piše: Goran Popović
Više puta kroz istoriju poraženi velikosrpski koncept oblikovanja Balkana, ničim izazvan, reaktiviran je ponovo na stogodišnjicu tzv. Podgoričke skupštine. Ovaj iracionalni nacionalistički romantizam, po pravilu zasnovan na istorijskim falsifikatima, sazdan je na gubitničkim frustracijama još od 1389. godine, pa sve do debakla potonjeg neuspjelog razgraničenja “velike Srbije” sa ostatkom svijeta, po liniji Karlovac – Karlobag – Virovitica.
Danas, suočeni sa definitivnim gubitkom i Kosova, kao “srca Srbije”, inspiraciju nalaze u nelegitimnim odlukama “Velike skupštine” od prije sto godina i aksiomu njenog potpredsjednika Sava Fatića: “Od danas više nijesmo Crnogorci nego Srbi”?!
Rasprava u crnogorskom parlamentu povodom Rezolucije o Podgoričkoj skupštini iz 1918. godine pokazala je da, koliko god minoran bio politički uticaj zagovornika ovog promašenog modela, na istorijskoj deponiji ove ideje još “cvetaju neke tikve” koje bi okupaciju i nasilno gašenje tada suverene i međunarodno priznate države Crne Gore da proglase “ujedinjenjem”, a današnju suverenu i međunarodno priznatu Crne Gore da proglase “podijeljenom”.
Podjela ne bi bilo, po njihovoj doktrini “ujedinjenja”, samo u slučaju da svi postanu Srbi, kao što je to rezolutno prije sto godina saopštio Fatić, te da “oslobode srpsko more” i “ujedine srpske zemlje” – Republiku Srpsku, Crnu Goru i Makedoniju. Skraćena jugoistočna verzija!
“Duhovnu” logistiku ovom bolesnom konceptu, po običaju, opet je dao i mitropolit crnogorskoprimorski Amfilohije koji je pisao poslanicima da ne usvajaju Deklaraciju, jer će to “dovesti do novih podjela”.
Poznato je da mitropolit koji stoluje na Cetinju ne priznaje crnogorsku naciju, u skladu sa odlukama podgoričke skupštine, ali motiv za njegovo obraćanje poslanicima vjerovatno je strah da se neko, kroz dvije godine, na 100. godišnjicu nasilnog gašenja autokefalne Crnogorske pravoslavne crkve od strane regenta Aleksandra, ne dosjeti da opet donese neku rezoluciju o proglašnje tog dekreta nevažećim.
Aleksandar Karađorđević je, naime, 17. juna 1920. godine donio sljedeću odluku: “U ime Njegovog Veličanstva Petra i po milosti Božjoj i volji Narodnoj Kralja Srba, Hrvata i Slovenaca Mi Aleksandar Naslednik Prestola … rešili smo i proglašujemo: Ujedinjenje svih pravoslavnih crkvenih oblasti u Kraljevstvu Srba, Hrvata i Slovenaca, a naime: Arhiepiskopije beogradske i Mitropolije Srbije, Arhiepiskopije Karlovačke i Mitropolije srpske sa dalmatinskim episkopijama dalmatinsko-isotrijskom i bokokotorskom, Arhiepiskopije Cetinjske i Mitropolije Crne Gore, Brda i Primorja… u jednu Avtokefalnu Ujedinjenu srpsku pravoslavnu crkvu… Zastupnik Našeg Ministra Vera, Naš Ministar Prosvete, neka izvrši ovaj Ukaz. Aleksandar, s. r.”
I to se zvalo ujedinjenje…
PS: Kolega Viktor Ivančić nedavno je podsjetio na izjavu irskog suvereniste Stjuart O’Nila Juniora, koja se savršeno uklapa u ovu priču, a glasi: „Ako ovaj narod želi da jede govna, ko smo mi da mu to uskratimo? Naše je samo da spriječimo krvoproliće!“
izvor: Dnevne novine
Odličan tekst!