka vojska je u posljednjih nekoliko godina nekoliko puta izvršila udare iz odmazde za prethodne napade na američke vojnike.
Raketni napadi na američke položaje u Iraku izvršeni su u trenutku dok Vašington i Teheran traže način da se vrate nuklearnom sporazumu iz 2015, koji je napustio bivši predsjednik Donald Tramp.
Još nije jasno na koji bi način američki napadi u Siriji mogli da utiču na pokušaje da se Iran privoli da se vrati pregovorima o poštovanju odredbi nuklearnog sporazuma.
U napadu 15. februara, rakete su pogodile američku vojnu bazu kod međunarodnog aerodroma Erdil, u kurdskom regionu, pri čemu je poginuo jedan strani državljanin koji je radio pod ugovorom za američku vojsku, a ranjeno nekoliko Amerikanaca, kontraktora, i jedan američki vojnik. U drugom raketnom napadu gađana je baza sa američkim vojnicima sjeverno od Bagdada, a povrijeđen je bar jedan radnik američke vlade. Projektili su pogodili zelenu zonu u Bagdadu, gdje se nalazi ambasada SAD i druge diplomatske misije.
Ranije ove nedjelje, grupa Kataib Hezbolah, jedna od glavnih iračkih ekstremističkih grupa povezanih sa Iranom, demantovala je da je imala bilo kakvu ulogu u tim raketnim napadima.
Neki zapadni i irački zvaničnici kažu da napade, za koje odgovornost često preuzmu malo poznate grupe, vrše ekstremisti povezani sa Kataib Hezbolahom, i da je to način za iranske saveznike da napadaju američke vojnike, a da izbjegnu odgovornost. Od kraja 2019, SAD su izvršile nekoliko udara na grupu Kataib Hezbolah u Iraku i Siriji, kao odgovor na ponekad smrtonosne raketne napade na američke vojnike.
Za vrijeme Trampove administracije, napadi i kontranapadi su dovodili do jačanja tenzija, koje su kulminirale američkim ubistvom iranskog vojnog lidera Kasema Sulejmanija i iranski napadom balističkim raketama na američke vojnike u Iraku prošle godine.