Ovo je neobično ostrvo“, kaže Janis za “Gardijan“ i nakon male pauze nastavi – “Mi smo malo drugačiji od naših komšija“.
Janis, vlasnik kafeterije je u pravu. Leros jeste neobičan, ali na dobar način. Nalazi se samo nekoliko milja od Turske, još bliže Kosu i Rodosu koji bilježe milione turista i pripada grupi ostrva Dodekanez. A nije ni upola popularan kao njegov komšiluk! Da, nikada se nije našao na radaru stranaca što je sramota jer ima sve što je potrebno jednom grčkom ostrvu – plaže, ribarska sela, taverne i nevjerovatnu istoriju. Za to možemo zahvaliti Musoliniju.
Italijani su, takoreći, zgrabili ostrva u Dodekanezu, a Musolini je ulagao novac i cement u Leros, tačnije grad Portolađo kako bi od njega stvorio idealnu bazu za svoje imperijalističke ambicije.
Najbolji je primjer italijanske arhitekture racionalizma i fašizma koju su predvodili Armando Bernabiti i Rodolfo Petrako. Raskošne pukovničke vile, stambeni blokovi za nižu klasu i arhitektura grada ostali su netaknuti i 100 godina kasnije. Šetajući Lerosom nije neobično da zamislite italijanske vojnike i mornare kako paradiraju širokim bulevarima. Takođe, u Drugom svjetskom ratu bio je jedna od najvećih vojnih luka, pa ne čudi što ga milioni turista nijesu smatrali destinacijom za odmor.
U Musolinijevim vojnim barakama potom su se nalazili grčki politički zarobljenici koji su prkosili diktaturi, a onda su na istom mjestu bile mentalne bolnice. Trenutno se tu nalazi kamp za izbjeglice. Upravo su te građevine dale poslove lokalcima, pa im turizam nije bio u prvom planu.
Grad je nakon oslobođenja grada 1947. godine preimenovan u Laki, ali se nije mnogo mijenjao tjerajući stanovnike da ga vole takvim kakav jeste.
Ipak, vremena su se promijenila, a ostrvo je danas počelo da se okreće turizmu – predivne plaže, rajsko more u najljepšem delu Egejskog mora, romantične taverne samo su deo filmske scenografije kojom ostrvo odiše.
Možda je Musolini odavno otišao sa ostrva, ali je italijanski duh i te kako prisutan. A priznaćete, spoj Italije i Grčke ne može biti loša kombinacija…
izvor B92.net,