Bivši španski kralj Huan Karlos prvi put je stupio na tlo Španije tek kad je napunio deset godina, a diktator Francisco Franko odabrao ga je za svoga nasljednika.
Ali, umjesto toga, preusmjerio je zemlju prema demokratiji, a u nedjelju se, kako je objavio, povlači iz javnog života, prenosi Hina.
“Vrlo dugačka i potpuna životna priča, kao da ju je dizajnirao arhitekta”, rekao je španski romanopisac Eduardo Mendoza prošle godine.
Rođen prije 81 godinu u Italiji, Huan Karlos, unuk prognanog španskog kralja Alfonsa XIII, biće zapamćen kao onaj koji je prijesto vratio u Kuću Burbona i demokratiju Španiji.
Međutim, kraj njegove 39-godišnje vladavine (1975-2014) narušen je mnogim skandalima, sve do abdikacije u korist svoga sina Felipea VI.
Jednog zimskog dana 1948. godine desetogodišnji dječak, u pratnji vojvode i vikonta, stiže na željezničku stanicu u Lisabonu.
Slučajno ubistvo brata
Mali princ “plave kovrčave kose, boreći se protiv suza”, ukrcava se na voz za Španiju, zemlju koju još ne poznaje, piše Jose Luis de Vilallonga u biografiji Kralj.
Diktator Franko, koji vlada Španijom od pobjede u građanskom ratu 1939. godine, odlučuje da dovede Huan Karlosa.
Njegov otac, Juan de Bourbon, oprezan je oko Frankovog poziva da mu povjeri Huana Karlosa, ali pristaje u nadi da će jednoga dana prijesto biti vraćeno Bourbonima, nakon što je Alfonso XIII pobjegao iz republike 1931. godine.
Udaljen od porodice, Huan Karlosovo djetinjstvo obilježeno je crkvenim procesijama i govorima, gdje je hvalio Frankove snage i pobjedu nad republikanskim “crvenima”.
Kada je napunio 18 godina, slučajno je usmrtio svojeg 14-godišnjeg brata, ustrijelivši ga posred čela dok je bio u posjeti svojim roditeljima u Portugalu, prema biografiji Huan Karlos, koju je napisao britanski istoričar Paul Preston.
Franko se pobrinuo da za tragediju niko ne sazna.
Obrazovan u vojnim školama, Huan Karlos provodi 27 godina u sjenci diktatora, koji ga je možda smatrao sinom kojeg nikada nije imao, ali ga je svejedno držao pod budnim okom policije, kaže Preston.
Kralj svih Španaca
Godine 1962. Huan Karlos se ženi za princezu Sofiju od Grčke, koju je upoznao na krstarenju.
Sedam godina kasnije, Franko ga je imenovao svojim nasljednikom.
Dva dana nakon smrti diktatora, 22. novembra 1975. godine, napokon je preuzeo prijesto svog djeda te postaje Huan Karlos I.
“Godine pojavljivanja s Frankom, potišten i nijem, uzrokovalo je glasine o tome da mu fali znanja, inteligencije i hrabrosti”, napisao je Preston.
No, nije bilo tako.
Kralj je, umjesto očuvanja Frankovog režima, odlučio da zemlju usmjeri ka demokratiji.
Komunistička partija je ozakonjena, politički prestupnici su amnestirani, a nakon slobodnih izbora 1977. godine, proglašen je “kraljem svih Španaca”.
Nakon toga postaje “nacionalni heroj koji je spasio demokratiju”, prema Mendozi.
Kada se u njegovo ime sproveo vojni udar 23. februara 1981. godine, kralj ga uspijeva zaustaviti te je uvjerio zemlju govorom usred noći u nastavak “demokratskih procesa”.
Abdikacija nakon loma kuka
Kada je imao 74 godine, u Bocvani 2012. godine, prilikom lova na slonove, kralj je pao i slomio kuk.
U dubokoj finansijskoj krizi u to vrijeme, Španija saznaje da je bio na luksuznom safariju, koji je platio saudijski preduzetnik, te da je Njemica, koja je bila s njime, zapravo njegova ljubavnica.
Prisiljen je na abdikaciju 2014. godine, “kada je shvatio da mediji sve više objavljuju nepravilnosti u njegovu životu”, poput brojnih tajnih veza “ovog Casanove” ili sumnji u porijeklo njegove imovine, naglasila je autorka Pilar Urbano.
I kao takva, njegova je vladavina okrunjena kao “naporna”, prilično “tužna” i daleko od primjerene, kazala je autorica dvije biografije o bivšoj kraljici Sofiji.
Sada, kaže Urbano, povlačenjem iz javnog života, kada više ne predstavlja krunu, natrag je dobio svoju slobodu, u kojoj je oduvijek uživao “radeći stvari koje mu se sviđaju, ali pod krinkom”.