Piše: Mirza Šabović, član plavskog odbora Socijaldemokratske partije
Na stotine rješenja o razrješavanju direktora u vaspitno obrazovnim ustanovama širom Crne Gore, na koja je svoj potpis stavila ministarka Bratić, nezakonita su iz više razloga i mogu u ozbiljnoj mjeri, kroz eventualne sudske postupke, opteretiti državni budžet.
Radi se o tipskim, odnosno šablonskim rješenjima, gdje se kao razlog za razrješavanje direktora u dispozitivu rješenja, u stavu prvom, navodi “da imenovani ne izvršava svoje radne zadatke, odnosno vrši povredu radne obaveze”.
Ukoliko analiziramo sporna rješenja kao pravne akte, zaključićemo da ista sadrže veliki broj formalnih nedostataka, međutim ono što ih čini nezakonitim jeste suštinsko pravna dimenzija.
Naime, cjelishodnost ovakvih rješenja je dovedena u pitanje, odnosno sama osnovanost (možemo slobodno reći) generalnog razrješavanja bez bliže određenih činjenica, uslova ili kriterijuma, već se po identičnom principu tretiraju skoro svi razriješeni direktori, odnosno pomoćnici istih.
Prvo pitanje koje se nameće je sama definicija radne obaveze, te na koji način su pravni savjetnici ministarke Bratić utvrdili da je došlo do povrede iste, odnosno neizvršavanja radnih zadataka, kako to stoji u spornim rješenjima.
Jedini pravno utemeljeni način koji bi u činjeničnom i formalnom smislu potkrijepio ovakva rješenja bio bi da je u konkretnom slučaju Ministarstvo prosvjete, nakon saznanja da je došlo do navodne povrede radne obaveze od strane direktora koji ne izvršava radne zadatke, bez odlaganja angažovalo nadležnu inspekciju koja bi putem inspekcijskog nadzora utvrdila i konstatovala određene propuste u radu, na čemu bi kasnije i počivalo rješenje Ministarstva, međutim, ono što se u praksi desilo je to da je Ministarstvo utvrdilo da je povreda radne obaveze odnosno neizvršavanje radnih zadataka učinjeno tako što nije inicirana izmjena upravnog odbora (koja je u procesnom smislu takođe sporna) iako je samo Ministarstvo propustilo svoju obavezu da delegira svog predstavnika u organu upravljanja javne ustanove, pa se tako u smislu odgovornosti na teret bivšim direktorima stavlja i ono što nije bilo u okvirima njihovih nadležnosti.
Pitanje koje se takođe nameće sa pravnog aspekta je sam postupak utvrđivanja povrede radne obaveze, te uloge koju bi trebala da ima nadležna prosvjetna inspekcija, iako u članu 83 stav 1 tačka 4 Opšteg zakona o obrazovanju i vaspitanju, stoji da se direktor može razriješiti ako ne izvršava radne zadatke odnosno vrši povredu radne obaveze, sporne su, ili nedostaju odlučne činjenice u ovakvim pravnim radnjama koje kao posledicu imaju razrješavnje direktora.
Utvrđivanje odlučnih činjenica ne smije i ne može nikada biti diskreciono pravo bilo kojeg ministra pa ni Bratićke, posebno kada je krajnji cilj nezakonito razrješavanje na stotine direktora, kroz formu bahatosti koja za cilj ima isključivo političku agendu. Kako je evidentno sa aspekta pravne nauke da su ovakva rješenja neodrživa na procesnom terenu,ali i na suštinskom zbog nedostataka odlučnih činjenica te i zbog pogrešne primjene materijalnog prava, građani Crne Gore će morati da finansiraju pravne vratolomije Ministarke Bratić i da obeštećuju direktore širom Crne Gore.