Francuska, Velika Britanija i Njemačka planiraju da pokrenu mehanizam za rješavanje spora iz nuklearnog sporazuma sa Iranom zbog novog kršenja obaveza Teherana, izjavile su 14. januara neimenovane evropske diplomate, prenosi agencija Rojters.
Prema navodima diplomata, cilj odluke je da se dogovor očuva kroz razgovor sa Iranom, što bi trebalo da bude učinjeno radi poništavanja ranije donesenih odluka Teherana.
“Cilj nije ponovno uvođenje sankcija UN protiv Irana”, naglašavaju diplomate.
“Ne prihvatamo argument da Iran ima pravo da smanji svoje obaveze dogovorene sporazumom”, navodi se u zajedničkoj izjavi tri zemlje. “Umjesto obrnutog puta, Iran je odlučio da smanji usklađenost sa sporazumom.”
“Ovo radimo u dobroj mjeri, sa opštim ciljem očuvanja nuklearnog sporazuma i u iskrenoj nadi da ćemo pronaći put za rješavanje zastoja konstruktivnim diplomatskim dijalogom, istovremeno čuvajući sporazum i ostajući u njegovim okvirima”, stoji u izjavi, prenosi Reuters.
Isti izvori su rekli da će tri evropske sile danas obavijestiti EU o namjeri da pokrenu mehanizam.
Očekuje se da će tokom dana visoki predstavnik EU za spoljnu politiku i bezbjednost Džozef Borel objaviti saopštenje u Evropskom parlamentu u Strazburu.
Prema mehanizmu naznačenom u dogovoru, kako navodi Rojters, EU će obavestiti druge strane – Rusiju i Kinu, kao i sam Iran. Zatim će sve strane imati rok od 15 dana da riješe razlike, mada se on može pomjeriti, ukoliko se sve strane s tim usaglase.
Iran je početkom mjeseca smanjio obaveze prema sporazumu postignutom 2015. godine tako što je objavio da će ukinuti ograničenja u obogaćivanju uranijuma, ali da neće prekidati saradnju sa Međunarodnom agencijom za atomsku energiju (IAEA).
Odluka Irana usledila je nakon što su američke snage ubile generala iranske vojske Kasema Solejmanija u Bagdadu početkom januara.
Nuklearni sporazum, zvaničnog naziva “Zajednički sveobuhvatni plan djelovanja” (JCPOA), potpisalo je 2015. godine pet stalnih članica Vijeća sigurnosti: Sjedinjene Države, Kina, Francuska, Rusija, Velika Britanija, Njemačka plus Evropska unija i Iran.
Sjedinjene Države su, međutim, 2018. godine odlučile da se povuku iz sporazuma, nakon ocjene američkog predsjednika Donalda Trampa da Iran krši duh sporazuma i da nastavljaju da ciljaju ka nuklearnom oružju, što Iran uporno poriče.