Nedavnom emisijom euroobveznica smanjen je rizik u fiskalnoj sferi, s obzirom na to da su obezbijeđena sredstva za otplatu javnog duga i finansiranje javne potrošnje u narednoj godini koju će, takođe, karakterisati visoka neizvjesnost usljed nepredvidivosti daljeg toka pandemije. Iz tog razloga, kao i uvažavajući činjenicu da je postignuta kamatna stopa povoljna, ta transakcija je ocijenjena pozitivno na današnjoj sjednici Savjeta za finansijsku stabilnost.
Kako je saopšteno iz Centralne banke Crne Gore, na današnjem sastanku razmatrana je Informacija o finansijskoj stabilnosti za treći kvartal 2020. godine, sa posebnim osvrtom na uticaj pandemije koronavirusa na ekonomsku aktivnost, javne finansije i ukupnu finansijsku stabilnost u zemlji.
“Razmatrajući trendove u međunarodnom ekonomskom okruženju, konstatovano je da je privredna aktivnost u eurozoni, nakon rekordnog pada od 12,1 odsto u drugom kvartalu ove godine, u trećem kvartalu zabilježila rast od 12,7 odsto. Ipak, u poređenju sa trećim kvartalom 2019. godine, ekonomija u eurozoni je zabilježila pad od 4,3 odsto. Kako prognozira MMF, ekonomska aktivnost u eurozoni u 2020. godini ostvariće pad od 8,3 odsto”, navode u CBCG.
77 odsto manje dolazaka turista
Što se domaćeg makroekonomskog okruženja tiče, tokom prvih devet mjeseci tekuće godine, zabilježeni su negativni trendovi u oblasti turizma (pad od 77 odsto u broju dolazaka turista, odnosno 79,7 odsto u broju ostvarenih noćenja), građevinarstva (pad od 7,9 odsto u vrijednosti izvršenih građevinskih radova, odnosno 3,8 odsto u efektivnim časovima rada), industrijske proizvodnje (pad od 1,5 odsto).
“Zabilježeno je značajno smanjenje potrošnje, što se ogleda kroz ostvareni pad prometa robe u trgovini na malo od 23,4 odsto na godišnjem nivou”, naglašavaju u CBCG.
Konstatovano je i da je kriza povećala ranjivost javnih finansija Crne Gore, koje su, sa jedne strane, suočene sa smanjenjem prihoda usljed pada ekonomske aktivnosti, a sa druge strane, sa potrebom za povećanim izdvajanjem sredstava radi saniranja posljedica pandemije.
Istaknuto je i da bankarski sektor za sada pokazuje dobru otpornost na krizu.
“Koeficijent solventnosti je, na kraju trećeg kvartala ove godine, iznosio 19,3 odsto, što je nešto niže u odnosu na kraj drugog kvartala kada je iznosio 19,6 odsto. Likvidnost banaka je, takođe, na zadovoljavajućem nivou. Zabilježen je blagi rast učešća NPL-a koji, na kraju trećeg kvartala, iznosi 5,6 odsto. Materijalizacija novonastale krize u vidu rasta nekvalitetnih kredita za sada nema sistemsku dimenziju, već se radi o pojedinačnim bankama, premda sa značajnijim tržišnim udjelima. Takođe, i tržište osiguranja je stabilno, a sva društva za osiguranje su, prema podacima za prva tri kvartala ove godine, solventna, likvidna i profitabilna”, navode u CBCG.
Finansijska stabilnost za sada očuvana
Na osnovu analize uticaja različitih faktora, Savjet je zaključio da je finansijska stabilnost za sada očuvana.
“Međutim, usljed visoke neizvjesnosti koju aktuelna kriza nosi i postojanja objektivnih rizika koji se mogu materijalizovati, svi akteri u finansijskom sektoru moraju pažljivo pratiti i detaljno sagledavati signale sa tržišta i pravovremeno preduzimati adekvatne mjere kako bi stabilnost bila očuvana i u narednom periodu”, zaključuju u Centralnoj banci.
Sjednicom Savjeta za finansijsku stabilnost je predsjedavao guverner Centralne banke i predsjedavajući Savjeta Radoje Žugić, a prisustvovali su svi ostali članovi Savjeta: ministar finansija Milojko Spajić, predsjednik Savjeta Agencije za nadzor osiguranja Uroš Andrijašević i predsjednik Komisije za tržište kapitala Zoran Đikanović. Po pozivu, sjednicama Savjeta prisustvuje i direktor Fonda za zaštitu depozita Predrag Marković.