“Projekat restart”- Premijer liga stigla je i da brendira plan povratka na teren u najglamuroznijem i najunosnijem fudbalskom takmičenju planete. NBA je takođe saopštila, da ima interni dokument povratka igri.
Skoro dva mjeseca od početka pandemije, nijedan od tih planova nije konačan. Svaki prati neizvijesnost i to je odraz nove globalne realnosti.
“Vrhunskom sportu je potreban povratak, ali prije i više od svega, potreban je osjećaj da se bilo šta ne smije požurivati” – napisao je prije nekoliko dana u autorskom tekstu jedan od urednika sportske sekcije londonskog Tajmsa Henri Vinter. U trenucima kada datumi povratka ne terene, makar treninzima, trepere u neizvijesnosti – planetarna sportska javnost je sudionik, akter. I potrebna je, u situaciji koja je po svemu jedinstvena.
Za kolektivni sport je situacija vrlo jasna: nema modela, iskustva, koje bi se moglo uporediti sa ovom, dugoročnom pauzom bez takmičenja zbog korona virusa. A prostor za eventualne propuste u sprovođenju namjera za povratak na teren je minimalan. Greške mogu imati nesagledive posljedice. I zato je toliko drugačijih mišljenja, bojazni, stavova – i toliko kakafonije u planetarnoj javnosti. Kroz primjere planova najvećih sportskih takmičenja, zato valja pokušati da se gordijev čvor zvani globalni “Projekat restart”, donekle raspetlja.
Fudbalska Premijer liga je apsolutno u fokusu, jer kao finansijski najunosnije takmičenje trenutno ide najdalje i najsmelije u planovima za povratak. A plan takmičenja, da od 13. juna krene sa odigravanjem posljednjih devet kola, dočekan je negodovanjem klubova.
Situacija u ligi je otprilike: šest vodećih klubova insistira da se igra (jer bi ih prekid takmičenja koštao previše, neke i više od 100 miliona eura). Svi ostali su skeptični, a Premijer liga pokušava da odobrovolji one iz donjeg dijela tabele “klimavim” obećanjem da neće biti ispadanja u Čempionšip… Što ne mogu da obećaju – jer se oko toga već pita Fudbalska asocijacija Engleske, kao zasebno tijelo.
Sastanak čelnika lige sa predstavnicima klubova nije donio konkretne rezultate u petak. Neimenovani čelnici većine premijerligaša (niko ne želi da javno ističe mišljenja, od straha od optužbi za nedovoljno takmičarskog motiva) negoduju jer je planirano da se igra na neutralnim terenima. Premijer liga je jasna – nijesu svi stadioni bezbijedni od korone za održavanje mečeva pred praznim tribinama. Predložili su da se igra i na ,,Vembliju, stadionu reprezentacije… Klubovi vjeruju da to ugrožava integritet takmičenja – ali i strahuju da je nekoliko sedmica pretjerano kratak period za treninge. Da će neki timovi očigledno biti povlašćeni u odnosu na druge, jer imaju bolje uslove za rad i mečeve…
I da, konačno, nije pristojno organizovati fudbalske mečeve dok zvanično traje period pandemijske opasnosti.
Zasad se zna, da bi utakmicama trebalo da prisustvuje oko 300 osoba (interesantno, većina mjesta bila bi rezervisana za novinare, od 180 do 230). Da će sve ekipe i osoblje timova biti testirani na korona virus (zbog čega se takođe negoduje, jer u Britaniji ima mnogo onih građana kojima su ti testovi potrebniji). Da će biti obezbijeđeno 40.000 testova – a da će testiranja biti obavljana dva puta sedmično… I da će, interesantno, igračima biti zabranjeno – da tokom treninga ili meča pljuju na terenu.
I konačno, ono ključno: jedan Jedini zaraženi u ligi prekida takmičenje, nakon restarta. Eto o koliko tankoj liniji visi “Projekat Restart”!
U Italiji i Španiji, ligama koje fudbalski jesu na nivou ostrvske, ali organizaciono ne na snazi je još veće negodovanje klubova, ali iz drugih razloga. Prvo zbog toga, što se same lige i čelnici Serije A i Primere nijesu dovoljno uključili u odlučivanje. Umjesto njih, učinio je to državni vrh – objavom da individualni treninzi u timskim objektima kreću od 4. maja. A kolektivni od 18. maja, naravno uz povoljne epidemiološke uslove. Ekipe se sa razlogom pitaju – po čemu se individualni trening igrača u timskim prostorijama razlikuje suštinski od individualnog treninga u kućnim uslovima. Jako važno, ko će garantovati dezinfekciju, u svakodnevnom ritmu, u trening centrima i na stadionima. Kako će se igrati u junu i julu, kada će nastupiti period evropskih takmičenja, da li će ekipe u avgustu i septembru period odmora i priprema za narednu sezonu… Iz Italije je poruka jasna – svima se igra, ali što prije.
Previše je otvorenih pitanja ostalo u fudbalu, a medicina i struka ne nude jasne odgovore. Prijedlog da se do kraja sezone dozvoli pet izmjena za ekipe po meču je interesantan, ali može se tumačiti i kao udar na regularnost takmičenja i promjenu fudbalskih pravila usred sezone! A sve što medicina, sa pravom, trenutno može da kaže -ispred bilo kog takmičarskog ili finansijskog motiva mora biti zdravlje svih aktera.
NBA je kao primjer vrhunskog profesionalnog američkog sporta otišla korak dalje – i ponudila neka konkretna rješenja, makar za period individualnih treninga u dvoranama, koji slijedi od početka maja. Igrači i svi angažovani u klubovima biće obavezni da nose rukavice i maske od momenta kad izadju iz svojih domova osim, naravno, na samom sportskom borilištu, tokom meča i treninga. Takođe će se obezbijediti brojna testiranja (biće naručeno oko 15.000 testova), dezinfekcije borilišta i svih klupskih prostorija biće redovne i strogo kontrolisane. Treneri i svi zaposleni u klubu moraće da održavaju tri metra distance od igrača«. Model takmičenja još nije poznat.
U Evropi činije sa konkretnim planovima za restart trenutno najdalje otišla španska ACB liga. Pored plana skraćene sezone u jednoj dvorani sa 12 timova, tražiće se veliki broj testova, mjere sigurnosti… Jedna od zemalja najteže pogođenih korona virusom ne želi da prepusti bilo šta slučaju. O tome kada će se moći krenuti sa kolektivnim treninzima, naravno i sa ligom – ni govora u NBA. Opominjuća je i mračna slika, činjenica da se u brojnim ligama (poput Kine) trenira individualno već odavno (na primjer od kraja marta), a da dozvola za timske treninge još nema…
U ostalim kolektivnim sportovima, konkretnih rješenja i smjernica prosto još nema osim, naravno, odluka onih koji su “prelomili” da definitivno prekidaju takmičenja. Interesantna studija pravljena je u Italiji – po kojoj su organizova-njem takmičenja na borilištima, samom prirodom sporta najmanje ugroženi vaterpolisti, a najviše košarkaši.
Tako kontinentalna takmičenja u rukometu, odbojci, vaterpolu – kao da čekaju rješenja iz onih finansijski moćnijih, samim tim i ovom situacijom dodatno opterećenih sportova i liga. Ili, prosto rečeno čekaće se da sa konkretnim rješenjima za “restart” izađu fudbalska Liga šampiona, Premijer liga, NBA… I pratiće se najpozitivniji primjeri.
Naravno, veliki problem je vremenski cajknot Do kada je jasan rok da se ova sezona mora završiti? Kada treba najkasnije da krene naredna? Do kada ima smisla odlagati? Kako riješiti potencijalno preklapanje velikog broja takmičenja, što je poseban i već istaknut problem u košarci (jasno na primjeru Evrolige koja planira eventualni start 4. jula – a španska ACB liga igraće se do 10. jula).
Zato, za period narednih sedmica, planetarnom sportu treba prije svega poželjeti -više jasnoće i konkretnosti.
Sat za kompletiranje ove sezone polako otkucava za brojne sportove, sa potencijalno razornim finansijskim posljedicama. U novoj planetarnoj realnosti, makar djeluje utješno što i sa adresa najmoćnijih, svi u glas poručuju: ima mnogo toga važnijeg i skupljeg, od finansijskog interesa.
Odluka je Nacionalnog koordinacionog tijala, da će o dozvoljavanju treninga ekipa u kolektivnim sportovima raspravljati ne prije 10. maja. Ukoliko odluka bude pozitivna, timovi bi mogli oko 17. maja krenuti u ,,kontrolisane“ kolektivne treninge. I u tom slučaju, realno bi bilo očekivati da ekipe budu spremne da nastupaju sredinom juna.
Što se samih takmičenja tiče – skoro svi nacionalni savezi su u svojevrnom ,,stend baj“ režimu, bez konkretnih informacija i smjernica od internacionalnih organizacija. Sastanak u vezi košarkaških takmičenja biće održan u Košarkaškom savezu Crne Gore, najvjerovatnije ove sedmce.
Jedino je Fudbalski savez Crne Gore dobio, iz ,,het-trik“ fonda Uefe, 4,3 miliona eura za ,,popravak“ štete izazvane pandemijom. Novac se mora potrošiti namjenski – a FSCG do kraja maja (od 25. do 27.) mora odlučiti, da li će se nacionalni šampionat igrati tokom ljeta, ili ne…