Teorija vrha SPC – Srbin se može postati i biti jedino učlanjenjem u SPC

za aktuelno.me

piše Vlatko Sekulović

Miroslav Gavrilović, alijas Irinej, patrijarh Srpske pravoslavne crkve, nedavno je izjavio da je „zahvaljujući opredeljenju Svetoga Save omogućeno je i dovršeno identitetsko uobličavanje i sazrevanje srpskog naroda, Zavet bezgranične žrtvene ljubavi prema svom narodu, njegovoj Crkvi i njegovoj državi, prema istini, pravdi i slobodi“. Istovremeno, povodom dodeljivanja ordena Svetog Save predsedniku Srbije, Vučiću, Risto Radović, alijas Amfilohije, šef Mitropolije crnogorsko-primorske SPC izjavio je „..Vučić, koji je momentalno predsednik Srbije, privremen je kao i svi predsednici, nije predsednik svih Srba u svetu. Crkva nije ograničena samo na Srbiju u današnjim granicama, ona je žiža srpskog naroda u čitavom svetu.“.

Ove dve poruke u suštini sadrže programsku platformu organizacije koja je po svojoj formi crkvena, a u suštini politička. Osnova politike ove organizacije sazdana je u nekoliko ključnih teza.

Nacionalizam je ideologija u kojoj su pojedinac i njegovi interesi potpuno podređeni interesima nacije, odnosno naroda i zarad koje su pojedinac/pojedinka obavezni, zavetovani, da žrtvuju sve pa i život. Teško se može naći bolja definicija nacionalizma u XXI veku od ove koju je izneo poglavar SPC u potpunosti definišući ideologiju organizacije kojoj pripada.

Identitet srpskog naroda, te samim tim i svake pripadnice i pripadnika istog, je uobličen opredeljenjem Svetog Save, te je taj identitet drugačiji od identiteta drugih naroda, uključujući i onih kod kojih je hrišćanstvo dominantna vera. Povrh svega, taj identitet je određen po pripadnosti crkvi, a ne veri, te po definiciji pripadnik srpskog naroda može biti samo svetosavski hrišćanin, čak ne i pravoslavni ako pripada drugoj „pomesnoj“ crkvi, npr. rumunskoj ili bugarskoj, a Srbi budisti ili protestanti su unapred ekskomunicirani iz srpske nacije. Na ovaj način se definiše jedan veoma ekskluzivan identitet određen ne nacionalnom pripadnošću ili verskom, već crkvenom. Drugim rečima Srbin se može postati i biti jedino učlanjenjem u SPC.

Posebnost srpskog naroda i značaj religije u njegovom identitetu daju Crkvi prednost nad državom jer se prema njoj ima odnositi kao organizaciji svih Srba u svetu, za razliku od države Srbije, a samim tim njeni velikodostojnici su stalni predstavnici srpskog naroda, neograničeni  vremenski i teritorijalno u njihovom mandatu za razliku od nosioca državnih funkcija. U tom smislu službenici crkve, a ne građani i građanke, su nosioci suvereniteta koje pravo im je dato od strane Boga. Sadašnji izabrani predstavnici „naroda“, tj. građanki i građana su dakle prolazni, dok je crkva, pretpostavlja se, večna.

Dakle, sa pravom se može izvući zaključak da pojedini crkveni velikodostojnici jasno promovišu određeni pogled na svet, tj. ideologiju, nacionalizam u svojevrsnom obliku u kom je vlast zasnovana na božjoj volji iznad one zasnovane na volji građana i građanki, a crkveni velikodostojnici su vrhunski nosioci ne samo crkvene, već i svetovne vlasti. Nosioci državnih funkcija su podređeni crkvi kao izvornom zaštitniku naroda i interpretatoru božje volje, te odlučujućoj političkoj instituciji. U takvom sistemu institucije državne vlasti su samo privremeni organi koji se mogu menjati ne samo personalno već i po obliku, npr. iz republike u monarhiju, sa jednom ili drugom teritorijom, sa privremenim ljudskim zakonima, ali ono što je stalno to su crkva i kanonska pravila. U krajnjem ishodu, prema nacionalizmu u interpretaciji gore navedenih lica, istina, pravda i sloboda su u isključivoj nadležnosti crkvenih velikodostojnika.

Osnovni cilj ovako postavljene političke platforme jeste jedinstvo svetovne i duhovne vlasti u rukama crkvenih velikodostojnika gde su državne institucije samo servis izvršenja političkih odluka odnetih u organima crkve, poput Sinoda ili Sabora. Pravo i zakoni koje usvajaju Skupštine, bi morali biti ratifikovani od strane organa crkve, a predstavnici državne vlasti moraju slediti crkvena uputstva. Imajući u vidu da je osnova svake monoteističke religije da ljudi greše, a da je Bog bezgrešan, onda po istoj logici stvari, umesto što bi se bilo kakva odluka prepustila građanima i građankama, i njihovim izabranim predstavnicima, koji mogu da pogreše za razliku od izaslanika Boga na zemlji, sveštenika, koji i ako greše, to je privremeno i bez zle namere, te u stvari u krajnjem ishodu ne greše, već je sadašnja greška, neka buduća pravda, jer su „putevi Gospodnji nepredvidivi“. Na ovaj način su sveštenici, za razliku od grešnih predstavnika naroda, unapred oslobođeni od bilo kakve odgovornosti za svoje činjenje ili nečinjenje. Korupcija, kriminal, zloupotreba vlasti su u takvom sistemu unapred ukinuti kao krivična dela za određene pripadnike jednog društva, tj. sveštenike.

U ovakvom sistemu vrednosti koji zagovaraju gore navedeni crkveni velikodostojnici, a kojima se klanjaju i pojedini vršioci dužnosti, poput privremenog predsednika opštine Budva, miropomazanog i blagoglagoljivog Cerovića, ugrađena je kao osnovna vrednost nejednakost ljudskih bića. Idealno društvo, kako ga zamišljaju građani Risto i Miroslav, koji uprkos tome što već uživaju sva prava kao i drugi, npr. da biraju i budu birani, a imaju manje obaveza od drugih, npr. poreskih, traže da se društva u Srbiji, Crnoj Gori, pa i u Bosni i Hercegovini, urede kao svojevrsne nacionalističke teokratije, društvo privilegovanih kasti, sveštenika i njihovih službenika, i ostatka naroda.

U takvoj državi kojom bi upravljao organ sastavljen po definiciji samo i isključivo od muškaraca sveštenika, nejednakost ljudskih bića u pravima i obavezama, po osnovu polnih, verskih, nacionalnih i drugih osobina bi bila institucionalizovana i postala bi pravilo. Ideologija ISIS-a, Al Kaide i talibana ima za cilj da uspostavi kalifat, tj. državu nejednakih ljudskih bića, u kom je svetovna i duhovna vlast u rukama jednog vođe, u suštini istovetna pretenzija, samo kamuflirana, je u korenu izjava sa početka ovog teksta.