Kineska narodno-oslobodilačka armija pokrenula je rano jutros velike vojne vježbe sa korišćenjem bojeve municije u morima oko Tajvana.
To se događa dan nakon posjete predsjednice Predstavničkog doma američkog Kongresa Nensi Pelosi Tajpeju, javljaju svjetski mediji pozivajući se na izvještaj državne televizije ČTV.
Vježbe su počele u ponoć po lokalnom vremenu i održavaju se u šest oblasti u krugu od oko 20 kilometara od tog kineskog ostrva koje funkcioniše kao de fakto država, a trajaće do subote u ponoć.
The Eastern Theater Command of the Chinese People's Liberation #ARMY (PLA) on Wednesday organized actual #combat joint exercises and training around the #Taiwan island. pic.twitter.com/BelrrbXCG3
— China Focus (@China__Focus) August 3, 2022
Kako je navedeno u izvještaju ČTV, vojne operacije su pokrenute kao “čvrsto sredstvo odvraćanja od nedavne velike eskalacije negativnih poteza Sjedinjenih Američkih Država po pitanju Tajvana i ozbiljno upozorenje protiv separatistickih aktivnosti za nezavisnost Tajvana”.
Peking je izdao upozorenje za brodove i avione da ne ulaze u akvatorij i vazdušni prostor u područjima gdje se vježbe održavaju, čije su koordinate ranije objavljene.
Pelosi je boravila u kratkoj nenajavljenoj poseti Tajvanu, što je naišlo na oštre osude Kine i dovelo do porasta napetosti u Tajvanskom moreuzu.
To je bila prva posjeta jednog predsjednika Predstavničkog doma Kongresa Tajvanu od 1997. godine.
Kineske vlasti prethodno su saopštile da će preduzeti sve raspoložive kontramere kao odgovor njenu posjetu koju su okaakterisale kao “igranje vatrom”.
Tajvan raspoređuje raketne sisteme i brodove
It seems that the main response from mainland #China to the arrival of Nancy Pelosi in #Taiwan could be a series of air and sea live fire military exercises over several days all round the island. See map below… pic.twitter.com/PZVo8rokGX
— Stephen McDonell (@StephenMcDonell) August 2, 2022
Kao odgovor na poteze Kine, Tajvan raspoređuje raketne sisteme i drži brodove blizu “srednje linije” Tajvanskog moreuza u blizini ostrva, prenosi Rojters izjavu neimenovanog tajvanskog izvora.
“Tajvan raspoređuje raketne sisteme kako bi nadgledao aktivnosti kineskog vazduhoplovstva u blizini srednje linije. Brodovi su takođe u blizini srednje linije da bi nadgledali aktivnosti kineskih pomorskih snaga”, rekao je izvor za kojeg agencija navodi da je upućen u situaciju.
Prema rijJečima istog izvora, ranije danas nekoliko kineskih vojnih aviona i oko 10 brodova nakratko je prešlo “srednju liniju” Tajvanskog moreuza.
“Neodgovorno i nelegitimno ponašanje”
Tajvanski zvaničnici su osudili održavanje vojnih vježbi u neposrednoj blizini ostrva, istakavši da krše pravila Ujedinjenih nacija i predstavljaju invaziju na tajvanski teritorijalni prostor i direktan izazov slobodnoj plovidbi i vazdušnom saobraćaju.
“Kina izvodi vježbe na najprometnijim međunarodnim plovnim putevima i vazdušnim rutama. To je neodgovorno i nelegitimno ponašanje”, saopštila je vladajuća tajvanska Demokratska progresivna partija.
Portparol tajvanske vlade takođe je osudio vojne vježbe i naveo da su sajtove tajvanskog Ministarstva odbrane, Ministarstva spoljnih poslova i predsjedničke kancelarije napali hakeri.
Takođe, tajvansko Ministarstvo odbrane je saopštilo da su u srijedu uveče, samo nekoliko sati nakon što je Nensi Pelosi otišla za Južnu Koreju, neidentifikovane letilice, vjerovatno dronovi, nadlijeteli oblast obodnih ostrva Tajvana.
U blizini i “Ronald Regan”
Dok Kina sprovodi vojne vhežbe oko Tajvana, Američka mornarica je saopštila da nosač aviona “Ronald Regan” izvodi zakazane operacije u Filipinskom moru u zapadnom Pacifiku, duhelu okeana koji obuhvata i vode jugoistočno od Tajvana.
“Nosač aviona i njegova udarna grupa su u Filipinskom moru i nastavljaju normalne, zakazane operacije kao deo rutinske patrole u podršci slobodnom i otvorenom Indo-Pacifiku”, rekao je portparol Sedme flote Američke mornarice.
Nosač aviona “Ronald Regan” je američki nosač na nuklearni pogon klase “Nimitz”. Deveti je nosač aviona iz te klase, a dobio je ime po bivšem predshedniku SAD Ronaldu Reganu.
Rizik od ozbiljne konfrontacije i otvorenih sukoba
Asocijacija nacija jugoistočne Azije (ASEAN) upozorila je da postoji rizik da bi nestabilnost izazvana napetostima u Tajvanskom moreuzu mogla da dovede do “loših procjena, ozbiljne konfrontacije, otvorenih sukoba i nepredvidivih posljedica među velikim silama”.
ASEAN, čiji se ministri spoljnih poslova, uključujući američkog državnog sekretar Entonija Blinkena i kineskog ministra spoljnih poslova Vang Jia, sastaju u Pnom Penu u Kambodži, poručila je u saopštenju da je spreman da igra konstruktivnu ulogu u olakšavanju mirnog dijaloga između svih strana.
Vang je upravo na sastanku ministara spoljnih poslova ASEAN-a u Pnom Penu rekao da je Kina uložila najveće diplomatske napore da izbjegne krizu, ali da nikada neće dozvoliti da budu ugroženi njeni suštinski interesi.
Posjetu Pelosijeve Tajvanu okarakterisao je kao “maničnu, neodgovornu i veoma iracionalnu” akciju SAD.