Svijet više neće biti kao prije, pobijedio Džo Bajden ili Donald Tramp na američkim izborima u utorak, sažeta je ocjena medija i analitičara u Evropskoj uniji koji smatraju da posebno Evropa, ali i svijet, i s Bajdenom moraju računati na činjenicu da je Tramp razbio složene ravnoteže proistekle iz Drugog svjetskog rata.
Evropska unija može očekivati, takođe se smatra, bolje odnose sa Amerikom ako pobijedi Bajden.
Ali Tramp je unio toliki ekonomski, bezbjednosni i poremećaj političkog povjerenja, da Evropljani moraju prihvatiti da će odnosi s Vašingtonom u tom slučaju biti bolji, ali nikako onakvi kao prije Trampa, kako to vidi list francuskih poslovnih krugova “Lezeko”, jer će se, smatraju i drugi evropski analitičari, i s demokratama za kormilom u Bijeloj kući, Amerika i dalje mnogo više baviti svojim interesima i pokušati da “vlada svijetom iz pozadine”, što je doktrina koju je uveo bivši predsjednik Barak Obama i proglasio da je “središte svijeta” i “glavni zalog američke strategije” područje Tihog okeana, a ne više Evropa.
Izrastanje Kine u svjetskog gorostasa, jačanje Rusije, Indije i naročito stasala samosvijest Njemačke da može igrati važnu ulogu u Evropi i svijetu, uz tradicionalno zauzimanje Francuske za “evropski suverenitet”, doveli su do toga da je “svijet naučio da rešava svoje krize ne računajući više na Ameriku”, navodi u uvodniku španski list “Vangvardija”.
Taj list ukazuje na to da “Amerikanci znaju malo i ne zanimaju ih svijet i spoljna politika”, već prije svega kako oni mogu bolje da žive, naročito sad u krizi epidemije korona virusa i ekonomskih i socijalnih nedaća, otud i velika vjerovatnoća da će izvjestan američki izolacionizam ostati i posle izbora.
Britanski “Sandej tajms” podvlači da Tramp “poručuje da je ključna stvar ekonomija i obećava nova radna mjesta” i to deset miliona da bi uzdrmao Bajdenove izglede.
U evropskim medijima su prenijeti i pogledi Rusije, uz zaključak da “Putin više voli Trampa, ali se sprema i na eru Bajdenove vladavine… iako će rusko-američki odnosi ostati loši bez obzira ko pobijedio na izborima”.
“Vašington post” primjećuje da nije samo Tramp kriv za ekonomsku krizu, trgovinski rat, “pukotine” u multilateralizmu, Bregzit, 70 miliona izbjeglica u svijetu, jačanje populista i autoritarnih režima, već piše da je čitav “svijet zapao u istinsku geopolitičku recesiju… a Tramp je samo simptom koji je to ubrzao”.
Ni u jednom osvrtu ili evropskoj analizi se ne spominje kako Tramp i Bajden gledaju na balkanske probleme, ali zato demokratama blizak časopis “Forin polisi” prenosi ocjenu Edvarda Džozefa, profesora Univerziteta Džons Hopkins, koji je u redovima američke armije službovao na Balkanu, a bio i zamjenik šefa misije OEBS-a na Kosovu, da je “Tramp izgubio Balkan”.
Taj američki stručnjak za geopolitiku je napisao za “Forin polisi” da se u suštini ni u doba Trampa nije promijenilo ništa u američkoj politici prema Balkanu još iz vremena bivšeg državnog sekretara SAD Džejmsa Bejkera koji je juna 1991. procijenio da “Amerika u toj borbi nema svog psa” čime je “pomogao da počne nasilan raspad Jugoslavije”, a “slična dinamika je i danas na djelu” – smatra Džozef.