Prvi rezultati izbora koji pristižu u sjedište Evropskog parlamenta pokazuju da će prva mjesta u ovoj instituciji zadržati tradicionalne partije desnog i levog centra, ali da će, kako sada izgleda, doživeti ozbiljan gubitak u broju stolica u parlamentu. Prve projekcije pokazuju veliki rast liberala.
Prema do sada pristiglim rezultatima, na prvom i drugom mjestu po broju poslanika u EP ostaće narodnjaci, odnosno socijaldemokrate. Međutim, narodnjaci (EPP) prema prvim rezultatima gube 46 mjesta, a socijaldemokrate 40. Liberali na evropskom nivou su znatno porasli, pa će, prema zasad poznatim podacima, u EP biti predstavljeni sa 32 stolice više u poređenju sa pređašnjim sazivom u EP.
Ekstremno desničarske partije za sada pokazuju znatan rast u broju predstavnika, preko 20 njih, međutim, ove partije su duboko podijeljene tako da za sada neće biti u prilici da budu u zajedničkoj političkoj grupaciji.
U svijetlu ovih rezultata, već je izvjesno da će liberali imati ključnu ulogu u EP, jer prvi put u istoriji narodnjaci i socijademokrate neće imati većinu zato neće biti moguća proevropska većina bez uključenja liberala.
Liberali su već najavili da će zatražiti kompromis u poljima poput klimatskih promjena, taksama i migrantskoj krizi. Šef liberala u prethodnom sazivu Evropskog parlamenta Guy Verhofstadt je najavio da će njegova politička grupacija sada biti ključna i u procesima koji će uslijediti posle inauguracije novog saziva Evropskog parlamenta, a gdje se uključujuje i imenovanje nosilaca ključnih funkcija u EU institucijama.
“Nećemo da se ponovi ono što se ponavljalo u prethodnim prilikama, kada su dvije glavne partije (narodnjaci i socijaldemokrate) odlučivale o programu i imenovanju predsjednika Evropske komisije”, istakao je Verhofstadt.
Izlaznost u 27 zemalja članica blizu je 51 odsto, objavio je Evropski parlament. To je najviši rezultat od 1994, javlja Gardijan. Izlaznost je viša u 13 zemalja, prema privremenim rezultatima. Nakon što uskoro budu poznati kompletni rezultati izbora, otprilike će se razjasniti i smernice kuda će ići evropski blok u narednih pet godina.
Za poslanike u Evropskom parlamentu u nedelju se glasalo, ili se još uvek glasa, u Njemačkoj, Hrvatskoj, Sloveniji, Mađarskoj, Austriji, Francuskoj, Poljskoj, Švedskoj, Finskoj, Danskoj, Bugarskoj, Rumuniji, Italiji, Grčkoj, Belgiji, Luksemburgu, Španiji, Portugalu, Estoniji, Litvaniji i na Kipru. Izbori su počeli u četvrtak, glasanjem u Holandiji i Velikoj Britaniji. U Irskoj se glasalo u petak, u Češkoj u petak i subotu, a u Letoniji, Malti i Slovačkoj samo u subotu.
Francuska: Le Penn dobila više od Macrona
Ekstremno desničarska partija Nacionalni front, je pobjednik na izborima u Francuskoj i dobila više glasova od Liste renesanse, predsjednika Emmanuela Macrona. Prema preliminarnim rezutatima, Marine Le Penn je u Francuskoj dobila 24 odsto glasova, dok je Macronnova lista dobila 22,5 odsto.
Austrija: Kurc ostaje vodeći
U Austriji je, prema prvim procjenama, konzervativna Narodna stranka kancelara Sebastiana Kurza vjerovatni pobednik s 34,5 odsto glasova, što je 7,5 odsto više nego na posljednjim izborima. Opoziciona Socijaldemokratska stranka Austrije dobila je 23,5 odsto, a ekstremno desna Slobodarska stranka 17,5 odsto, što je 2,2 odsto manje nego prije pet godina.
Izgleda da je Slobodarskoj stranci naštetila afera Ibiza s optužbama za korupciju na račun njenog donedavnog predsjednika Heinza-Christiana Strachea, zbog čega je on dao ostavku na mesto potpredsjednika Vlade i predsjednika Stranke, a premijer Kurz raspustio Vladu. Ipak, mnogi su analitičari očekivali i veće gubitke za austrijske desničare.
Mađarska Orbanova stranka u velikoj prednosti
Vladajuća mađarska stranka Fides osvojila je 56 odsto glasova na izborima za Evropski parlament, rezultati su izlaznih anketa.
Prema ovom istraživanju, stranka premijera Viktora Orbana prednjači ispred socijalista i ljevičarske Demokratske koalicije, za koje se očekuje da će osvojiti 10 odsto.
Nacionalistički Jobik osvojio je devet, a stranka Momentum sedam odsto glasova.
Odziv birača do 16.30 sati bio je 41,74 odsto, saopštila je Nacionalna izborna komisija.
Izlazne ankete u Njemačkoj: Pad popularnosti CSU i socijaldemokrata
Izlazne ankete do 16 sati u Njemačkoj pokazuju da su Hrišćansko demokratska unija (CDU) kancelarke Angele Merkel i njen koalicioni partner iz Bavarske Hrišćansko socijalna unija (CSU) imaju 28 posto podrške, ali da su izgubili sedam odsto glasova. Još teže gubitke pretrpjela la je Socijaldemokratska partija (SPD) koja je na trećem mestu sa 15,5 posto podrške, što je za 11 ofsto manje nego na prethodnim izborima 2014. godine, javlja Dojče vele.
Na drugo mjesto pozicionirala se Zelena stranka sa 22 posto, što je porast od 11,3 procenta u odnosu na izbore održane pre pet godina.
Ekstremno desničarska Alternativa za Nemačku (AfD) je, prema izlaznim anketama, zauzela četvrto mesto sa 10,5 posto, a iza nje su Slobodne demokrate (FDP) i Levičarska stranka sa po 5,5 posto.
Poljska između konzervativaca i Evropske koalicije
Birališta su otvorena i širom Poljske, gde 29,66 miliona građana sa pravom glasa treba da među 866 kandidata izaberu 52 poslanika budućeg saziva Evropskog parlamenta. Prema predizbornim anketama raspoloženja birača skoro jednake šanse imaju vladajuća evroskeptična konzervativna stranka Pravo i Pravda i demokratska opozicija udružena za ove izbore u Evropsku koaliciju.
U svih 13 izbornih jedinica u Poljskoj svoje kandidatske liste istaklo je šest stranaka i koalicija a glasovi za dve najjače liste, konzervativnu Prava i Pravde i Evropske koalicije u kojoj je liberalna Građanska platforma, Poljska narodna stranka, Savez demokratske levice i Zeleni, zavise od toga koliko su Poljake uspele da osvoje dve nove male stranke.
Evropskoj koaliciji glasove uzima Proleće, novoosnovana stranka prvog poljskog zvaničnika koji je javno gej, omiljenog gradonačelnika Slupska Roberta Bjedronja a Pravu i Pravdi ekstremna desnica, četiri marginalne stranke koje su se udružile u Konfederaciju i zaigrale na bauk restitucije jevrejske imovine u Poljskoj, ka i na izlazak Poljske iz EU, takozvani “polegzit”.
Socijalisti u Holandiji, liberalno-konzervativna stranka u Irskoj
U Holandiji su socijaldemokrati iz Stranke rada (PvdA) prema procJenama prvi, s 18,1 odsto, a iza njih je desničarska i evroskeptična Narodna stranka za slobodu i demokratiju (PvdA), koja zagovara “Negzit”, s 15 odsto. Treći je Hrišćansko-demokratski apel (CDA) s 12,3 odsto. Antiimigrantska i antiislamska stranka Geerta Wildersa Stranka slobode (PVV) doživjela je pravi debakl, dobivši samo 4 odsto glasova.
U Irskoj, prema procjenama uverljivo vodi vladajuća liberalno-konzervativna stranka Fine Gael s 29 odsto, što je gotovo dvostruko više od sljedeće tri stranke – konzervativne Fianna Fail, Zelenih i Nezavisnih, koji svi imaju po 15 odsto.
Kako javlja Gardijan, u Belgiji je krajnje desna stranka Flamanski blok (Vlaams Belang) prošla bolje nego na prošlim izborima i to za čak 13 odsto. Stranka desnog centra Novi flamanski savez porasla je 6 odsto, dok je veliki gubitnik frankofona liberalna stranka premijera Charlesa Michela, Reformistički pokret, koja je pala za 8,5 odsto.
Španija: Pobjeda vladajuće stranke
Jasna pobeda Socijalističke radničke partije (PSOE) premijera Pedra Sančeza – 28 odsto glasova. Konzervativna narodna stranka PP, koja je bila na vlasti u Španiji do juna 2018. godine osvojila je 17 odsto. Ultra-desna nova stranka Voks, dobila je samo 6,5 posto glasova.
Danska izabrala socijaldemokrate i liberale
Sudeći po izlaznim prognozama, Socijaldemokrate su osvojile između 22,2 i 23,6 odsto, dok je liberalna stranka premijera Larsa Lokea Rasmusena osvojila od 20 – 21 odsto glasova. Desničarska populistička Danska narodna stranka ima između 11,8 i 14,5 odsto glasova – na posljednjim izborima u Danskoj prije pet godina, ona je bila najjača snaga sa 26,6 posto osvojenih glasova.
Proporcionalno broju stanovnika bira se 751 poslanik: najmanje ih je iz Malte i Luksemburga, šest, a najviše iz Njemačke – 96.
Rezultati koji će odrediti sastav devetog saziva Evropskog parlamenta biće poznati večeras.
Novi saziv Evropskog parlamenta okupiće se već 2. jula.
Prvi zadatak biće da izabere novog predsjednika Evropske komisije, a kasnije i nasljednike Federike Mogerini i Johanesa Hana na pozicijama koje se bave proširenjem i Balkanom.