Italijani nisu baš navikli gledati kako njihovi premijeri dugo ostaju na dužnosti, ali sada se mnogi nadaju da će Mario Draghi biti izuzetkom. Bivši čelnik Evropske centralne banke pružio je čvrstu ruku nacionalnoj politici u Rimu, nastojeći istovremeno naći izlaz svoje zemlje iz pandemije i osnažiti je nizom ekonomskih reformi, piše Politico.
Draghi nije povezan ni s jednom strankom. On vlada Italijom kao tehnokrata, dajući joj težinu i značaj kakav dugo nije imala na evropskoj pozornici. Još od Brexita, Evropskoj uniji nedostaje treći moćni igrač koji bi bio protivteža Parizu i Berlinu. S Draghijem, Italija ima čelnika koji može uvući zemlju u samo srce evropskih poslova, a odlaskom njemačke kancelarke Angele Merkel otvara mu se prostor da postane de facto lider Evropske unije, barem kada se radi o eonomskim pitanjima. To će biti moguće ako Draghi uspije učvrstiti savez s francuskim predsjednikom Emmanuelom Macronom i nasljednikom Angele Merkel, Olafom Scholzom, stvarajući centristički trio koji bi mogao dramatično promijeniti način na koji Evropa funkcioniše.
Može li izvući Italiju iz krize koja traje 20 godina?
Draghiju iskušenja i nevolje nisu strani. Još u tinejdžerskim godinama izgubio je oba roditelja, što ga je prisililo da rano sazrije. Doktorirao je ekonomske nauke na prestižnom američkom Massachusetts Institute of Technology (MIT), radio je u Svjetskoj banci, bio je generalni direktor italijanske državne riznice… Potom je radio u Goldman Sachsu, bio je guverner italijanske narodne banke te čelnik Evropske centralne banke (ECB). Taj samozatajni, akademski nastrojeni 74-godišnjak, najpoznatiji je po tome što je kao predsjednik ECB-a stabilizovao evropsko finansijsko tržište poručivši da će učiniti “što god je potrebno” da spasi euro. To mu je i pošlo za rukom tokom finansijske i dužničke krize.
Sada je Draghi pred novim izazovom. Italija je primalac najveće tranše iz fonda za oporavak Evropske komisije NextGenerationEU – 191,5 milijardi eura bespovratnih sredstava i zajmova u zamjenu za sprovođenje niza reformi za koje se Bruxelles nada da će zemlju izvesti na put ekoomskog rasta. Ako Draghi uspije ostvariti ono zbog čega je toliko njegovih prethodnika posrnulo, mogao bi ostati zapamćen kao čovjek koji je pronašao recept za izvlačenje Italije iz ekonomske krize koja traje već 20 godina. Ono što je jednako važno, dokazao bi efikasnost odluke EU-a da zajedničkim odricanjem pomogne svojim članicama u oporavku od krize izazvane koronavirusom, prenosi Net.hr.
Politički autsajder bez vlastite stranke
Uspjeh mu nije unaprijed zajamčen. Draghijeva uloga političkog autsajdera takođe je mana. Bez vlastite političke stranke on je izvan velikih evropskih političkih porodica i isključen iz njihovih susreta prije summita.
“On je fantastičan general, ali general bez vojske”, rekao je jedan briselski diplomata.
Njegovi prvi mjeseci na premijerskoj dužnosti takođe su razotkrili naivnost kada je u pitanju geopolitičko odlučivanje. Nakon što ga je nazvao “diktatorom”, trebali su mu mjeseci da izgladi svađu s neposlušnim turskim predsjednikom Recepom Tayyipom Erdoğanom, ključnom osobom u sukobu u Libiji (gdje Italija ima geopolitičke interese). Takođe se stavio u središte politike velikih sila nakon što je sazvao summit G20, samo da Kina i Rusija ne pošalju svoje čelnike.
Tu je i činjenica da vrijeme radi protiv njega. Italija mora do 2023. održati opšte izbore na kojima se Draghi, kao političar bez stranke, gotovo sigurno neće kandidovati. U međuvremenu, italijanska krajnja desnica jača u anketama, a Draghi se sve češće spominje kao mogući budući predsjednik Italije, što je uglavnom ceremonijalna funkcija koja prvenstveno služi kao jamac političke stabilnosti i zaštite ustavnog poretka. Ta dužnost sa sedmogodišnjim mandatom, mora biti popunjena u januaru iduće godine. To znači da bi italijanski parlament mogao biti prisiljen birati hoće li Draghi voditi zemlju kao premijer sljedećih nekoliko mjeseci ili će je kao predsjednik voditi do kraja decenije.