Pad Kabula pod vlast talibana i haotični napori međunarodne evakuacije pokazuju da Evropa mora da razvije sopstvene vojne kapacitete, nezavisno od Sjedinjenih Američkih Država, izjavio je visoki predstavnik Evropske unije za spoljne poslove i bezbjednosnu politiku Žozep Borelj.
Borelj je u intervjuu za agenciju AFP rekao da će se evropske države boriti za evakuaciju svojih građana i avganistanskih saveznika prije nego što SAD okončaju operaciju na aerodromu u Kabulu, prenosi France 24.
Nekoliko američkih saveznika zatražilo je od Vašingtona da produži rok za evkauaciju, što je u petak potvrdio generalni sekretar NATO Jens Stoltenberg, jer će bez zaštite 6.000 američkih vojnika na aerodromu u Kabulu evropske operacije možda morati da prestanu.
Šokantan kolaps avganistanske vlade koju je podržavao Zapad, haotični prizori na aerodromu i strahovi da bi nova generacija avganistanskih izbjeglica mogla da pokuša da krene ka Evropi oživjeli su ideje o Evropi koja razvija sredstva za samostalno vojno djelovanje.
Diplomatska misija EU u Kabulu ima 400 lokalnih uposlenika i članova porodica koji bi mogli da emigriraju u Evropu, ali je do sada samo 150 uspjelo da napusti zemlju, iako neki od aviona koje su poslale vojske članica EU lete poluprazni.
Borelj je naveo da su trećinu putnika na letu koji je u subotu stigao u Španiju činili Amerikanci, da je problem pristup aerodromu, jer su veoma jake američke provjere i bezbjednosne mjere, što sprječava prolazak avganistanskog osoblja.
„Žalim zbog načina na koji su se stvari odvijale, ali niko nije tražio mišljenje Evropljana. Neke zemlje će morati sebi da postave pitanja o savezništvu Amerike koja, kako je rekao Džo Bajden, ne želi da vodi tuđe ratove. Evropljani nemaju izbora i moramo se organizovati da se nosimo sa svijetom kakav jeste, a ne sa svijetom o kojem sanjamo“, kazao je Borelj.
Evropska unija već razvija ono što naziva svojim novim „strateškim kompasom“, okvirom koji će omogućiti da 27 država članica, djelujući zajedno, razviju više diplomatske i vojne snage i više onoga što francuski predsjednik Emanuel Makron naziva „strateškom autonomijom“.
Za Borelja to mora uključivati i zajedničke vojne snage.
„Predložićemo da se Uniji obezbijedi snaga od 50.000 ljudi, sposobnih da djeluju u okolnostima kakve vidimo u Avganistanu“, ukazao je Borelj i istakao da će u septembru posjetiti Irak, Tunis i Libiju, a da će „naredna kriza biti u Iraku i Sahelu“.
„Evropa reaguje samo u krizi, a Avganistan bi mogao da je probudi. Došao je trenutak da joj se dodjeli vojna sila sposobna za borbu, ako je potrebno“, zaključio je Borel.