Svjedoci smo da od pojave pandemije virusom COVID-19 koja je usporila rast svjetske ekonomije i usled manje potražnje na tržištu smanjila cijene goriva, u zadnje vrijeme zbog političkih dešavanja u regionu dolazi do suprotne tendencije, to jest do ekstremnog povećanja cijena nafte i njenih derivata. Za male zemlje kao što je Crna Gora koje nemaju sopstvene izvore nafte i njenu preradu i sa nestabilnom ekonomijom, ovo predstavlja veliki izazov, navodi se u dopisu Sindikata saobraćajnih djelatnosti Crne Gore Ministarstvu ekonomskog razvoja.
Kako su istakli, saobraćaj, po prirodi svoje djelatnosti je sastavni dio proizvodnog procesa i zato se u ukupne troškove nekog proizvoda uključuju i troškovi prevoza, како internog (u okviru proizvodnih pogona ), tako i eksternog (prevoz gotovih proizvoda od proizvođača do potrošača).
“To je razlog zašto svako veće poskupljenje goriva i ostalih energenata neminovno dovodi i do povećanja cijene koštanja nekog proizvoda. Proizvođači troškove povećanja cijene energenata uračunavaju u cijenu koštanja proizvoda, tako da ove troškove snosi krajnji kupac, to jest običan građanin”, navodi se u saopštenju.
Iz Sindikata ističu da poskupljenje goriva na budžet građana utiče dvojako.
“Prvo, preko poskuplljenja prehrambenih proizvoda i robe široke potrošnje. Drugo preko skupljeg prevoza od mjesta stanovanja do radnog mjesta i ostalih destinacija, bilo korošćenjem usluga javnog prevoza ili sopstvenim prevoznim sredstvima. Ovi izdaci na mjesečnom nivou uopšte nisu zanemarljivi”, piše u saopštenju.
Zato je, ocjenjuju iz Sindikata saobraćajnih djelatnosti, veoma važno da, i pored trenutne političke situacije, Vlada hitno reaguje i pronađe rješenje za ublažavanje efekata rasta cijena goriva.
“Po našem mišljenju, za većinu građana, najbolje rešenje je subvencionisanje cijene goriva dobavljačima do smirivanja i regulisanja cijena nafte na svjetskom tržištu. Na ovaj način bi se usporio rast cijena proizvoda zbog smanjenja inputa a došlo bi i do stagnacije troškova javnog prevoza i prevoza za sopstvene potrebe. Ukoliko se ovo ne uradi svi pozitivni efekti projekta “Evropa sad” bi bili minimizirani”, navodi se u saopštenju.
Takođe dodaju, pored ovih hitnih aktivnosti, Vlada Crne Gore mora strateški i dugoročno da planira i sprovodi aktivnosti na smanjenju zavisnosti crnogorske privrede od nafte i naftnih derivata i to investiranjem u obnovljive izvore energije. Crna Gora je primorska zemlja i prema nekim istraživanjima primorski gradovi Crne Gore imaju 280 sunčanih dana godišnje.
“To pruža izvanredne mogućnosti za korišćenje energije sunca i njeno pretvaranje u električnu energiju”, navodi se u saopštenju.
Iz Sindikata saobraćajnih djelatnosti napominuju da Vlada Crne Gore, u budućem periodu, mora da planira i izdvaja veća budžetska sredstva za subvencije običnim građanima za nabavku elektroautomobila a naročito taxi prevoznicima, subvencije javnim prevoznicima za nabavku autobusa na elektropogon za uža gradska jezgra, investicije u željeznički saobraćaj koji je, od svih vidova saobraćaja, najnezavisniji od naftnih derivata.
“Sva ova izdvajanja bi se brzo vratila državi kroz manje izdatke za nabavku goriva, zaštitu životne sredine smanjenjem emisije izduvnih gasova i buke automobila, zaštitu i zdravlje ljudu”, zaključuje se u saopštenju.