Ambasada Ukrajine u Podgorici obratila se saopštenjem za javnost.
Saopštenje prenosimo u cjelosti
Prema zvaničnim podacima, od 24. februara do 19. marta u ruskoj oružanoj agresiji u Ukrajini ubijeno je 205 djece, a povrijeđeno 367 dece.
Tokom invazije, Rusija krši osnovna prava djece na život i bezbjednost. Rusi pucajući raketama i tenkovima na domove civila ubijaju roditelje i otimaju ukrajinsku djecu na privremeno okupiranim teritorijama Ukrajine.
Prema različitim izvorima, više od 121.000 djece je već prisilno deportovano u Rusku Federaciju (https://www.ukrinform.ua/rubric-ato/3452787-denisova-zaklikae-miznarodni-institucii-vtrutitis-u-situaciu-iz-nezakonnim-vivezennam-ditej-u-rf.html).
To su i siročad i oni koji imaju roditelje. Rusija otima ukrajinsku djecu u 21. veku i nasilno ih deportuje u Vladimirsku, Omsku i Čeljabinsku oblast Rusije i na Sahalin. Dio djece je odvedena iz Mariupolja u Donjeck, a zatim u pravcu Taganroga. Istovremeno, Rusi pokušavaju da opravdaju nezakonitu deportaciju djece navodnom brigom o siročadi koja su napustila Ukrajinu. Međutim, sva siročad zajedno sa sirotištima su centralizovano evakuisana ukrajinskom stranom iz Mariupolja 24-25. februara.
Kremlj se ponovo ponaša na sličan način kao u scenariju iz 2014. godine, kada je stotine djece nasilno uklonjeno sa Krima takozvanim „vozom nade“ za njihovo usvajanje u Rusiji. I sjećamo se da je zbog toga Rusija izbačena iz Evropske mreže ombudsmana za djecu (ENOC).
Trenutno, na Putinovu inicijativu, ruska Državna duma radi na izmjenama zakona kako bi se pojednostavio proces usvajanja. To ukazuje da planiraju da izruče mlade Ukrajince bez „nepotrebnih” provjera i zakonskih normi kako bi sakrili lokaciju i detalje boravka ilegalno deportovane djece. Istovremeno, ako se ova zakonodavna inicijativa sprovede, promjena porodice i vraćanje djece u Ukrajinu postaće gotovo nemoguće.
Štaviše, ovo grubo krši zakone Ukrajine, koji definišu posebnu proceduru za usvajanje ukrajinske dece od strane stranaca u konsultaciji sa Nacionalnom socijalnom službom Ukrajine.
Ovakvi postupci Kremlja su grubo kršenje članova 7. i 21. Konvencije UN o pravima dijeteta, kao i člana 49. Ženevske konvencije o zaštiti civilnih lica u vrijeme rata, koji zabranjuje prisilno ili masovno preseljenje ili deportaciju.
Ipak, najstrašnije je to što Rusi koriste decu kao „živi štit“ od Oružanih snaga. Tako su 11. aprila okupatori u Volnovahi primorali učenike da se vrate u školu u mjesnu školsku zgradu. Uprkos činjenici da su se borbe odvijale veoma blizu, tokom kojih, prema međunarodnom humanitarnom pravu, djeca moraju biti posebno pažljivo zaštićena.
Prema Centru za borbu protiv dezinformacija pri Savjetu za nacionalnu bezbjednost i odbranu Ukrajine, Ruska Federacija takođe koristi deportovanu djecu iz Ukrajine za propagandu i lažiranje. Mediji Kremlja prenose intervjue o djeci deportovanoj iz Ukrajine, koju propagandisti nazivaju špijunima u „specijalnoj operaciji“. Posebno su širili dezinformacione materijale o tome kako „ukrajinski režim, imitirajući Treći Rajh, šalje djecu da se bore“. Putinova propaganda navodno koristi intervjue sa ukrajinskom djecom. Materijali sadrže besmislene citate, pored kojih pseudonovinari dezinformišu da „ova djeca od početka „specijalne operacije“ rade kao špijuni u Ukrajini“. Rusko korišćenje djece u informacionom ratu je još jedno grubo kršenje međunarodnog prava.
Osim toga, Rusija planira da uspostavi posebne kampove na državnom nivou za deportovanu ukrajinsku decu kako bi naučila ruski. Biće namjenjeni deci koja slabo vladaju jezikom zemlje agresora i ne mogu da uče u ruskim školama.
Istovremeno, mnogi stručnjaci ukazuju na sljedeće ciljeve ilegalne deportacije ukrajinske djece, koje ima Rusija:
– formiranje i priprema ljudskih resursa za rusku vojsku i ostale bezbjednosne resore;
– rješavanje sopstvenih demografskih problema;
– stvaranje rezerve ideološki obrađenih, „ispravnih“ Ukrajinaca, koji će se dalje uključiti u formiranje okupatorske vlasti na okupiranim teritorijama (neka nova vrsta „janičara“ iz starih osmanlijskih vremena);
Ovakve akcije Kremlja mogu se opisati kao „otmica“, što zahtjeva hitan i odlučan odgovor međunarodne zajednice. S tim u vezi, Ukrajina poziva Komitet UN za prava djece, Komitet UN za ljudska prava, Globalnu alijansu nacionalnih institucija za ljudska prava (GANHRI) da preduzmu sve moguće mjere da spriječe dalju ilegalnu deportaciju ukrajinske djece u Rusiju, i da promoviše povratak djece odvedene na teritoriju Ruske Federacije u bezbjedna područja Ukrajine.