Kad je TV Titograd objavila sa nikšićkog mitinga parolu “Hoćemo Ruse” to je iskorišćeno za smjenu rukovodstva televizije, a kasnija zvanična interpretacija događaja se svela da je autentična parola glasila: “Hoćemo gusle”. Tako je “stara vlast” potkopala sebe.
Nakon Podgorice održani su “mitinzi solidarnosti” u Nikšiću i Cetinju. Miting u Nikšiću (18. septembar 1988.) ostaće upamćen po buri koja se podigla oko jednog uzvika, za koji nije dokazano je li ili nije izgovaran: “Hoćemo Ruse”, što se ubrzo, veoma smišljeno, pretvorilo u hajku, a potom i uklanjanje clelokupne uređivačke garniture u Televiziji Titograd koja je, kako su tada s razlogom procjenjivali punktovi “događanja naroda” u Crnoj Gori, bila velika smetnja informativnoj okupaciji Crne Gore.
Tako je “stara vlast” kupovala vrijeme za svoj opstanak, a nakon što su ostavke podnijeli: Rajko Cerović (glavni urednik), Branko Vojičić (odgovorni urednik) i Esad Kočan (zamjenik odgovornog urednika) krajem novembra 1988, vrata TV Titograd za rušenje Jugoslavije bila su širom otvorena.
Povodom izvještaja Televizije Titograd (pošto je bila nedjelja, izvještaj je emitovan u Dnevniku TV Prištine, koja je toga dana bila dežurni centar za JRT) i “Pobjede”, da se na nikšićkom mitingu čulo i klicanje “Hoćemo Ruse”, odmah je pokrenuta lavina reagovanja, jer je to značilo traženje pomoći spolja; poslije Informbiroa, ponovo – veleizdaja!
Prvo iz Nikšića, gdje je preslušan snimak Radio Nikšića, koji je direktno prenosio cijeli tok mitinga i u čijoj se redakciji nalazio jedan od punktova za mitingovanje po Crnoj Gori. Uzvikivanje “Hoćemo Ruse” nije pronađeno na snimku.
To je bilo dovoljno da Boro Vušović, direktor nikšićkog informativnog centra, a nakon “januarskog prevrata” predsjednik nikšićke SO, na sjednici Opštinske konferencije Socijalističkog saveza otpuži uređivačku garnituru TV Titograd, za “okorele zelenaše”, da su oni to podmetnuli da bi kompromitovali cijeli miting, što je potom, po oprobanom receptu, dobilo veliki politički rep u beogradskoj štampi. Nikšićki društveno-politički organi javnosti su rekli da se radilo o skandiranju “Hoćemo gusle”, zatraživši da odgovorni zbog tog propusta odgovaraju.
Sa nikšićkog mitinga izvještavala su dva novinara TV Titograd (Dragan Božović i Boro Labudović). Prvi je uradio izvještaj, a drugi se u cjelini složio sa njim, a obojica – da je bilo klicanja “Hoćemo Ruse”. Kako je prvu verziju toga izvještaja pregledala i odobrila urednica Unutrašnjo-političke rubrike Dragica Miljanović, a tek potom uređivački tim, nije bilo sumnje da je parola podmetnuta ili unesena nekom uređivačkom intervencijom, jedino je postojala dilema: može li se to dokumentovati snimkom sa 12 kaseta donesenih iz Nikšića?
Naknadnim pregledom nije na snimljenom materijalu bilo potvrde da je bilo takvog klicanja, što automatski nije značilo da klicanja nije bilo. Kako će novinari koji izvještavaju za listove, a koriste papir i olovku, dokazati da su na jednom skupu čuli ove ili one uzvike i parole? A policija nikada nije saopštila da li posjeduje te snimke.
Fantom-parola, za koju se tvrdilo da je namjerno ubačena, podigla je strasti i u samoj TV Titograd, donekle i “Pobjedi” gdje su tvrdili da su je ubacili u svoj izvještaj na osnovu TV priloga. To je doprinijelo da porastu ambicije jednoj grupi novinara i urednika, koji su u novostvorenoj atmosferi vidjeli šansu za sebe.
Koliko je to nekima bila opsesija, pokazuje podatak da je TV Beograd, udarna pesnica Miloševićeve “AB” kontrarevolucije, u svakom momentu imala informaciju o “stanju duha” u crnogorskoj TV, pa i tome da prilikom naknadnog pregleda, klicanje “Hoćemo Ruse” nije pronađeno na snimljenom materijalu.
I Mirošlav Šolević se uključio u cijelo zamešateljstvo, tvrdnjom da je parola izmišljena i namjerno lansirana u “Pobjedi” i Televiziji. Šolević kaže da je to priča u stilu “kuca laje – vjetar nosi”, te da će oni ponovo doći u Titograd, ali da tada neće biti ćiri bu ćiri ba”.
Ističe da nema potrebe da se brani od “seljačke novine” i crnogorske “Zeri i populit”, ali da će zvati predsjednika Socijalističkog saveza i zahtijevati demanti. Crnogorsko rukovodstvo, posredstvom Republičke konferencije Socijalističkog saveza sa Ramiz Bamburom na čelu, u početku je slalo signale uređivačkoj garnituri TV Titograd da se, što je moguće efektnije, oslobode balasta parole “Hoćemo Ruse”, tako što se objaviti da se radi o novinarskom previdu. Kasnije je vršen pritisak da se tako postupi, čak je, nakon što je uredništvo odbilo da žrtvuje svoje novinare i pospe se pepelom, to isto rukovodstvo, ocijenilo da se radi o “grubom previdu” i zatražilo odgovornost, odbacivši kvalifikciju da se radi o “okorelim zelenašima”.
Uslijedili su iscpljujući maratonski redakcijski i partijski sastanci, na kojima su do detalja pretresene sve činjenice i nedvosmisleno utvrđeno da paraola nije namjerno smišljena, ali da TV ne raspolaže tonskim ili video snimkom koji bi to potvrdio, pa je odlučeno da se javnosti tako i kaže. To, međutim, akterima “događanja naroda” nije bilo dovoljno i nijesu se zaustavljali sve dok garnitura tadašnjih urednika nije podnijela ostavku. Na tome se nijesu zaustavili sve dok nijesu srušili i crnogorsku vlast u januarskom prevratu.
Zanimljivo: nakon nikšićkog mitinga zagrebački nedjeljnik “Danas” samo u jednom broju objavio je pet priloga u kojima je temeljno uporište za njihovu sadržinu bila parola “Hoćemo Ruse”. U jednom, njegov autor, koji nije bio u Nikšiću, piše: “Uzvikivanje ove parole nadjačalo je u jednom trenutku sve ostalo što je uzvikivala masa”! Bilo je to vrijeme kada je štampa, kako u Srbiji, tako i u Hrvatskoj, propagandnim manirima širila svoje “istine”.
No, neke novinarske kolege smatraju da se radilo o nesporazumu, pa je bilo raznih verzija. U jednom momentu dok je govorio Rajko Anđelić, došlo je do kvara na mikrofonu. Tehničari su osposobljavali ozvučenje, a Anđelić je stajao na bini osjećajući se nelagodno zbog toga što je morao da prekine govor. U njegovoj blizini stojao je jedan od učesnika mitinga sa gulama pa je neko iz mase viknuo “Dajte mu gusle, dajte mu gusle”, a potom je skandirano “Hoćemo gusle”. Drugi su bili ubijeđeni da je uzvikivano “Hoćemo Ruse” na pojavljivanje mitingaša profesora Slobodana Vujačića, koji je stradao po “IB” liniji, a koji važi za rusofila i zdušno je, od prvog momenta, podržavao Miloševića.
izvor rtcg.me