Bivši direktor Fonda za zdravstveno osiguranje Sead Čirgić za CdM kaže da je govoriti o uspjehu programa Evropa sad u prvom mjesecu njegove primjene nastavak populističke priče stranke u osnivanju.
Podsjetimo, odlazeći ministar finansija i socijalnog staranja Milojko Spajić poručio je juče da je program Evropa sad uspio i potpuno je održiv, te da su to pokazali podaci MONSTATA o prosječnoj plati za januar.
Čirgić na sve ovo jasno kaže da je u ekonomiji, a to ministru nije nepoznato, efekte određenih mjera možemo znati nakon određenog vremenskog perioda, konkretno održivost programa Evropa sad izvjesno znaćemo krajem trećeg i početkom četvrtog kvartala ove godine.
“Zna ministar i da povećanje zarada i prosjek januarske zarade od 686 eura nije rezultat rasta crnogorske ekonomije, rasta produktivnosti, novih investicija, već doprinosa za zdravstvo. Najvećem broju građana povećanje je upravo iznos doprinosa koji su iz bruto zarada izdvajali za zdravstvo. Iz tog razloga penzioneri su zaboravljeni, jer oni nisu imali izdvajanja za doprinose za zdravstvo odnosno imaju obračun neto penzija. I naravno za jedan dio građana povećanje se crpi iz “tajnog, ali organizovanog” zaduženja, ali mnogo bi bilo i za penzionere. Kako bi se ovaj uspjeh potkrijepio plasiraju se podaci o ostvarenim prihodima iznad plana, ali ono što brine nikako da čujemo kakvo je kretanje planiranih rashoda i deficita”, navodi on.
Čirgić pita – Zašto se to ne prezentuje, krije?
Ističe da se, međutim, ne može sakriti da će se program Evropa sad slomiti o zdravstvenom sistemu. Posljedično i na ostale sisteme.
“Da podsjetim, zdravstveni sistem je ostavljen bez 70 odsto izvornih prihoda koji su usmjereni na povećanje zarade, a ako bude dobra turistička sezona i manje sive ekonomije biće i za zdravstvo novca. Da, vjerovali ili ne, ako bude. Da već sada nema dovoljno sredstava poznato je ministru, ali to mu ne smeta da program Evropa sad proglasi uspjehom. To je vjerovatno prvi projekat u istoriji ekonomije koji je uspio brzinom misli. No cilj ovog teksta je da upozori na bazi dostupnih podataka, (budžeta FZO, izvršenja budžeta za 2021.god.,od 324 miliona eura, što je više za 21 milion eura od plana iako nijednom javnost o tome nije obaviještena, neizmirenih obaveza…) na opasnost po zdravstveni sistem”, navodi sagovornik CdM-a.
Čirgić upozorava da, prema procjeni rađenoj na bazi navedenog, ukoliko se ne preduzmu potrebne mjere od strane MF, zadnje fakture koje će zdravstveni sistem moći da izmiri za ljekove i medicinska sredstva biće majske, u najboljem slučaju junske( i to pod uslovom dobre sezone).
“Ovu tvrdnju potkrijepiću činjenicama kod jedne pozicije, a slično je i sa ostalim. Naime, potrošnja ljekova kod privatnih apoteka u 2021.god., bila je oko 26 miliona eura, dok su ostale ukupne neizmirene obaveze na 31.12.2021.god., oko devet miliona. Budžetom za ovu godinu za navedeno je planiran iznos od 14 miliona eura. Dakle planirano je u ovoj godini manje 12 milion u odnosu na potrošnju iz prošle godine i kad dodamo neizmirene obaveze devet miliona dobijamo minus od čak 21 milion. Od tog iznosa iz budžeta je plaćeno u januaru sa pozicije neizmirene obaveze iz prethodnog perioda iznos od oko sedam miliona, što konačno daje nedostatak sredstava samo za jednu poziciju od 14 miliona. To odgovara potrošnji od šest i po mjeseci, odnosno zdravstveni sistem neće imati sredstava da finansira ljekove i medicinska sredstva za taj period”, jasan je on.
Na kraju, Čirgić konstatuje da to znači da ćemo tokom trećeg kvartala i početkom četvrtog imati zdravstveni sistem pred kolapsom, što već sada zahtjeva od MF planiranje mjera da bi se to preduprijedilo.
“Ono što neminovno slijedi kao rezultat programa Evropa sad jeste dalje zaduženje čime gubimo u sve većoj mjeri ekonomsku samostalnost. Hoću da vjerujem da to nije cilj i pozivam da se umjesto populizmom i zapošljavanjem po krivini počne baviti realnim izazovima”, zaključio je Čirgić u izjavi za CdM.