Dok čekamo sjednicu Vlade na kojoj će biti utvrđen dugo očekivani prijedlog budžeta za 2021. godinu, treba da se pozabavimo privremenim finansiranjem i načinom na koji smo po prvi trošili bez usvojenog budžeta, saopšteno je iz Instituta Alternativa.
Nedovoljno definisan pravni okvir
“Privremeno finansiranje je nedovoljno detaljno regulisano u našem pravnom okviru, jer se do sada nije ni dešavalo na centralnom nivou. Jedino pravilo glasi da, ukoliko se zakon o budžetu ne donese, Ministarstvo finansija, do njegovog donošenja, potrošačkim jedinicama mjesečno odobrava sredstva do iznosa 1/12 stvarnih izdataka u prethodnoj godini. Ustavna obaveza Vlade je da do kraja marta podnese prijedlog budžeta Skupštini, a privremeno finansiranje se može nastaviti dok god budžet ne bude usvojen”, navodi se u saopštenju.
Na lokalnom nivou, kako dodaju, gdje je privremeno finansiranje redovna pojava, Zakon o finansiranju lokalne samouprave je predvidio dodatna pravila kojih na centralnom nema — opštine se tokom produženog privremenog finansiranja ne mogu zaduživati, ne mogu koristiti budžetsku rezervu i moraju objavljivati mjesečne izvještaje i analitičke kartice o potrošnji budžeta.
“Osim obaveza koje se tiču nadzora i transparentnosti, bilo bi važno predvidjeti i izuzetke za limite potrošnje koji bi se odnosili na otplatu duga i kamatu za otplatu duga, kao i troškove ko-finansiranja donacija”, navode iz IA.
Koliko je planirano?
Prema njihovim riječima, u toku prvog kvartala ove godine, Ministarstvo finansija je donosilo mjesečna rješenja o privremenom finansiranju, od kojih su sva u toku mjeseca mijenjana makar jednom – zbog izmjena u organizaciji uprave ili planiranim iznosima.
“Prema usvojenim rješenjima, 814,14 miliona eura je ukupan iznos planiran za prvi kvartal 2021. godine. Ovo je gotovo 40% od izvršenog budžeta za prošlu godinu, koji je iznosio 2,06 milijardi eura.
Najveći dio novca u prvom kvartalu (38% ili 307 miliona) planiran je za otplatu dugova, zatim za tekuće izdatke (25% ili 201 milion) i transfere za socijalnu zaštitu (18% ili 143 milona).
Ministarstvo finansija je 15. marta objavilo izvještaj o izvršenju budžeta u januaru koji pokazuje potrošnju manju od planirane. Ipak, rješenjima o privremenom finansiranju se definiše da se nepotrošena sredstva prelivaju u naredni mjesec”, saopštili su iz IA.
Tekuća budžetska rezerva
Prema rješenjima o privremenom finansiranju koja su, kako se navodi, do sada usvojena, na poziciji 4710 – Tekuća budžetska rezerva je za tri mjeseca 2021. godine planirano 45,3 miliona eura (januar – 30 000 000, februar – 5 314 577,66, mart – 9 995 000).
“Jedine javno dostupne informacije o korišćenju ovih sredstava odnose se na 19 miliona za osnivački kapital za preduzeće ToMontenegro i 250 hiljada za potrebe izgradnje zajedničkog graničnog prelaza „Vraćenovići – Deleuša” i graničnog prelaza „Ranče”. O potrošnji preostalog iznosa, od preko 26 miliona, nemamo podatke.
Radi se o značajnim budžetskim sredstvima i mogućoj dinamici trošenja koja prevazilazi 2020. godinu, koja je sa 117 miliona eura potrošnje na ovoj liniji bila rekordna godina (od 2006. do danas)”, kazali su iz IA.
