Velikosprski MAGNUM CRIMEN protiv Crne Gore i njenog naroda (1918-1924)

Za aktuelno.me

Piše: Mr Novak ADŽIĆ, diplomirani pravnik, istoričar i doktorand istorijskih nauka

Kad je kralj Nikola I Petrović Njegoš saznao vijest da je nelegalno i nelegitimno detronizovan u Crnoj Gori, odlukama veleizdajničke tzv. Podgoričke skupštine (13/26. XI 1918), on, crnogorski suveren, obratio se 7. januara 1919. godine Predsjedniku SAD Vudrou Vilsonu ovim pismom:

“Teška i neumoljiva potreba stavlja me u položaj da moram da se ogriješim o sva pravila ceremonijala i pristojnosti. U samom trenutku kad se iskrcava veliki čovjek pobjede i svjetskog mira, ja dolazim pred njega kao prvi među moliteljima koji traže njegovu pravdu i zaštitu.
Jučer je u jednoj od glavnih varoši crnogorskih proglašeno moje zbacivanje s prijestola pomoću srpskih bomba i novaca, koji je prosut u narod umirući od gladi. Tako je ujedinjenje moje države sa Srbijom odlučeno zloupotrebom srpskih vojnika i to u trenutku kad je 9.000 crnogorskih prvaka, od kojih 2.000 oficira, bilo u austrijskim koncentracionim logorima i kad je njihov kralj od Saveznika bio zadržan u Francuskoj. Ako se usuđujem da Vam pišem, Gospodine Predsjedniče, to činim samo iz straha od intriga srpskih i onih koji ih pomažu, da bi unaprijed zadobio dobru vjeru najvećeg čovjeka u ovom vijeku.

Ma kako da su bili bestidni (Srbi) ja sam bio prvi da im pružim ruku, objavljujući prvi Austriji rat, premda sam bio uvjeren, da izazivanje potiče s njihove strane ubistvom u Sarajevu i od njihove Crne Ruke. Zločinštvo izvršeno nad prestolonašljednikom i njegovom ženom bilo je uzrok, zašto svijet danas oplakuje deset miliona žrtava. Strašna pomisao, da ta zemlja neće da uvidi počinjeni zločin za koji je ona odgovorna pred čovječanstvom isto kao i Viljem”.

(Citirano prema: Jovan Ćetković, “Ujedinitelji Crne Gore i Srbije”, Dubrovnik, 1940, str. 337-338 i Prof. Dr Šerbo Rastoder, “Skrivana strana istorije”, Dokumenti, Bar, 1997, Tom I, str. 100).

Značajno je u istoriografskom smislu navesti da francuski pisac i publicista koji je obišao mnoge zemlje Šarl Rive (Charles Rivet) u knjizi “En Yugoslavie” (U Jugoslaviji), Paris, 1919, str 205-206, govoreći o zakazivanju i održavanju tzv. Podgoričke skupštine 1918., konstatuje i ovo: “Izbori i Skupština u novembru 1918. i odluke koje je donijela, nijesu bile izraz volje većine crnogorskog naroda”. Šarl Rive jasno kazuje da tzv. Podgorička skupština nije bila legitimna, niti je imala podršku većine crnogorskog naroda. Budući da je Rive bio svjedok tog vremena i da je tada posjetio KSHS, te imao je priliku da sazna i činjenice o stanju u Crnoj Gori, stoga je njegovo kazivanje relevantno i pouzdano. Dalje, Šarl Rive bilježi i ovo: “Srpski vojnik srbuje gdje god se nađe. Za njega Jugoslavija nije ništa drugo no Velika Srbija”

(Citirana knjiga, str. 208-209. Vidi o tome i dr Radoslav Rotković, “Velika zavjera protiv Crne Gore”, Podgorica, 2001, str. 556).

Crnogorski vojskovođa, general Radomir Vešović, bivši ministar vojni u crnogorskoj Vladi tokom Prvog svjetskog rata i komitski vođa u Crnoj Gori tokom austro-ugarske okupacije, te docniji borac protiv politike uništenja crnogorske države i jedan od prvaka Crnogorske (federalističke) stranke, je od strane srpskih vlasti uhapšen 26. novembra 1919. godine i utamničen u beogradskom zatvoru, u kojemu je robijao petnaest mjeseci. Kad je izveden pred sud u Beogradu, na montiranom procesu, 11. februara 1921. godine general Vešović rekao je i ovo: “Crna Gora je danas pretvorena u pakao mnogo strašniji od onog Danteovog. Pa ni Dante se nije sjetio da šiljke udara pod nokte i da mačke stavlja ženama pod suknje, kao što se to radi u Crnoj Gori. Jednoj majci su udarali šiljke pod nokte da kaže gdje joj se krije njen sin komita; drugoj su stavljali mačku pod suknju i zavezali suknju odozdo, a onda udarali mačke koje su se razbijesnile kidajući meso nesrećne žrtve, a sve to da bi primorali ženu da otkrije gdje je njen sin komita. Nesrećnica je odbila da prokaže sina, ali je od udaraca i od grebanja razjarene životinje izdahnula”.

(Citirano prema: “Đeneral Vešović pred sudom”, Zemun, 1922. Ova Vešovićeva izjava na suđenju u Beogradu februara 1921. objavljena je i u knjizi “Uloga Francuske u nasilnoj aneksiji Crne Gore”, Rim, 1921. godine, drugo izdanje, Bar, 2000, str. 157-158/priredio i pogovor napisao prof. dr Šerbo Rastoder).

Kakva je zla sudbina u to doba bila snašla crnogorski narod od strane vojno-policijskog režima srpske tiranije ilustrativno svjedoči i sljedeći citat iz lista “Crnogorski glasnik”, koji 1923. objavljuje i ovo: “Nova zvjerstva u Crnoj Gori”. “Beogradski list “Balkan”, i ako sluga biogradske Vlade, nije mogao a da ne iznese kako Omer paša, zvanični Biograd, pali i ruši po Crnoj Gori evo već četiri godine. U broju od 16. novembra 1921. godine javlja kako je srbijanski predstavnik u Podgorici, Radovan, odrod kuće Boškovića, naredio trojici žandarma te su svezali hrabroga Bracana Bracanovića pa ga zatim svukli, a Bošković ga bio, oborena na zemlji, i udarao ga nogama. Rane Bracanovićeve i stanje bile su tako teške, da ga je Bošković morao skrivati u svojoj kancelariji dok se opravi i nije davao ni roditeljima da ga vide. Isti list od 19. novembra napada vladu što je dozvolila da Srbija ulaskom u Crnu Goru 1918. godine ruši spomenike istorijske i da se čak oskrvljavaju na gadan i nedostojan način svete ikone Sv. Vasilija i Sv. Petra. U Piperima, a tako i u drugim mjestima, zabranjeno je da vode stoku na ispašu. Stanovništvo, žene i djeca, tučeni su i mučeni. Njihovu imovinu oduzimaju srbijanski vojnici. Srbijanske vlasti sazivaju Crnogorce u kancelarije, pa ih životinjski tuku, da bi ih primorali da se pokore i da se potpišu da su za Srbiju. Bogić Ljumović iz Crnaca bio je uhapšen, gdje je bio tučen i držan bez hrane, da bi ga primorali da potpiše izjavu da svoje imanje poklanja Srbiji. Đorđe Grujović, školovani omladinac, koji je u ratu izgubio ruku, lišen je svog imanja, a tako i Miloš Savović, kome je zabranjeno da izlazi iz sela, da bi ih gladom primorali da se pokore. Evo kako piše biogradski list, a tako pišu i ostali srbijanski i hrvatski listovi. Šta bi rekao crnogorski narod, to će se čuti kad dođe dan njegove slobode. A taj dan nije daleko. Prema najnovijim vijestima saznajemo, da su ponovo počela hapšenja po Crnoj Gori. Kad protivniku ne mogu drugo, oglase ga za komunistu, stave ga van zakona i tamo mu oduzmu imanje i mogu ga ubiti. Među optuženim i uhapšenim na Cetinju i okolici nalaze se i: Komandir Vaso Đ. Martinović, osam narodnih poslanika; komandiri Vukale Rajković, Krsto i Jovan Vujović; kapetani Nikola Petrović i Vaso Marković; poručnik Musa Vuković; potporučnici Špiro Stanojević, Miloš Perutović; i vojnici Jovan Zvicer i Miloš Krivokapić”.

O stradanju Crne Gore i Crnogoraca pod velikosrpskim okupacionim vojno-žandarmskim i bjelaškim terorom piše i emigrantski list “Crnogorski glasnik” iz Detroita. Naime “Crnogorski glasnik” je ustanike i komite, koji su se borili Za Pravo, Čast i Slobodu Crne Gore, doživljavalao kao borce i patriote i podržavao njihovu borbu. O tome svjedoči i tekst, koji nosi naslov

“NASILJE-UCJENJIVANJE CRNOGORACA”.

Taj tekst u cjelosti glasi:

“Pregledajući jedan žalosni list, koji izlazi u Crnoj Gori, vidimo, između ostalog, i reklamu, kojom se obećaje dar onome, ko ubije ili pomože ubiti borce, crnogorske ustaše. Tako je ucijenjen Đorđije Kustudić i Drago Prelević sa po sto hiljada dinara; a Jagoš Mušikić, Ivo Nikčević, Stanko Ivanović, Vaso Stanojević, Stevo Poček, Vido Pavićević, Đuro Krivokapić, Pero K. Pejović, Miko Vlahović i Veljo T. Vujičić sa po pedeset hiljada dinara.

Razumije se, da će iste ucjene odnijeti srbijanska žandarmerija, kao i prve, samo ako uspije poubijati ove nesretne borce i mučenike, kao što su poubijali one prve. Vrhunac ljudske nepravde, vrhunac divljaštva leži baš u ovim strahotnim ucjenama. Beogradska vlada ucjenjuje najodabranije sinove Crne Gore, kao što trgovac ucjenjuje vuka ili međeda, te ko mu donese kožu od njih, zna da će primiti onoliko koliko se koža prodaje. I tako beogradski gospodari, bez ustezanja, bez stida pred kulturnim svijetom, ucjenjuju i dalje one koji se protive nasilnoj okupaciji svoje Domovine.

Ovoj okupaciji se protivi i cio crnogorski narod; oni to znadu, ali između tog naroda biraju prvo one, koji su najkuražniji, one, čija je borba direktna i s puškom u ruci. Jedan drugi dio putnika na raseljavanje po tuđim krajevima, primoravajući ih dažbinama, kulucima i svakojakim nasiljima, da što prije napuštaju mučenička im ognjišta.

Jedan maleni dio naroda im je prodao sebe same, pa im služi, da za mizernu platu viče i dere se, kako je ujedinjenje donijelo sreću i zadovoljstvo. Oni jadnici i sami znadu, da to ujedinjenje i nije ujedinjenje, već obična pljačka i nasilje-ali ko se proda, on niti može niti smije drugačije, već da viče šta mu gospodar naređuje.

Beogradu je potrebno ucijeniti, ne pojedine već cijelu Crnu Goru, jer ona je sva jednaka. Zar onako jasne riječi crnogorskog ministra Mihaila Ivanovića, nijesu dovoljne da im kažu, što misli crnogorski narod? Zar borba od pet godina dana nije im oči otvorila? Zar protesti koje podižu parlamenti kulturnih naroda Evrope, protivu srbijanskih zvjerstava u Crnoj Gori, nijesu jasan dokaz, da svijet ne priznaje aneksiju Crne Gore tim zvjerovima.

I baš iza prvog novog i gromovitog protesta Velike Britanije, Beograd se usuđuje da javno publikuje nove ucjene na one ljude i borce, čijim se mukama požrtvovanju ili izdržljivosti divi cio kulturni svijet. Znadu li ti beogradski zvjerovi, što znači ucjenjivati žive ljude, heroje mučenike i branioce sirotinje od njihovog nasilja? Znadu li u Beogradu, da su poslanici u engleskom Parlamentu pitali Vladu, da li joj je poznato: “da srbijanska vlada goni Crnogorce po planinama kao stado i konje kao ovce?” I znadu li u Beograd, da je Ministar Spoljnih Poslova Velike Britanije odgovorio da je to sve poznato Vladi Velike Britanije!? I misle li ti terazijski bedaci, da će to tako ostati? Ne, ne, to tako ne može, jer riječ podignuta u Londonu, riječ je Jerihonske trublje, koja grešnike poziva na Strašni sud za njih. To je glas, koji nagovještava skori vaskrs pravednika i mučenika, ali tako isto i propast mučitelja i tirjana.

Skinite mrski teret nebratskog ropstva s crnogorskog naroda, pa će nestati hajduka i ustaša. No, vi mjesto toga-mijenjate divljačke ucjene na dragocjene živote tih ljudi, te naše najodabranije braće. Znate li šta to znači? Mi znamo, kako vi možete razumjeti, za to imade samo jedan način, a taj bio bi: kada bi mi Crnogorci kazali: “ko ubije Nikolu Pašića, dobit će pedeset hiljada dolara, a po trideset hilada za svakog od njegovih ministara; razumije se bar sto hiljada onaj, ko dođe do glave kralju Aleksandru, i to makar na isti način kao što su oni srušili kralja Nikolu”. Samo ovakvim direktnim primjerima oni bi bili u stanju razumjeti zločin koji čine ucjenjujući Crnogorce.

Dokle ide cinizam i laži ovih nitkova, najbolje nam može poslužiti govor narodnog poslanika, nekakvog R. Jojića, koji pobijaju govor g. Ministra Ivanovića, prvo kaže, da u decembru 1918, u Crnoj Gori nije bilo ni jednog srbijanskog oficira ni vojnika; iza toga odmah dodaje, da je bio samo komandant srbijanskih trupa i njegov pomoćnik. Mi do sad nijesmo čujali, da može postojati samo komandant trupa i osvajati zemlje bez vojske (!?). Doduše, taj g. Jojić nam je dao pravo na istom mjestu, jer veli: “… i došlo je do borbe … na pobunu diglo se Cetinje, Podgorica, Nikšić, Danilovgrad i Rijeka, i tražili su da ta vojska, koja je oslobodila našu zemlju.

(Napomena redakcije “Crnogorskog glasnika”: “Lažeš, nitkove, da je iko oslobodio Crnu Goru do sam rezultat Svjetskog rata i one borbe Crnogoraca od pola 1914. i do kraja 1915., srpska vojska, da se povuče, jer Srbijanci, kako su kazali-nemaju nikakvog posla kod nas, neka idu iz zemlje”).

Razumije se, to se nije moglo primiti, i došlo je do borbe, koju moramo svi žaliti, zbog toga, što je to bila bratoubilačka borba-ali ishod te borbe bio je na našoj strani”. I ovaj prodani mališan je mislio da sa ovakvim razlozima pobija gromoglasni govor g. Mihaila Ivanovića, kojeg danas imadu svi kulturni narodi i njihovi parlamenti, kao jedan novi i nepobitni dokaz teškog međunarodnog zločina nad Crnom Gorom. Mi vjerujemo, iako nije preko novina publikovano, da je ucijenjen i život ministra Ivanovića ali toliko znadite, gospodo u Beogradu, da ćete ga skupo platiti – nadamo se da se razumijemo. Pet godina dana ucjenjujete i plaćate ubistva Crnogoraca crnogorskim novcem; pet ipo godina bajonetima i noževima pišete po čelu i grudima crnogorskim sinova riječ: “muči!”, “dosta je!” “Prepuni ste mješinu grijeha, Puče kolan svečevoj kobili, Obrnuće kola niza stranu”.

(Izvor: “Crnogorski glasnik”, Detroit, Mičigen, U.S.A., broj 55, od 1. Maja 1924. str. 2. Napominjem da se ovaj tekst prvi put sad objavljuje u Crnoj Gori i da on predstavlja istorijski izvor o stradanju Crne Gore i crnogorskog naroda, pod okupatorskom vlašću beogradskog tiranina Aleksandra Karađorđevića i njegovog vojno-žandarmskog represivnog aparata).

*Zabranjeno je kopiranje i korišćenje objavljenog sadržaja bez saglasnosti redakcije portala Aktuelno.me i autora teksta