PORNOGRAFIJA ”KOSOVSKOG BOJA” Propagandni začetak moderne velikosrpske mitomanije

Piše: Balša Knežević

Srpska politička priča posljednjih 30 godina ne može se zamisliti bez jakog upliva nacionalizma zasnovanog na svetosavsko-nacističkoj ideologiji Nikolaja Velimirovića i Dimitrija Ljotića, kosovskoj mitomaniji i šizofrenom osjećaju da su baš Srbi odabrani narod.

Čini se da je od tog ljotićevsko-velimirovićevskog nacionalističkog baruta ekipa iz SANU, bezbjednosnih i vojno-bezbjednosnih službi, uz jak upliv desničarskih kriminogenih elemenata i političkog radikalizma napravila etničku bombu koja je devedesetih eksplodirala.

Posljedice je osjetio čitav region, a Srbija se nikad nije oslobodila klerofašističkih podvižnika koji i dalje vode glavnu riječ na političkoj, bezbjednosnoj, vjerskoj i propagandnoj sceni.

Otrovna propaganda

Dobrica Ćosić, književnik, jedan od idejnih tvoraca takozvanog Memoranduma SANU koji važi za „oca srpske nacije“, u napadu iskrenosti i očiglednog sagledavanja činjenica napisao je u svom djelu “Deobe” – „laž je srpski državni interes”. A napisao je uz to i da je „laž u samom biću Srbina“. Ćosić je ovim riječima pogodio u samu srž nacionalističke problematike, koja iako ima jaku bazu u vojnim, bezbjednosnim, političkim i vjerskim institucijama, ne bi mogla da opstane niti da širi svoj maligni uticaj bez otrovne propagandne žaoke.

Crna Gora i Crnogorci na svojoj koži već godinama osjećaju kako je to kad propagandna batina laži, manipulacija i etiketiranja, tretnuno oličena u beogradskim tabloidima, udara beskrupulozno iz svih raspoloživih oružja.

Međutim, beogradski tabloidi su samo vrhunac govora mržnje, remek-djelo morbidne propagande iza kojih stoje politički, klerofašistički i bezbjednosno-objavještajni bastioni nacionalističkog taloga laži i manipulacija.

Ideološka matrica ovih zlokobnih centara je jasna – Srbi su božiji narod, stradalnici i nosioci iskrene Hristove poruke koja je otjelotvorena kroz svetosavlje, a u tom kontekstu Crnogorci, kao izmišljeni narod, vještačka tvorevina opakih komunističkih ideologa, jednostavno su trn u oku. Što se tiče svetosavskog nacionalizma Crnogorci ne treba da postoje, i to je matrica koju su javno propagirali gotovo svi visoki funkcioneri Svetosavskog kulta krvi i tla.

Začetak moderne mitomanije

Iako je propaganda laži, etiketiranja i nacionalnog omalovažavanja u Beogradu dovedena do gnusnog savršenstva, trebamo se vratiti u prošlost da bi dijagnostifikovali kulturološki momenat kada je velikosrpski, kosovsko-mitomaski narativ ušao u mejnstrim.

Presudni momenat koji je na zilotsko svetosavlje i militarističku kosovsku mitomaniju djelovao kao jaka injekcija propagandnih steorida je film – ”Boj na Kosovu” iz  1989.  godine. Ovaj veličanstveni monstrum velikosrpske propagande predstavlja političko-obavještajni uradak na kojem bi pozavidjeli i naveći propagandisti nacističke Njemačke ili Staljinovog režima.

Revija kiča, šunda, jeftine zilotske patetike i svetosavskog mučeništva, učinili su da ovaj film, odnosno propagandni uradak, postane začetak apoteoze moderne mitomanije i laži koja je iznjedrila čitavu jednu nacionalističku subkulturu desničara u svim mjestima u regionu nastanjenim srpskim stanovništvom.

”Boj na Kosovu” je bio igrani manifest u čijem je stvaranju učestvovala gotovo najbolja glumačka ekipa sa prostora bivše SFRJ. Sjajan tim glumaca utopljen u kaljugu mitomanske patetike odradio je svoj posao, a desničari su nakon emitovanja filma dobili poziv da iz socijalno-kulturološkog podzemlja dođu u politički mejnstrim i nijedna vlast u Srbiji još od 1989. godine ne može da se zamisli bez intenzivnog upliva tvrdokornog nacionalizma.

Remek-djelo mitomanske patetike

Pomenuti mitomanski spektakl osim što je prekretnica ka modernom dobu propagande, predstavlja svojevrsnu podlogu ”pravoslavnog stradalništva” na koju su nakalemljena propagandna dejstva 90-ih, ratnohuškakanja, govor mržnje, politika genocida, dejstva vjerskih insitiucija u službi ratnih zločina…  Ukratko – imali smo ideološku i kulturološku podlogu za sve što je u regionu uslijedilo nakon 1990. godine.

Motivi iz samog filma ”Boj na Kosovu”, koliko god to zastrašujuće zvučalo, prožimaju javni diskurs i političko djelovanje svetosavskih snaga u Crnoj Gori i dan danas.

Film iz 1989. godine počinje scenama Srbije iz 14. vijeka, a kao centralna tema prikazan je slijepi pop Teofan koji se krsti dok u pozadini čujemo vjerske melose, burikanje ljudi u mantijama uz lupnjavu crkvenih zvona. Scene gotovo identične onima iz filma, koje su bile prikladne za 14. vijek, građani Crne Gore na zaprepašćenje čitavog civilizovanog svijeta, gledali su veći dio 2020. godine kada su se na ulicama odvijale političke litije u organizaciji Svetosavske crkve.

Čitav film ”Boj na Kosovu” prožet je motivima i koreografijom koju su kasnije u političke svrhe upotrijebili organizatori litija u Crnoj Gori – nesrazmjerno veliki krstovi, srpske zastave, crkvene zastave, tamjan, masne brade…

Propagandno utvrđivanje ideologije stradanja i velikodržavlja

U ovom antologijskom propagandnom uratku, osim morbidne vjerske patetike, dijalozi glavnih junaka prožeti su kosovskom mitomanijom i svetosavskim mazohizmom koji su danas glavni motivi retorike političkih funkcionera u službi velikosrpske ideologije i njihovih podržavalaca.

Već prva scena u filmu je u službi stimulisanja svetosavske mitomanije o kosovskom stradalništvu: Pop Teofan, koga tumači legendarni Predrag Pepi Laković u razgovoru sa putnikom iznosi ”duboku duhovnu” poruku:

”Danas u Srbiji nema puta bez na Kosovo ili sa Kosova”

Nakon što je Kosovo u filmu predstavljeno kao ”sveta Srpska zemlja”, ”srpski Jerusalim” u koju vode svi putevi srpstva, na građenje mitomanske palate nadovezuje se lik Cara Lazara Hrebeljanovića kojeg tumači još jedna glumačka legenda – Miloš Žutić:

”Srbija se za vreme Cara Dušana ogledala u vodama tri mora, a nakon njegove smrti ostade nam Pomoravlje”, kazao je Žutić (Car Lazar) sjetnim glasom na samom početku  filma u razgovoru sa knjeginjom Milicom.

Već u ta dva kadra propagandisti koji stoje iza ovog uratka udarili su temelj ideologije stradanja i velikodržavlja pod sloganom –  Kosovo je sveta zemlja, Srbi moraju da stradaju u borbi sa cijelim svijetom da bi ostvarili svoj zavjet Dušanovog carstva i kosovskog mita.

Mučenička atmosfera stradanja kroz koju treba da prođe ”sveti srpski narod” nadograđuje se kroz čitav film kroz probrane iskaze kao što su:

‘‘Biće to naše veliko stradanje”, ”Stradaćemo i ovako i onako”, ”I ja ću na Kosovo i ja želim da me bog prema stradanju nagradi”, ”Blizu je mrak iz koga mislimo da smo pobjegli”, ”Zemlja se raspada a Turci nadiru”, ”Kosovo nema cenu osim najskuplje”…

Ovakve i slične rečenice javljaju se kroz čitav film i u nekoj simboličkoj ravni predstavljaju pripremu unesrećenog srpskog naroda za ono što je uslijedilo nakon 1989. godine. U stvarnom životu, ne u filmu,

Veličanje kosovskog mita

Da je cilj  propagadnog uratka kodnog imena ”Boj na Kosovu ” bio da se srpski narod dovede u rang Jevreja, odnosno probranog naroda, a da se Kosovo predstavi kao njihova sveta zemlja, srpski Jerusalim, jasno je iz daljih dijaloga koje vode glavni likovi.

Nakon što carica Milica koju tumači Gorica Popović pita Lazara (Žutića) – ”Ko je izabrao Kosovo za bojište – Murat ili ti”, on daje odgovor koji će ovom geografskom lokalitetu dati neslućeni mitski i mistični prizvuk – ”Kosovo se samo izabralo”!

Vrhunac podizanja kosovske mitomanije odvija se kada Car Lazar zakaže večeru sa svojim vitezovima i na početku poruči – ”Ješćemo ono što je jeo Hristos jer ćemo sutra biti Hristovi ratnici”.

Nekoliko minuta kasnije Vuk Branković koga tumači još jedna glumačka legenda Vojislav Voja Brajović, jednom rečenicom zabetonirao je nebeski status Srbije i značaj Kosova podigao do kosmičkih visina:

”Na Kosovu se neće sukobiti dve države i dva naroda, nego dva kontinetna, dve vere i dva boga – eto u takvu borbu ulaziš Lazare”, svečano je upozorio izdajnik Branković.

Nakon što se za večerom posvađa sa Brankovićem koji ga je oklevetao, Miloš Obilić (tumači ga Žarko Laušević) daje izjavu koja i danas odzvanja po političkim kuloarima pobornika velikosrpske ideologije:

”Ko je ko videće se na Vidovdan”!

I za kraj car Lazar (Žutić) izgovara rečnicu koja je ostala uklesana u mejnstrim svetosavske političke misli, a koja je stotinama puta prežvakana od raznih političkih djelatnika i njihovih nacionalističkih podržavalaca:

”Ja ne odlučujem o tome hoću li ići u boj po tome kolika me sila prati, već koliku svetinju branim”.

Nakon večere svi se spremaju da idu na Kosovo, a u filmu ratnike blagosilja patrijarh Spiridon (tumači  ga Miodrag Radovanović), što je još jedna matrica koja je zaživjela 90-ih u stvarnom životu, kada su popovi blagosiljali paravojne formacije spremne na najgore zločine.

”Hriste bože”

O uticaju ovog filma najbolje govori i činjenica da je himna kosovskih junaka ”Hriste bože” naglo popularizovana nakon 1989. kad je lansiran ovaj propagandni uradak.

Melodija ”Hriste bože” često se javlja u filmu, a u današnje vrijeme predstavlja neizostavni dio srpskih političkih skupova, učesnici političkih litija vole da je pjevaju kao neformalnu himnu Srpske pravoslavne crkve u Crnoj Gori.

Bila je svečana pjesma zloglasnih crvenih beretki Miodraga Ulemeka Legije, a sa tom pjesmom je Vojislav Šešelj ispraćen u Hag, a pjevušeći tu himnu Zvezdan Jovanović je vjerovatno punio pušku iz koje je ubio Zorana Đinđića.

Poraz pretvoren u pobjedu

Vrhunac mitomanije i ideologije mazohizma postaje jasan nakon što je u filmu prikazana borba srpske i turske vojske. Iako je srpska vojska poražena od Turske na Kosovu, i nekoliko decenija nakon ove mitološke bitke u Srbiji počeo 500-godišnji režim otomanske vladavine, u filmu je u tipičnom propagandnom svetosavskom stilu poraz pretvoren u pobjedu.

U kakvom se stanju našla Srbija najbolje oslikavaju riječi mladog Stefana Lazaravića nakon smrti njegovog oca cara Lazara.

”Pomozi gospode da se rasuta sabere, da oslepela progleda, da ubijena mučena i spaljena, da zaklana zgažena, obešena i raspeta ustane i u neznane grobove sahranjena iz svih grobova i muka vaskrsla, cela Srbija stane pod jedna venac”. Ova rečenica je vrhunac morbidne svetosavske patetike u koju je sažeta suština psihičkog stanja prosječnog nacionaliste.

Ipak, iako je Srbija zgažena i iako je caru Lazaru otkinuta glava, carica Milica poručuje:

”Nećemo sahraniti glavu Lazarevu, položićemo je u zemlju kao seme”.

Slijepac vodi slijepca

I na kraju treba samo obratiti pažnju na završnu scenu u filmu u kojoj učestvuju popovi Teofan i njegov učenik Makarije koje tumače Pepi Laković i Irfan Mensur.

Teofan:  Ti si svoj telesne oči izgubio, a duhovnim očima nisi progledao.

Makarije: Čini mi se da polako progledavam… Teofane čini mi se da vidim!

Teofan: Šta vidiš?

Makarije: Kako neki čovek odlazi putem.

Teofan: Kojim putem?

Makarije:  Sad vidim kako prelazi neku granicu, sad ga više ne vidim…

Teofan: Pogledaj malo pažljivije, preko te granice.

Makarije: Vidim samo kako putem mili neki pauk.

Teofan: Zagledaj se malo pažljivije u tog pauka.

Mensur: Da nećeš da kažeš da je taj pauk bio neki čovek? Znaš li koji je čovek bio onaj pauk?

Teofan: Sada treba da probamo da gledamo preko  one gornje granice koja nam blešteći izmiče, koju nam je pokazao, prema kojoj nas je poveo i preko koje je u zlatne svetove otišao LAZAR!

Ovaj razgovor, kojim se završava možda i najveće propagandno, ili kako je Viktor Ivančić krstio slične poduhvate – pornografsko, ostvarenje u istoriji velikosrpstva i svetosavlja, je svojevrsna paradigma za stanje u kojem se nalazi današnja Srbija – vode je politički slijepci koji žive u nekim svojim fantazmagoričnim svjetovima kosovskog boja i Lazarevog zavjeta. Zato nije ni čudo što su oni i njihovi aparatčici u susjednim državama ”faktor nestabilnosti” u regionu.

Možda i nije teško zamisliti jednu novu verziju ”Boja na Kosovu” u kojoj ovaj dijalog vode Aleksandar Vučić i Aleksandar Vulin, ili Vojislav Koštunica i Kosta Čavoški, ili Boris Tadić i Vuk Jeremić… Nacionalistička matrica je ista, samo se likovi mijenjaju.