Očigledna je istorijska činjenica da je Crnogorska crkva bila autokefalna i istoričar dr Predrag Marković iz Beograda klasični je obmanjivač

za aktuelno.me

piše: Novak Adžić, pravnik i istoričar

Velikosrpski anahroni, ekstremni i agresivni agenti, agit-propovci permanentno nastavljaju da obmanjuju da nije postojala autokefalna Crnogorska crkva. To tvrde Amfilohijevi eksponenti u Crnoj Gori, stranci, padobranci i došljaci poput g. Velibora Džomića, te brojni drugi agitatori anticrnogorske provinijencije, ali i zlonamjerni političari, civilni aktivisti i klerikalci iz Srbije. Ali i brojni redovi i eskponenti njihovi iz Crne Gore.

Među strancima u ujdurmi na Crnu Goru posebno se ističu Dačićev pomoćnik iz SPS-a, totalna neznalica po crkvenom pravno-istorijskom pitanju, aktuelnom i povijesnom u Crnoj Gori, koji je šovinistički i nihilistički nastojen prema Crnoj Gori, istoričar dr Predrag Marković, potpredsjednik vladajućeg SPS-a, koji stalno, iz iluzije paternalističke uobrazilje i ideološke paranoje, vrijeđa Crnu Goru i samobitne Crnogorce, a pridružuju mu se i legije domaćih renegata i klevetnika, kao i onih iz Srbije. U toj hajci protiv crnogorskog identiteta pridružio se i propali političar i bivši bliski saradnik Vojislava Kostunice dr Slobodan Samardžić. Tu su i nezaobilazni propali student književnosti pjesnik Matija Bećković, te dr Čedomir Antić, dr Miloš Ković, dr Aleksandar Raković i neki pravnik Vladimir Leposavić iz Bara i onaj ujdurmaski pravnik Mirović, persona non grata u Crnoj Gori, te velikosrpski i podli žurnalista Milomir Marić, i uz njih čitava bulumenta i čopor hajkača i drugih suštinskih neprijatelja Crne Gore.

Tu je i neki naručeni dr Časlav Koprivica, porijeklom iz Nikšića, naturalizovani Beograđanin sa Fakulteta političkih nauka u Beogradu, koji stalno odašilje otrovne stijele protiv Crne Gore i Crnogoraca, koji ne pristaju da se pokore i prodaju okupatoru, osvajaču i asimilatoru, kao što je on dobrovoljno pristao radi ličnog profita i karijere da harangira protiv svoje otadžbine Crne Gore. On se petlja u stvari o kojima pojma nema, samo da zaradi beogradsku najamničku dnevnicu. I sijaset drugih opskuranata, poput nekog blasfemičnog Miša Vujovića, kolumniste portala In4s, ili zloglasnog srpskog sveštenika Jovana Plamenca iz Bara, ratnohuškačkog novinara beogradske “Duge” i Konatareve “Pobjede”iz devedesetih, poklonika Arkanovih “Tigrova” i velikosrpske agresije na Hrvatsku i Bosnu. I nezaobilaznog ujdurmaša, bivšeg komuniste, a potom svetosavsko-amfilohijevskog paskvilanta i obmanjivača velikosrpskog nacionalističkog klerikalca Jovana-Joca Markuša itd.

Svi oni hoće da kažu ali ne mogu da dokažu da Crnogorska crkva nije bila autokefalna i da danas nema pravo na autokefalnost. Ima, i po stotinu puta ponavljam ima. Nećemo njih pitati za ostvarivanje naših esencijalnih ljudskih, individualnih i kolektivnih prava. A Crnogorska crkva je bila autokefalna. Istoriografija naša i strana, kanonistika i publicistika o tome je do sada publikovala sijaset primarnih istorijskih izvora. Tim problemom, pored ostalih, bavio sam se javno i ja, u potonjih, dugih 29 godina javne djelatnosti svoje publicističke, političke i naučne, kao pravnik, istoričar i profesor. Evo ovom prilikom prezentiram nekoliko činjenica da dr Predrag Markovic, bivši sluga Slobodana Milosevića i aktuelni doglavnik Ivice Dačića, i njegova anticrnogorska sabraća i ideološki rigidni i rudimentarni monisti nešto saznaju o povijesnoj autokefalnosti Crnogorske crkve.

Naime,
„Sve autokefalne pravoslavne crkve priznaju nezavisnost Crnogorske crkve, svagda joj dostavljaju događaje koji se u pojedinim crkvama zbivaju, na primjer, kad koji patrijarh dolazi na upravu svoje crkve“ („Prosvjeta“, 1889. godine).

Mitropolit Crnogorske crkve Mitrofan Ban primio je 1910. brojne čestike povodom 25-godišnjice arhijerejske službe u Crnoj Gori. Povodom tog jubileja, on je primio, tada brojne čestitke iz zemlje i iz inostranstva, a jednu od njih uputio mu je i dr Gavrilo Dožić iz Soluna.

Dožić taj jubilej Mitrofana Bana komentariše ovako: „Meni bi bila dužnost ne samo moja skromnost da uzme učešća, već da budem inicijator i, u okolini u kojoj sam se nalazio, da i drugi izvrše ono što su bili prema tome znamenitom momentu u istoriji Crnogorske crkve“.

I Kralj Nikola je zborio da je Crnogorska pravoslavna crkva autokefalna. Tako je 1913. godine, kada je dr Gavrilo Dožić određen da bude episkop pećke eparhije Crnogorske pravoslavne crkve, tim povodom, rekao i ovo: „Gospodo, može li biti ljepšega dana za našu autokefalnu pravoslavnu crkvu od ovoga, u kome sa našega Cetinja spremamo dr Gavrila Dožića, vrijednog sina zemlje ove na njegovu službu bogu i narodu“.

U biografiji dr Gavrila Dožića, koju je objavio „Ilustrovani zvanični almanah-šematizam Zetske banovine“, god. I, državna štamparija, Sarajevo 1931. str. 232, piše i ovo: „Ogledao se na bogoslovsko-književnom polju, a sada radi na istoriji Crnogorske pravoslavne crkve“.

Mitropolit autokefalne Crnogorske pravoslavne crkve u periodu od 1884. do 1920. godine, kada je nasilno ukinuta, bio je Mitrofan Ban (1841-1920). On je 1910. godine, u pismu koje je zahvalnica na pozdravni govor kralja Nikole, naveo i ovo:

“Vaše Visokopreosveštenstvo, Visokodostojni gospodine Mitropolite!
Raduje se danas sveta pravoslavna Crnogorska crkva slaveći dvadesetpetogodišnjicu revnosne službe Vaše Bogu, prijestolu i otadžbini, i prinosi toplo blagodarenje Božjem promislu, što Vas je sv. Blagoslovom svojim pratio na putu duge teške apostolske službe Vaše i udijelio da ona bude plodonosna i korisna sv. Božijoj crkvi“.

Protođakon Filip Radičević, dugogodišnji sekretar Mitropolije Crnogorske pravoslavne crkve, član njenog Svetog sinoda od 1904. godine u oficijelnom službenom časopisu crnogorskog Ministarstva prosvjete i crkvenih poslova – „Prosvjeti“, u radu Pravoslavna crkva u Crnoj Gori, objavljenom 1889. godine piše i ovo: „Pravoslavna naša crkva kao autokefalna, nezavisna je. Ona se kao takva odnosi prema Ruskom sinodu, Carigradskoj i drugim patrijaršijama, kao i ostalim autokefalnim crkvama. Sve autokefalne pravoslavne crkve priznaju nezavisnost Crnogorske crkve, svagda joj dostavljaju događaje koji se u pojedinim crkvama zbivaju, na primjer, kad koji patrijarh dolazi na upravu svoje crkve“. Autokefalnost Crnogorske pravoslavne crkve eksplicitno dokazuje i potvrđuje i sljedeći dokument. To je pismo Svetog sinoda Crnogorske pravoslavne crkve knjazu Nikoli I Petroviću Njegošu od 1. maja 1908. godine, koje glasi:

„Njegovom Kraljevskom Visočanstvu

Knjazu Gospodaru Nikoli I – Topolica

Bog vjerni čuvar Crne Gore kroz duga i teška vremena očuvao je njenu političku nezavisnost i crkvenu autokefalnost. Za ovo zasluga pripada Vašemu Uzvišenome Domu, iz koga su na kormilo državno i crkveno dolazili veliki muževi, duhovni pastiri i svjetski vladari, koji su vazda znali visoko držati ugled Crne Gore.

Između mnogijeh savremenijeh reforma koje je Vaše Kraljevsko Visočanstvo na sreću i blago Crne Gore blagoizvolilo sankcionisati i sveta crkva bila je usrećena duhovnijem zakonima Pravoslavnih Konsistorija i Svetog Sinoda.

Saglasno Ustavu Svetog Sinoda danas prvi put okupljeni sinodski članovi na prvome mjestu za svoju svetu dužnost smatraju Vašemu Kraljevskom Visočanstvu i Vašemu Uzvišenome Domu izjaviti svoju vjernost i nepokolebljivu odanost. U isto vrijeme Sinod najponiznije, Vama Uzvišeni Gospodaru najtoplije blagodari za nebrojena dobra, koja ste crkvi svojoj učinili.

Vaše Kraljevsko Visočanstvo, Vaš Uzvišeni Dom i Crnu Goru Sveti Sinod preporučuje promislu Svevišnjemu.

Smireni molitvenici: Mitropolit Mitrofan, predsjednik, naim. episkop Kiril Mitrović, član, arhimandrit Mihailo Dožić, član, iguman Prokopije Vračar, član protođakon Filip Radičević, član, protejerej Aksentije Bojović, član, protojerej Pavle Petrović, član, sekretar Svetoga Sinoda đakon Ivo Kaludjerovic.

Nikola I Petrović Njegoš proglašen je 1910. godine za crnogorskoga kralja. Između mnogobrojnih čestitki koje je tim povodom primio je i čestitka Njegove svetosti patrijarha antiohijskog Grigorija. Ona u prevodu sa arapskog jezika glasi:

„Njegovom Veličanstvu

Preblagočestivom Kralju Nikoli I

Petnaesti avgust, blagosloveni dan, koji mi napominje milosti i obimne blagodati, Našega Gospodara, Boga, jer tog istog dana 1906. godine ja sam uzašao po milosti Svetoga Duha na presto Patrijaršijski Prvoprestolnih Apostola Petra i Pavla, danas postaje izvor radosti i veselja za Sveto Pravoslavlje cijelog svijeta, jer danas vidimo Vašu glavu, obasutu poštovanjem i obožavanjem, a tako i mudrošću ispunjenu, koje Vas je učinila predmetom uvažavanja i divljenja Velikodušnih Ruskih Careva. S kojom ste mudrošću znali upravljati predstojno Vašu Srećnu Knjaževinu kroz čitavo po vijeka, okrunjenu pravoslavnom krunom i kao što to vidi Vaš vjerni narod, radan i hrabar, predan pravoslavlju i gleda svog omiljenog Knjaza na dostojanstvu Njhovih Veličanstava Kraljeva.

Sasvim je dakle pravedno da danas naše duše veličaju Gospodara a naši duhovi da se raduju u Gospodu, koji je naš spasitelj, i za to Antihijska crkva uzimlje udjela u velikoj radosti svoje sestre Svete Crnogorske Crkve. Smatrao sam dužnošću da otslužim sa svim mojim patrijaršijskim klirom u prisustvu velikog broja moje pastve svetu liturgiju, namijenjenu Vašem Veličanstvu vozljubljenom u Gospodu.

Ja ovim uzimljem slobodu da podnesem Vašem Kraljevskom Prestolu moja Patrijaršijska čestitanja i moje očinske želje duboko iskrene, moleći Gospoda i Cara Careva, da Vas sačuva još svetom desnicom za dug i presrećan život na korist i na sreću države koju Vam je Svevišnji povjerio, da sačuva Nj. V. Preblagočestivu Kraljicu Vašu uzvišenu Suprugu, Nj. Kr. V. Knjaza Našljednika i cijelu Kraljevsku porodicu, da blagoslovi Vaš Narod i uzdrži i štiti Vašu Slavu Kraljevinu.

U znak blagoslova slobodan sam poslat V. Veličanstvu ikonu Sv. Bogorodice, zaštitnice naše patrijaršijske katedralne crkve, i kao dokaz moje istinske ljubavi prema V. Veličanstvu i mog velikog veselja za ovaj srećan dan, ja se usuđujem upraviti Vam ovo pismo sa kojim Vam podnosim moje duboko poštovanje.
Neka je milost Božja s Vama i neka Vas prati.
Čast mi je biti Vašega Veličanstva vrlo vatreni i ponizni molitvenik u Hristu
Damask, 15. avgust 1910.
Grigorije
Patrijarh Antiohiski i cijelog Istoka”.