za aktuelno.me
piše Vlatko Sekulović
U Kragujevcu,novembra 2019. godine, sedamdeset osam godina i dvanaest dana nakon streljanja više hiljada dece i odraslih, 21. oktobra 1941. godine, usvojena je odluka da jedna ulica u tom gradu nosi ime Draže Mihailovića.
Zločin koji su počinili nemački nacionalisti, kako ih je nazivao Gebels, pomogli su srpski nacionalisti iz Petog dobrovoljačkog puka Srpskog dobrovoljačkog korpusa pod komandom Dimitrija Ljotića. Ova paravojska, direktno finansirana od strane nacističke Nemačke, imala je zadatak da skupi što više civila radi streljanja i odmazde. U tom odbrojavanju stradao je tako i pop Andra Božić koji je tada, po zlu čuvenom ljotićevcu Marisavu Petroviću, rekao: “Vala Marisave, kada moj život zavisi od tebe, i ne treba mi i više volim da budem streljan no da živim tvojom milošću!”.
Pop Andra je 1941. godine bio simpatizer pokreta koji je predvodio Mihailović, kao i drugi sveštenici poput Vlade Zečevića, koji je u jesen te godine vodio napad na Krupanj i oslobođenje tog mesta od nacista. Pop Vlada Zečević je prešao u redove partizana već krajem septembra 1941. godine, nakon bitke za Šabac, zajedno sa još 500 četnika. Tokom Drugog svetskog rata bilo je brojnih slučajeva prelaska četnika u partizane. Najmasovniji se desio nakon proglasa Kralja Petra II, avgusta 1944. godine, kada je veći deo četnika, od ukupno procenjenih 15.000 u Srbiji, prešao u redove Narodnooslobodilačke vojske.
Jedan od onih koji je odbio ovo naređenje svog vrhovnog komandanta bio je Draža Mihailović. Ukazom Kralja Petra II, 25. avgusta 1944. godine, Mihailović je sklonjen sa mesta načelnika štaba Vrhovne komande Jugoslovenske vojske u otadžbini. Međutim, Mihailović ovu odluku nije dobro prihvatio te je poručio Petru II „da će mu suditi narod i Bog“. Ubrzo nakon ovog događaja on zajedno sa Nedićem i Ljotićem, 6. oktobra 1944. godine, pristupa formiranju Srpskog udarnog korpusa sastavljenog od Srpske državne straže (nedićevci) i Srpskog dobrovoljačkog korpusa (ljotićevci), a u okviru sopstvenih preostalih snaga, procenjenih na 2.500 ljudi.
Ova jedinica se pred naletom NOVJ i Crvene armije, nakon neuspešne odbrane Beograda, povukla sa svojim nacističkim saveznicima iz Srbije krajem te godine. Dakle, na kraju rata je Mihailović otvoreno ušao u savezništvo sa onim snagama koje su tokom čitavog rata zajedno sa nacistima učestvovale u likvidiranju srpskih civila, uključujući i popa Andru. U tom kontekstu dva događaja sa početka ovog teksta, koji samo na prvi pogled nemaju veze, su vrednosno suprotstavljeni jedan drugom. Odluka o krštenju ulice u Kragujevcu Mihailovićevim imenom predstavlja ruganje sahranjenima u Šumaricama, žrtvama nacista i njihovih domaćih saradnika.